انقلاب اسلامی و الزام تاریخی آن، آغازگر دورانی در اندیشه سیاسی شیعه است کهنویسندگان و متفکران مذهبی در این دوره منحصرابه دولت پرداختند. آثاری که در این دورهنوشته شدند، صرفا قلمرویی را مورد تأکیدقرار می‏دادند که می‏توان آن‏را در مباحث مفهومی وکلان حکومت خلاصه نمود.(1) هدف عمده آثار سیاسی ـ مذهبی این دوره گسترش آگاهی وایضاح مفهوم دولت اسلامی از یک سو و استدلال فقهی و بعضا کلامی در باب مشروعیتدولت...

است. شاید به همین دلیل است که برخی، نظریه روابط بین‌الملل را نظریه روابط بین دولت‌ها نیز گفته‌اند. آنچه در روابط بین‌الملل مورد بحث قرار می‌گیرد، طیف گسترده‌ای از موضوعات مختلف از جمله سیاست خارجی دولت‌ها در درون نظام بین‌الملل، سازمان‌های بین‌المللی، سازمان‌های غیردولتی و شرکت‌های چندملیتی، گسترش سلاح‌های هسته‌ای، مسائل زیست‌محیطی، ناسیونالیسم، اقتصاد سیاسی بین‌الملل و مسائل مربوط به توسعه اقت...

مرکز حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ایکسید) یک نهاد داوری پیشرو در زمینه رسیدگی به اختلافات دولت ـ سرمایه گذار خارجی است. ازاین رو، رویه داوری ایکسید در حوزه های مختلف شکلی و ماهوی از اهمیت زیادی برخوردار است. هرچند عبارت سرمایه گذاری، هم در عنوان «مرکز» و هم در «کنوانسیون حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری بین دولت ها و اتباع دولت های دیگر» به چشم می خورد، این مفهوم درکنوانسیون واشنگتن تعریف نشده...

مقاله حاضر با ارایه یک تعریف عملیاتی از دولت زنده و مصادیق آن درکشورهای جهان، سعی در ایجاد تصویری کلی از مفهوم جدید دولت بویژهنقش آن در تعاملات پیچیده، خطیر و گسترده صنعت و دانشگاه دارد نموده وبه تبیین این نقش با ویژگیهای خاص هر جامعه پرداخته و سعی نموده معیاریجهت مقایسه عوامل اصلی تشکیل دهنده آنها برای ارایه یک مدل بومی شدهایرانی ارایه نماید. نویسنده در این مقاله با استفاده و با استناد به جدید...

دولت مفهومی جدال برانگیز، دالی واحد با مدلول‌های متنوع و متکثر، و نیز پدیده‌ای مناقشه برانگیز با مشکلات بیشمار در معنا، مفهوم و کاربرد است. درحالیکه، برخی دولت را پدیده‌ای متأخر می‌دانند که پیشینه آن به قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد، برخی دیگر دولت را گونهای ویژه از حکومت میدانند که هر نظم اجتماعی نیازمند آن است. در ایران باستان، مفهوم دولت و حکمرانی تنها با مفهوم نهاد شهریاری معنا و مفهوم می‌ی...

با ظهور فناوری‌های نوین و تغییرات شگرف در سبک وسیاق زندگی و تحول در الگوهای زیستی انسان معاصر، برخی مفاهیم اساسی در حوزه علوم اجتماعی نیز دستخوش تغییر شده‌اند. دانش‌واژه «امنیت» یکی از این مفاهیم پایه و کلیدی است که متأثر از دگرگونی در نوع مناسبات اجتماعی بشر، همواره نیاز به بازتعریف دارد. پیدایش بازیگران جدید بین‌المللی، جهانی‌شدن، تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و مبادلات الکترونیک درزندگی رو...

دو مفهوم از فضای شهری در کالبد شهر ایرانی قابل درک است. یکی مفهوم "آرمان‌شهر‌ دولتی ایرانی" است که در آن دولت نیازمند تعامل با مردم نیست و مکانی نیز در شهر برای این موضوع در نظر گرفته نمی‌شود، مانند تمامی قلعه شهرهای قدرت مادی و پارسی ایران. دیگری مفهوم "دولت ‌شهر‌ آرمانی ایرانی" است که در آن حضور مردم در عرصه تصمیم‌گیری های دولتی مطرح بوده و مکان میدان مرکزی در شهر بدین منظور اختصاص یافته است،...

در حوزة نظری، یکی از مهم‌ترین مشکلات علم سیاست در جامعة ایران، آشفتگی مفاهیم سیاسی است. به جرأت می‌توان گفت این آشفتگی حتی در مهم‌ترین مفهوم علوم سیاسی یعنی«دولت» نیز وجود دارد. در حوزة عملی نیز یکی از مهم‌ترین موانعرشد و گسترش جامعة مدنی در تاریخ معاصر و ایران امروز، پایداری ساختار «اختلاف» بین «ملت» و «دولت» است؛ زیرا واژة «دولت» چه در متون ادبی کهن و چه در زبان نوشتار و گفتار امروز ما کاربرد...

در طول یک دهه اخیر، مفهوم دولت های شکننده به یکی از مفاهیم مهم سیاست بین الملل تبدیل شده است. امنیت انسانی نیز از دهه پایانی قرن بیست وارد ادبیات این حوزه شده بود. این مقاله، درصدد پردازش تأثیر دولت‏های شکننده بر امنیت انسانی است. برای این منظور، مفهوم دولت های شکننده، شاخص های این نوع دولت ها و چگونگی پیدایش و پیامدهای آنها بر امنیت بررسی شده است. همچنین، چگونگی به خطر افتادن امنیت انسانی و سا...

هم زمان با ظهور دولت های مدرن، مفهوم کنترل اجتماعی دستخوش تحول بنیادین شد و نظارت اجتماعی که تا پیش از آن بیشتر مفهومی با ابعاد محلی و محدود بود به مفهومی حکومتی تغییر شکل پیدا کرد. نوشتار حاضر با بهره گیری از آموزه های نظری در تبیین مفهوم کنترل اجتماعی به خوانش مجدد تاریخ دولت مدرن در ایران پرداخته و از این منظر بزرگ ترین و مهم ترین عامل ناتوانی دولت مدرن را در ایران، وجود اجتماعات قدرتمند توص...