هر چند ملاصدرا - در منطق - متأثر از دیدگاه های حکمت سینوی است؛ اما نوآوری هایی در منطق دارد که به حق می توان منطق او را منطق صدرایی قلمداد کرد. ملاصدرا علاوه بر آن که در دو بخش تعریف و استدلال، نظرات ابتکاری ای دارد، در رابطه با علم منطق به عنوان یک مجموعه در کنار علوم بشری دیگر و نیز در مباحث مقدماتی آن، صاحب رأی است. ملاصدرا بر اساس تقسیم علوم حقیقی به حکمت نظری و حکمت عملی، علم منطق را مندرج...

با توجه به چارچوب نظری اندیشه اسلام از منظر استاد علامه جوادی آملی که بر چهار مؤلفه اصلی علل غایی، فاعلی، مادی و صوری مبتنی است، بررسی نسبت (باورها و ارزش‎های) فلسفه محض با فلسفه علوم انسانی اسلامی و نیز نسبت فلسفه مضاف اخیر با مجموعه علوم انسانی اسلامی، در تولید علوم انسانی اسلامی دارای اهمیت است. از منظر این اندیشمند، در منظومه یک اندیشه یا دین و یا عینیت، داشتن تبیین، تحریر و تحلیل بهتر از ح...

کتاب «مبانی منطق و روش شناسی» را به‌عنوان مقدمه‌ای لازم و عام برای همه رشته‌ها و مقدمه‌ای خاص برای فراگیری منطق جدید (به‌ویژه کتاب‌های پیش گفته) بشمار می‌آورند. این کتاب از دو مبحث اصلی شامل شش بخش فرعی به ترتیب زیر تشکیل یافته است: مبحث اول: علم منطق بخش اول، منطق در زبان: 1- مطالعات زبانشناختی، 2- تعریف منطقی بخش دوم، منطق قیاسی: 3- منطق گزاره‌ها، 4- منطق محمولات کلاسیک 5- منطق محمولات جد...

با توجه به گسترش دانشگاه ها در ایران و افزایش بودجه تحقیقات در سطح ملی در ده سال اخیر و نیز با در نظر گرفتن اینکه گام اول در انجام هر تحقیق علمی بررسی نوشته های مربوط به آن تحقیق و یا به عبارت دیگر استفاده از کتابخانه ها و مراکز اطلاعات است لزوم پژوهشی در این زمینه برای آگاهی از اینکه پژوهشگران ما در سطح دانشگاه تا چه میزان از منابع و کتابخانه ها استفاده میکنند محسوس میباشد. این بررسی به منظور ...

هدف این مقاله، ارزیابی انتقادی رویکرد ضدتاریخی گری است.رویکردی که نیم قرن است در حوزه علوم انسانی فعال است و کارل پوپر از سرشناس ترین اندیشمندان این نحله است.روش کار، مطالعه اسنادی است.نتایج تحقیق نشان می دهد که اگرچه انتقادات ضدتاریخی گری از تاریخی گری در مارکسیسم ارتدوکس موفق بوده، اما بسط نقاط ضعف تاریخی گری مارکسیستی به تاریخی گری در شکل عام آن، از ایرادهای مهم ضدتاریخی گری است.همچنین، تقلی...

موضوع این رساله مناسبات دین و علوم انسانی از دیدگاه استاد مطهری می باشد . اکنون در جامعه علمی ما، تفاسیر و تلقی های گوناگونی از «هویت» علوم انسانی اسلامی وجود دارند که حتی گاه، با یکدیگر متعارض هستند. بنابراین، می باید به عنوان یک گام بنیادی در مسیر طراحی و ترسیم «مناسبات دین و علوم انسانی »، بتوانیم به طور دقیق به این مسأله بپردازیم. در این زمینه استاد مطهری از جمله کسانی هستند که با مجهز ساخت...

کارل پویر فیلسوف اتریشی الاصل مقیم انگلیس آنچه را که با عنوان منطق موقعیت یا تحلیل موقعیت معرفی کرده به منزله ابزاری روشن شناسانه متدولوژیک برای علوم اجتماعی و انسانی در نظر گرفته است . هر چند این متدولوزی با اقبالل شمار زیادی از محققان همراه بوده اما نحوه معرفی این رهیافت از جانب پوپر گذشته از تغییراتی که طی سالها و درجریان تحریر های مختلف در آن واقعشده با ایجاز و اختصاری همراه بوده است که در ...

به رغم تأکید منطق دانان مسلمان بر نقش ابزاری اصول و قواعد منطقی در سایر علوم اکتسابی و در تمامی حوزه های اندیشه ی بشری، تاکنون تلاش درخور توجهی برای تثبیت این جایگاه و عملی کردن آن صورت نگرفته است. ازاین رو نگارنده در این نوشتار، بر آن است تا میزان اثربخشی این معرفت و مهارت را در فرآیند نظریه پردازی در تمامی مراحل آن، از تکوین و تدوین نظریه گرفته تا اثبات و دفاع از آن و نیز استنتاج فرضیه های جد...

امروزه اثبات اینکه بسیاری از آموزه های علوم انسانی مدرن، با آموزه های اسلامی ناسازگار است و تحول در این علوم، امری ضروری است، کار دشواری نیست. آنچه دشوار است تبیین این نکته است که چگونه می توان این تحول را، نه با نگاه خام و گذاشتن چند آیه و روایت در کنار متون جدید، بلکه با استمداد از علوم و اندیشه های اسلامی ای که حاصل قرن ها تلاش علمی اندیشمندان مسلمان بوده و در تعاملی پویا با اندیشه های معاصر...

هدف این مقاله، ارزیابی انتقادی رویکرد ضدتاریخی‌گری است.رویکردی که نیم قرن است در حوزه علوم انسانی فعال است و کارل پوپر از سرشناس‌ترین اندیشمندان این نحله است.روش کار، مطالعه اسنادی است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اگرچه انتقادات ضدتاریخی‌گری از تاریخی‌گری در مارکسیسم ارتدوکس موفق بوده، اما بسط نقاط ضعف تاریخی‌گری مارکسیستی به تاریخی‌گری در شکل عام آن، از ایرادهای مهم ضدتاریخی‌گری است.همچنین، تقلی...