ساختار دولت اموی متأثر از چهار فرهنگ، وحیانی، قبیله ای، ایرانشهری و رومی، بوده است. درباره میزان تأثیر هریک از این گونه های فرهنگی، اتفاق نظر وجود ندارد. این مقاله، ضمن درنظر گرفتن دیگر عناصر فرهنگی، تأکیدی ویژه بر تأثیر فرهنگ ایرانشهری در ساختار دولت اموی دارد. برای سهولت بررسی، مقاله به دو بخش ساختار سیاسی و اداری دولت اموی تقسیم می شود. در بخش نخست، ضمن بررسی مؤلفه هایی چون استقرار، مشروعیت،...

مهدویت به ‌عنوان یکی از موضوع‌های مهم و جذاب در میراث نبوی، با نگاه‌ها و رویکردهایی متفاوت در تاریخ اسلام روبه‌رو شد. از این‌رو شناخت نگرش طیف‌های گوناگون که در گذر زمان، بستر شکل‌گیری تحولات و اندیشه‌ها‌یی متنوع بود، ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی تحلیلی این موضوع در میان امویان نگاشته شده است و با استفاده از منابع معتبر تاریخی و حدیثی و بهره‌مندی از تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده از مص...

با روی کارآمدن امویان، تغییرات بسیاری در سیاست های خلافت اسلامی به وقوع پیوست؛ اصولا ًماهیت خلافت اموی، با سیره حکومت نبوی و خلفای راشدین نه تنها متفاوت بود، بلکه درتعارض نیز قرار می­گرفت؛ زیرا حکومت آنان مبتنی بر اشرافیت و ساختار نظام قبیله ای بود که ریشه در عصرجاهلیت داشت؛ گاهی نیز متأثر از سنت سیاسی سرزمینهای فتح شده بود. چنین نظامیبرای اداره­ی خود به ثروت بسیاری نیازمند بود و تنها راه کسب آن...

در این مقاله بنا داریم مشاهیر ایران در ابیات عرب را معرفی کنیم. برای این مهم به بررسی ادوار تاریخ ادبیات پرداختیم و روشن شد که سهم ایرانیان در تبلور ادبیات عربی چشمگیر است. اسلام با ورود به ایران طرفدارانی پیدا کرد، و اختلاط اعراب با ایرانیان باعث شد تا فرهنگ دو کشور بر یکدیگر تأثیر بگذارد. این تأثیر در دوره اموی کم رنگ تر است چون حکومت اموی همواره نژاد عرب را بر غیر عرب به خصوص ایرانیان ترجیح ...

تأثیر فرقه خوارج بر تحولات خوزستان در عصر امویان[1] مسعود مرادی* مریم شجیراوی** چکیده موقعیت اقلیمی و نزدیکی خوزستان به مراکز قدرت در پایتخت‌های اسلامی کوفه و شام، سبب شد قبایل عربی ـ که به دلیل ایدئولوژیک با خلافت اسلامی سر ستیز داشتند ـ در این ناحیه ساکن شوند. خوارج فراری در دوره خلافت علی بن ابی‌طالب7 زمینه‌ساز شورش‌هایی در خوزستان شدند. در دوره بنی‌امیه بنابر دلایل سیاسی و اقتصادی و نیز انح...

شعر احتجاجی یکی از مهم ترین موضوعات شعری نزد شاعران شیعه بوده است و در دوره اموی با توجه به ظهور حزب ها و جریان های سیاسی حاکم نمود بیشتری پیدا کرد و شاعران شیعه همواره کوشیدند تا با کمک شعر احتجاجی خود به گونه ای به دفاع از حقّ اهل بیت پیامبر( ص) در امر خطیر خلافت بپردازند. در این رساله به بررسی شعر احتجاجی شاعران بزرگ شیعه ی دوره اموی مانند کمیت بن زید اسدی، سیّد حمیری ،و عبدی کوفی پرداخته می ش...

بخشی از اسواران به عنوان جنگجویان سواره نظام ویژۀ ارتش ساسانی در آستانۀ فتوح به مسلمانان پیوستند و ضمن ادامۀ فعالیت نظامی و نقش در گسترش فتوحات اسلامی، پس از استقرار در شهرهای تازه تأسیس بصره و کوفه در فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این شهرها سهمی عمده داشتند. آنها پس از روی کار آمدن امویان، ضمن شرکت در جنبش های ضد اموی به فعالیت فکری علیه جریان جبرگرایی که از سوی امویان تبلیغ می شد روی آور...

مطالعه تطبیقی قیام‌های عبدالرحمن بن‌اشعث و حارث بن‌سُرَیج[1] کورش صالحی[2] جواد بهرامی‌نیا[3] چکیده قیام عبدالرحمن بن‌اشعث و حارث بن‌سُرَیج به انگیزه مبارزه با دین‌ستیزی امویان و مساوات‌طلبی شکل گرفت. رهبران این دو قیام به‌رغم اشتراک هدف‌هایشان، از شیوه‌های متفاوتی برای دست‌یابی به آنها بهره گرفتند؛ ابن‌اشعث با شگردهای گوناگونی در کشاندن گروه‌های مخالف امویان به همراهی قیام خود توفیق یافت و با انتق...

هم زمان با شکل گیری حکومت اموی، برخی از سیاست مداران و دولت مردان برجسته بودند که در استحکام و تثبیت پایه های این حکومت تازه تأسیس اقدامات زیادی انجام دادند. ضحّاک بن قیس فهری یکی از این افراد بود که از زمان حکومت یزید بن ابی سفیان در منطقة شام، به این منطقه رفت و در خدمت حاکمان اموی به فعالیّت پرداخت. نام ضحاک در رویدادهای زمان سه خلیفة نخست، جز در برخی فتوحات، ثبت نشده است. امّا مقارن خلافت امیر...

مقدمه: مهمترین عارضه مصرف داروهای اعتیادآور، برهمکنش آن ها با سیستم عصبی است که منجر به دریافت طولانی مدت و مکرر دارو می شود. هدف این مطالعه بررسی اثر تقویت حافظه با استفاده از آگونیست کولینرژیک و موسیقی در پیدایش وابستگی به مورفین می باشد. مواد و روش ها: در این پژوهش 110 سر موش سوری نر بالغ با وزن تقریبی 35-30 گرم در گروه های کنترل، شاهد و آزمایش مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه های تجربی ، شامل ...