ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمة دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می کوشید به خود شکل و رنگ علمی ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار هنری وضع کنند. ساختگرایی اگرچه در آغاز به زبا...

زبان، نوع نگرش، جهان­بینی و سبک شعری سپهری، شعر او را به اصول و مبانی مکتب رمانتیسم نزدیک کرده است. همانندی و مناسبات گسترده میان دید، اندیشه و احساس سهراب با مبانی اندیشه مکتب رمانتیسم قابل بررسی است. بر این مبنا و با توجّه به روح عرفانی حاکم بر درونمایه­های شعر سهراب،  ساختار الگویی شعر او را از همان زاویه­ای تحلیل کرده­ایم که منتقدان بر اساس آن به تحلیل الگویی زیباشناسی و نگرش رمانتیک دست زده...

ساز تار یکی از آلات خوش طنین و خوش صدا بین سازهای دیگر موسیقی ایرانی است و برای نشان دادن حالات مخصوص موسیقی ایرانی بهترین اسباب است. در این مقاله سعی شده است که نکات تاریک و ناگفته پیرامون مکتب، شیوه و سبک های تارنوازی در 150 سال اخیر که آثار ثبت و ضبط شده از استادان بنام فن نوازندگی تار در دست داریم باز شده و به بحث و بررسی بگذاریم. در این مقاله سعی شده است تا از آثار صوتی باقی مانده از استاد...

نیما که به عنوان پدر شعر جدید فارسی شناخته می­شود، با بهره­گیری از آثار ایرانی پیش از خود و منابع فرنگی، به ویژه ادبیات فرانسه، توانست درکنار ساختارشکنی هنری در شعر فارسی، به عنوان شاعری «دوران­ساز»، مضامین و تصاویری جدید در شعر فارسی پدید آورد. بررسی تأثیرپذیری نیما از آثار فرنگی، هم به شناسایی منابع و سرچشمه­های مضامین و عناصر شعر جدید فارسی کمک می کند و هم در شناخت شخصیت هنری نیما و بوطیقای ...

نکات عمده مقاله، تعریف واژه «مکتب ادبی- هنری» و بررسی عناصر و عواملی است که در پیدایش یا افول مکتب هایی ادبی موثر می باشند. با توجه به نظرات منتقدان می توان نتیجه گرفت که علی رغم اختلاف نظر بین منتقدان در مورد عنوان های مکتب های ادبی- هنری، روی همرفته مطالعه مکتب های ادبی می تواند به درک و شناخت ویژگی های ادبیات دوره های مختلف کمک نماید. در مورد شرایط پیدایش مکتب ها نیز بین منتقدان اختلاف نظرها...

دوره گذار ایران در جریان مدرنیسم بعد از انقلاب مشروطه، با شکل گیری مکتب سقاخانه به عنوان یک جریان هنری منسجم تعریفی دوباره یافت. این مکتب که مقارن با حکومت پهلوی بود منجر به تحولات بسیاری در حوزه هنر شد. حمایت‌های دولت با سیاست‌های فرهنگی سبب بسط و گسترش تشکل‌هایی با اهداف مدرنیستی شد که شکل‌گیری مکتب سقاخانه را می‌توان یکی از آن‌ها عنوان کرد. این مکتب با پروپاگاندای ویژه‌ای پاسخگوی اهداف و سیا...

تأکید اصلی پژوهش حاضر معرفی آثار نقاشی خیالی نگاری موجود در موزۀ آستان قدس رضوی مشهد مقدس می باشد. این پایان نامه بر آن است تا به بررسی جایگاه و اهمیت این آثار در میان نمونه های برتر نقاشی خیالی نگاری بپردازد. از آنجا که تاکنون بر روی این آثار -که اغلب در گنجینه و خزانۀ موزه نگهداری می شوند- پژوهش های صورت نگرفته است ، معرفی و ارائۀ شناسنامۀ صحیح از این میراث هنری و بررسی مسایل ساختاری و محتوای...

مطالعه فلسفی در باب هنرهای عامه، در دهه‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است. هنرهای عامه‌ای چون عکاسی و سینما، تجربه هنری برای نخستین بار برای توده‌های وسیع ممکن ساخت و هنر را از تعلق به طبقه اجتماعی خاص رها کرد. والتربنیامین به‌عنوان عضو حاشیه‌ای مکتب فرانکفورت به امکان گسترده و رهایی بخشی که در این تجربه جدید هنری نهفته است توجه می‌کند. او معتقد است در هنر عامه که مهم‌ترین خصوصیت آن در عصر حاضر ب...

ولفگانگ آیزر یکی از دو بنیانگذار مکتب ادبی کنستانس است که نظریه‏ی زیبایی‏شناسی دریافت را مطرح کرد. مباحث مطرح در این مکتب از بنیادی‌ترین تأثیرات پدیدارشناسی در این حوزه برخوردار بود. این مکتب مخاطب را عامل فعال در فرآیند خوانش و آفریدن معنای متون می‏داند. آیزر با طرح شکاف‏ها و خلاء‏های موجود در هر اثر ادبی بر آن شد که اثبات کند مخاطب با پر‏کردن شکاف‏ها به اثر هنری زندگی می‏بخشد. او دیدگاهش را ب...

بیان مسئله : آیا مکتب سقاخانه را می‌توان متأثر از نظریه پسااستعماری دانست؛ آیا تقویت‌کننده سلطه شرق‌شناسانه است یا باید نگرش سومی را نسبت به آن‌ یافت؟ هدف و روش تحقیق : هدف از تحقیق پیش‌رو به چالش کشیدن دو رویکرد -پسااستعمارانه و شرق‌شناسانه- به صورت توصیفی-تحلیلی برای بررسی مکتب سقاخانه است. پیشنهاد پژوهش محصور نکردن مکتب سقاخانه در دو قطبی نظریه پسااستعماری یا شرق‌شناسانه و در نظرگرفتن ...