توجه به زبان دین در فلسفه دین به دلیل چگونگی مسأله معنا درباره فهم گزاره‌های دینی و تحلیل اعتقادات مبتنی بر این گزاره‌هاست. آنچه در این میان مهم است و در حل بسیاری از مسائل می‌تواند مورد بهره قرار گیرد، مسأله ارتباط میان لفظ و معنا، دلالت آنها و نیز معنای واژگانی است که در متون دینی به کار رفته است، به طوری که امروزه زبان‌شناسان معاصر در سمانتیک یا علم دلالت الفاظ، بحث مستقلی را برای واژگان اخت...

ملاصدرا با ارائۀ نظریۀ جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء بودن نفس، تحولی شگرف در مباحث نفس پدید آورد. بر اساس این نظریه، مبدأ تکون نفس مادۀ جسمانی است که بر اثر حرکت جوهری به موجودی غیرمادی تبدیل می‌شود. اما این نظریۀ ملاصدرا با چالش بزرگی روبه‌رو است و آن مسئلۀ خلقت ارواح قبل از پیدایش ابدان است، ‌که ظاهر برخی از روایات آن را تأیید می‌کند. ملاصدرا با استناد به دلایل عقلی، تقدم نفوس بر ابدان را ب...

مقال? حاضر، در دو بخش به توصیف و بررسی برخی مبانی نظری? عدل الهی پرورش روح هیک اختصاص دارد. در این نوشتار، ضمن بررسی پاسخ جان هیک به مسأل? شرور موجود در عالم، خواهیم دید که وی نظری? عدل الهی‌ خود را با اسطوره خواندن اید? گناه اولیه و هبوط آغاز می‌کند و شرور اخلاقی را نتیج? مختار بودن آدمی و از لوازم وجود فاصل? معرفتی می‌داند. به نظر وی کسب فضایل و کمالات روحی جز در مواجهه با شرور حاصل نمی‌گردد...

این تحقیق به مطالعۀ پدیدارشناسی تصویر هنری در نقاشی معاصر بر اساس نظریۀ تصویر شعری گاستون باشلار می‌پردازد. هدف آن تبیین پدیدارشناسی تصویر هنری معاصر در آفرینش، وجود و تعالی آن است و مبتنی بر سه محور می‌باشد؛ نخست به آفرینش تصویر هنری، به‌عنوان ترکیبی از عینیت و ذاتیت، می‌پردازد. سپس تصویر هنری را کوششی برای هستی‌شناسی مستقیم می‌پندارد، سپس به بررسی وجود آن به عنوان کوششی برای پدیدارشناسی روح م...

ملا شمسا گیلانی(حکیم مشائی سدۀ یازدهم) نفس را روحانیة الحدوث و روحانیة البقا دانسته و با انگیزۀ دفاع از معارف دینی، به مخالفت با نظریۀ حدوث جسمانی نفس برخاسته است. پاسخ ملاصدرا به اشکالات بر تمایز میان روح و نفس و تمایزنهادن میان نفوس کملین ونفوس غیرکملین مبتنی است. هرچند این تمایز نهادن به ملاصدراکمک می کند تا از روایاتی که دربارۀ ارواح کملین وارد شده است پاسخ دهد، اما او همیشه به این تمایز پا...

قصدگرایی و ضد-قصدگرایی دو نظریۀ اصلی در فلسفۀ تفسیر ادبی هستند که هر یک موضع­گیری مشخصی دربارۀ نسبت قصد مؤلف با معنای اثر دارند. داشتن نظریه­ای دربارۀ چگونگی شکل­گیری معنا از لوازم هر یک از این دو موضع فلسفی است. آنها باید به این پرسش پاسخ دهند که معنای یک قطعۀ ادبی چگونه قوام می یابد؟ برای یافتن پاسخ درست، تمرکز بر فلسفۀ زبان و نظریات معنا مفید خواهد بود. بعضی از رقبای قصدگرایان، از جمله ضد-قص...

جستار حاضر‌ می‌کوشد، با‌ توجّه‌‌‌ به‌‌‌‌ آرای‌‌‌ ‌‌انتقادی‌‌‌‌‌‌‌ پی‌‌‌‌‌‌یر‌‌‌‌ ماشری‌‌‌،‌‌‌ مفهوم «غیاب» را در ادبیات و نظریۀ ادبی بررسی ‌کند، و‌ ‌‌‌‌‌‌‌به‌‌ ‌‌‌‌نمونه‌‌‌هایی‌‌‌ از‌‌‌‌‌‌‌‌ این‌‌‌ ‌‌غیاب‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌در آثار ادبیِ نویسندگانی‌ ‌همچون‌‌‌ شکسپیر، چارلز دیکنز، تامس هاردی، جرج اُرول و ویلیام فاکنر ‌اشاره‌‌‌ کند.‌‌‌‌‌‌‌ ‌منظور از غیاب در نقد ادبی این است که معنا هیچ‌‌گاه به‌‌‌طور کامل حضور...

انسان موقعیتی ویژه در میان خالق و طبیعت مخلوق دارد؛ فاعل مطلق و خالق معنی نیست، اما واسطه ای خودآگاه در معنابخشی به طبیعت و تأویل معناست. نفس ناطقة انسانی به عنوان منشأ علم پیشینی روح و ذوق سلیم، محیط بر عقل و خیال و حس است و ارتباط بین عین و ذهن، اذهان، انسان و خدا را باعث می شود. ذوق سلیم، منشأ احساسات ناب بشری و نفس حیوانی، منشأ غرایز زیستی انسان است. کارکرد هنر، تزکیه، تعالی ذوق، هدایت و تع...

گفته های صدر المتألهین در بارۀ معنا در مباحث مختلف به ظاهر از تردید وی بین نظریۀ دلالی و نظریۀ ذهنی حاکی است؛ اما با تعمق در این سخنان وبا توجه به مبانی اساسی حکمت متعالیه، می توان دیدگاهی یکدست ومنسجم در باب معناداری به او نسبت داد که میانۀ این دو نظریه قرار دارد و متأثر از معرفت شناسی و وجود شناسی او است. برای اظهارات متفاوتش می توان محملی یافت که توضیح دهد این تفاوت ها قابل فروکاستن به انواع...