نتایج جستجو برای: نظم سدۀ پنجم
تعداد نتایج: 18987 فیلتر نتایج به سال:
علم مناسبت ازسدۀ 8ق همچون یک دانش مطرح شد و آنچه در کتب علوم قرآن همچون تاریخ این علم بیان میگردد معطوف به آثار این سده و بعد از آن است؛ آثاری که در آنها بهصراحت از انواع ارتباط و اتصال بین آیات و سُوَر سخن گفته شده است. این سؤال مطرح است که بستر پیدایی و نضج اندیشۀ تناسب چه بوده است و اندیشمندان مسلمان چه مسیری را طی کردهاند تا موضوع تناسبِ میان آیات و سور قرآن برای آنها به دغدغهای علمی تبد...
بهمن نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران شان بن ابی الخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمن نامه نیز روشن نیست و پژوهش گران گفته اند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز در...
بسیاری از بناهای ایران در طی روزگاران به سببهای گوناگون از میان رفته یا «نوع» آنها منقرض شده است. خانقاه یکی از این انواع است. از راههای شناخت معماری خانقاه بررسی بناهایی است که بر سر نوع آنها اختلاف است. بنای معروف به «مسجد جامع رشتخوار» در راه زاوه به خواف در زمرۀ این بناهاست. تحقیقهایی که دربارۀ این بنا انجام گرفته متکی بر اصول معماری خانقاه و کاوشهای باستانشناسی نبوده است. این مقاله ...
شکارنامۀ ملکشاهی یا خسروی کتابی است که در سدۀ 5ق/11م به دستور ملکشاه سلجوقی و سعی خواجه نظام الملک و به دست خواجه ابوالحسن علی بن محمّد نیشابوری براساس چندین بازنامه و شکارنامه و به خصوص ترجمۀ شکارنامۀ انوشیروانی و مشورت با استادان عهد سلجوقی تألیف شده است. این رساله حاوی یک دیباچه درباب تاریخ بازنامهنویسی در ایران تا سدۀ پنجم و دو بخش در تربیت و معالجه پرندگان و دوندگان شکاری میباشد. متأسفانه...
درباره تأثیر فرهنگ اسلامی (قرآن، حدیث و دیگر مظاهر اسلامی) در زبان و ادب پارسی در قرن های یکم و دوم هجری و حتی تا اواخر قرن سوم، گاهی سنجیده و قابل اعتماد که بر پایه سندهای معتبر کتبی بدست آمده باشد، نداریم. این دوره به ویژه دو قرن نخستین آن، به بیان آقای دکتر محمدی، دوره انتقال و به تعبیر آقای دکتر زرین کوب، دو قرون سکوت نامیده شده است. به کمک قرائن موجود در زبان و ادبیات فارسی یعنی در نمونه ه...
از میان نسخههای فراوان کتابخانۀ گرانبهای استاد دکتر اصغر مهدوی، رسالۀ عرفانی ارزشمندی است به زبان فارسی و به گمان بسیار از سدههای پنجم یا ششم که به دلیل افتادگیهای آغاز و انجام و به دست نرسیدن نسخۀ دیگری ازآن، نه نام خود رساله شناخته است و نه نام نویسندۀ آن. بررسی این رساله که به گمان بسیار بازنوشت مجالس پیری عارف است و از گونۀ گفتارنوشتهای صوفیانه، نشان میدهد که گوینده عارفی دانشمند بوده ...
سابقۀ توجه پزشکان و داروشناسان به اِبدال (جایگزینی) داروهای ساده با داروهای دیگر دست کم به سدۀ یکم میلادی و اشارات پراکندۀ دیوسکوریدس در ماتریا مدیکا (در متون دورۀ اسلامی: هیولی الطب یا الحشائش) بازمیگردد. اما کهنترین سیاههای که از داروهای قابل جایگزینی با یکدیگر به دست آمده، فصل بیست و پنجم از مقالۀ هفتم کُنّاش پاولوس آیگینایی (بولس اجانیطی) است که در میانۀ سده هفتم میلادی و بر اساس دیدگاههای...
سلجوقیان طایفهای از ترکمانانغز بودند که پایان حکومت آنها به دست خوارزمشاهیان انجام گرفت. آثار این دوره از شاهکارهایِ هنر دوران اسلامی محسوب میشود، از جملۀ این آثار هنرِ آبگینه میباشد که شیوۀ تزیین و ساخت آنها، این هنر را در جایگاه ویژهای قرار داده است. در تزئین این آثار، از نقوش هندسی، حیوانی، نوشتاری، انسانی و گیاهی استفاده شده است. هدف از پژوهش پیشرو، تمرکز بر شناساییِ نقوش گیاهی این دور...
بانوگشسپنامه منظومهای است پهلوانی در بیش از هزار بیت در ذکر دلاوریهای بانوگشسپ، دختر رستم. دربارۀ گویندۀ این منظومه، فعلاً اطّلاعی نداریم؛ امّا پژوهشگران دربارۀ سدۀ سرایش آن بحثهایی کرده و حدسهایی زدهاند. شماری از محقّقان، منشأ روایات بانوگشسپنامه را متون پیش از اسلام میدانند و ظاهراً بر همین اساس، سدۀ سرایش آن را قرن پنجم نوشتهاند؛ امّا برخی دیگر به دلیل آنکه در کتاب مجملالتّواریخ، که از شم...
پیشرفت و تکامل هنرهای کتابآرایی مرهون جایگاه والای کتاب آسمانی قرآن و اعتبار آن نزد مسلمانان است. پس از ورود اسلام به ایران، کتابت و تزیین صفحات قرآن اهمیت ویژهای یافت و غنیترین تزیینات و تناسبات در فتح باب قرآنها ظاهر شد. صفحهآرایی یکی از هنرهای وابسته و شاخص کتابآرایی و قرآننگاری است که میان عناصر صفحه روابط متناسبی برقرار میکند. در این پژوهش اصول صفحهآرایی صفحات افتتاح قرآنها در طو...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید