فرمالیسم روسی، رویکردی است که اوایل قرن بیستم به وجود آمد و هدف نظریّه پردازان آن مشخّص کردن شیوه ای علمی در نقد متون ادبی بود. آنان ادّعا داشتند که به جای نویسندۀ اثر، خود اثر ادبی باید در محور توجّه قرار گیرد و «ادبی بودن» متون ادبی، موضوع اصلی در نقد ادبی محسوب شود. آنان با اتّخاذ این شیوه، مطالعه و بررسی متون ادبی را به سوی مسائل مربوط به شکل و تکنیک سوق دادند. در مقالۀ حاضر، علاوه بر توضیحی درب...

هرمنوتیک رشته­ای نوظهور در حوزه­ی تفکر مغرب زمین است وپیشینه­ی آن به نهضت اصلاح دینی و عصر روشنگری باز می گردد­. این شاخه در دهه­های اخیر رونق یافته است و در کنار معرفت شناسی، فلسفه ی تحلیلی و زیبایی شناسی، شأن فلسفی ویژه­ای احراز کرده است؛ به گونه­ای که می توان ادعا کرد از دهه­ی هفتم قرن بیستم، هرمنوتیک به وجهه­ی غالب تفکر فلسفی معاصر غربی تبدیل گشته و بر دیگر گرایش­های نظری تفوّق یافته است. تق...

فرمالیسم روسی، رویکردی است که اوایل قرن بیستم به وجود آمد و هدف نظریّه‌پردازان آن مشخّص کردن شیوه‌‌ای علمی در نقد متون ادبی بود. آنان ادّعا داشتند که به‌جای نویسندۀ اثر، خود اثر ادبی باید در محور توجّه قرار گیرد و «ادبی بودن» متون ادبی، موضوع اصلی در نقد ادبی محسوب شود. آنان با اتّخاذ این شیوه، مطالعه و بررسی متون ادبی را به سوی مسائل مربوط به شکل و تکنیک سوق دادند. در مقالۀ حاضر، علاوه بر توضیحی در...

گفتمان کاوی متون ادبی شکلی ویژه از کاربرد زبان است که از اواسط دهه های 60 و 70 قرن بیستم میلادی در پی تغییرات گسترده ی علمی معرفتی به سرعت وارد حوزه ی علوم انسانی شد. امروزه در حوزه ی نقد مدرن از جایگاه و اهمیّتی خاص برخوردار است. گفتمان کاوی دارای انواع زیادی است که مهمترین آنها عبارتند از: گفتمان ادبی و هنری، در گفتمان کاوی ادبی دو عنصر کلیدی بافتِ متن و بافت موقعیّتی بسیار حائز اهمیت است. مهمت...

چکیده: گفتمان کاوی متون ادبی، شکلی ویژه از کاربرد زبان است که از اواسط دهه های 60 و 70 قرن بیستم میلادی در پی تغییرات گسترده ی علمی- معرفتی به سرعت وارد حوزه علوم انسانی شد و امروزه در حوزه نقد مدرن از جایگاه و اهمّیّتی خاص برخوردار است. گفتمان کاوی دارای انواع زیادی است که مهم ترین آن ها عبارتند از گفتمان ادبی و هنری. در گفتمان کاوی ادبی، دو عنصر کلیدی«بافت متن» و «بافت موقعیتی» بسیار حائز اهمّ...

در نیمة دوم قرن بیستم، تعدادی از اندیشه‏ورزان و نظریه‏پردازان حوزة ادبیات، تحت تأثیر دستاوردهای پُربار هرمنوتیک فلسفی، ضرورتِ تکوین «هرمنوتیک ادبی» و یا «رویکرد هرمنوتیکی به متون ادبی» را طرح کرده و با نگرش‏ها، انتظارات و پیشنهادهای گوناگون پا به عرصة این میدان نهاده‏اند. بعضی از ایشان، چون پتر سوندی، نوع خاصی از هرمنوتیک را مدنظر دارند، که توان آن را داشته باشد، نخست به بازخوانی و ساماندهی پیشین...

منظومه‌ی حماسی - مذهبی خاوران‌نامه‌ی ابن حسام خوسفی، در سال 830 ه.ق سروده و تصاویر و تذهیب نسخه، کار «فرهاد نقاش» دانسته شده است. نگارگر با به تصویر درآوردن این اثر ادبی، دایره دلالت‌های آن را گسترش داده و لایه‌های معنایی جدیدی بر آن افزوده است. مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که چه لایه‌های معنایی آشکار و پنهانی در نگاره‌های خاوران‌نامه وجود دارد. از این‌رو ضروری می‌نماید که این گنجینه‌ی هنری ...

هرمنوتیک رشته­ای نوظهور در حوزه­ی تفکر مغرب زمین است وپیشینه­ی آن به نهضت اصلاح دینی و عصر روشنگری باز می‌گردد­. این شاخه در دهه­های اخیر رونق یافته است و در کنار معرفت‌شناسی، فلسفه‌ى تحلیلی و زیبایی‌شناسی، شأن فلسفی ویژه­ای احراز کرده است؛ به گونه­ای که می‌توان ادعا کرد از دهه­ی هفتم قرن بیستم، هرمنوتیک به وجهه­ی غالب تفکر فلسفی معاصر غربی تبدیل گشته و بر دیگر گرایش­های نظری تفوّق یافته است. تق...