جورج ادوارد مور در دو مقاله خود به دو جمله اشاره می کند که در هر یک به ظاهر تعارضی میان صدر و ذیل جمله وجود دارد که از آن به پارادوکس مور تعبیر می شود: «من سه شنبه گذشته به سینما رفتم اما باور ندارم که این کار را انجام دادم». «من باور دارم که او بیرون رفته است، اما او بیرون نرفته است». از نظر مور پارادوکس در این است که از یک سو شخص در باره خود سخن به ظاهر متناقض و یاوه ای می‌گوید و از سوی دیگر ...

یکی از ابزارهایِ مهمِ فیلسوفانِ تحلیلی در استدلالاتِ فلسفی، «تحلیلِ مفهومی» (Conceptual analysis)است. در فرایندِ این تحلیل، اجزا یا مقوّماتِ مفهومی (Conceptual constituents) یک مفهوم استخراج‌شده و بر اساسِ آن‌ها مفهومِ اولیه را تعریف می‌نماییم. در باب تحلیل مفهومی، پارادوکسی به نام «پارادوکس تحلیل» (Paradox of analysis) مطرح گردیده که مدعایِ اصلیِ آن این است که یک تحلیلِ مفهومی اگر صادق است آنگاه نمی‌تواند ...

در این نوشتار به معرفی مسئله ابهام و پارادوکس خرمن خواهیم پرداخت. ابتدا بیان شهودی مطلب و سپس صورت بندی منطقی آن خواهد آمد. پس از آن، نظری به مسائل فلسفی مربوط به نظریه پردازی ابهام و مسائل فلسفی مرتبط با ابهام خواهیم افکند. در پایان نیز نظریه های موجود درباره ابهام را بر اساس ملاک های مختلف دسته بندی کرده، توصیفی اجمالی از هر یک ارائه خواهیم کرد.

گودل در مقاله اش بیان می دارد که شباهت هایی بین پارادوکس دروغگو و جمله مستقل ارائه شده در برهان وی وجود دارد. برهان های قضیه ناتمامیت مبتنی برصوری سازی پارادوکس بری توسط وُپِینکا، شایتین و بولوس ارایه شده اند. پارادوکس بری بر مبنای جمله «کمترین عدد صحیح که در کمتر از 90 نماد نمی توان آنرا توصیف کرد» بنا نهاده شده است؛ اما عبارت درون نقل قول، خود یک توصیف 80 نمادی است! این پارادوکس در قرن اخیر توس...

در کتاب تعلیقات ـ که به احتمال زیاد حاصل درس نوشته های شاگردان شیخ الرئیس است ـ تلاش می شود تا به پارادوکسی در خصوص علم به جوهر پاسخ داده شود. این پارادوکس را می توان بدین صورت بازسازی کرد که اگر با علم به شیء، عین ماهیّت آن به ذهن می آید، آن گاه وقتی به جوهری علم پیدا می کنیم باید عین ماهیّت آن، که جوهر است، به ذهن بیاید. از طرف دیگر، در فلسفه مشّاء، علم از کیفیّات نفسانی و از اعراض است. بدین ترتی...

هدف این پژوهش بررسی«جایگاه علایق انسانی در کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه» است. برای تحقق این هدف با استفاده از روش کیفی و با رویکردی انتقادی به بررسی محتوای کتاب های درسی پرداختیم. در این پژوهش نقد به دو صورت انجام می گیرد. 1- نقد درون متنی و2- نقد برونی متنی. نقد برون متنی، براساس الگوهایی است که چارچوب نظری در اختیار ما قرار می دهد که شامل الگو تجربی-تحلیلی، الگو تعاملی-هرمنوتیکی و الگ...

پارادوکس دروغگو جمله‌ای است که دربارۀ خود می‌گوید که کاذب است. در این مقاله نخست دو راه حل سنتی و معروف این پارادوکس نقد و رد می‌شود و سپس به کمک دو پیش‌فرض مهم راه حل جدیدی برای پارادوکس عرضه می‌کنیم. نخست این‌که گزاره‌ها حامل اصلی صدق‌اند و نه جمله‌ها؛ هر‌چند گاه با مسامحه و آسان‌گیری، صدق را به جمله‌ها نیز نسبت می‌دهیم؛ این قبیل مسامحه فقط تا جایی جایز و رواست که دقت بحث قربانی نشود و ساخت پ...

زمینه گرایی معرفتی (epistemic contextualism) دیدگاهی جدید در معرفت شناسی است که انگیزه ظهور آن تلاش برای حل مسأله شک گرایی بوده است. این دیدگاه اگرچه در حوزه معرفت شناسی ظهور کرده و ادعای حل یکی از قدیمی ترین مسائل آن را دارد، در واقع آموزه ای سمانتیکی است. زمینه-گرایی معرفتی دیدگاهی درباره شروط صدق اسنادهای معرفتی است؛ جملاتی مانند "s می داند که p" و "s نمی داند که p". این دیدگاه به نوعی چرخش ...

در این مقاله مفهوم پدرسالاری از منظر اندیشه و فلسفه سیاسی مورد ایضاح قرار می­گیرد و پاره­­ای از مهم­ترین پرسش­های مطرح حول این مفهوم بررسی می گردد.بدین ترتیب با تمرکز بحث به حوزة معرفت شناسی، نشان داده­ شده است که پدرسالاری نهایتاً بر پایة یک مدعای معرفتی استوار است.از این رو با تعریف قسم خاصی از پدرسالاری تحت عنوان پدرسالاری معرفتی به بررسی شیوه­های اعمال و توجیه این قسم از پدرسالاری پرداخته شد...

حمل اوّلی و شایع را در حلّ بسیاری از مسائل فلسفی به‌کار برده‌اند که برخی از آن‌ها کاربرد نادرست این دو حمل است. برخی از این کاربردها، به شبهات فلسفی و پارادوکس‌های منطقی مربوط می‌شود و برخی دیگر را می‌توان در مباحث مستقل فلسفی یافت: 1. شبهه اخبار از معدوم مطلق، 2. اشکالات وجود ذهنی، 3. معمّای جذر اصم و پارادوکس راسل، 4. پارادوکس اشاره به گیومه و پارادوکس مفهوم اسب، 5. دلیل این‌که چرا حدّ تام را به ...