هگل در کتاب پدیدارشناسی روح می کوشد تا صور مختلفی را ترسیم نماید که روح در طی تاریخ اختیار کرده است. به باور وی هر مرحله ضرورتا از دل مرحله ی پیش از خود پدید می آید. بررسی سیر تکوین روح، از یک سو به دلیل ارتباطش با پیشرفت و تکامل آگاهی سوژه، نوعی معرفت شناسی است؛ و از سوی دیگر، به واسطه ی ایده ی "جهان روحانی" و در نظر گرفتن روح به منزله ی پلی میان ذهنیت سوژه و عینیت ابژه، شکلی از هستی شناسی به ...

مؤلفه­های پدیدارشناسی هوسرلی   در ­­ شناخت­شناسی مثنوی معنوی     علی اکبر سام خانیانی [1]     تاریخ دریافت:27/8/92   تاریخ تصویب:12/12/92     چکیده   مثنوی معنوی جلال­الدین محمد مولوی(604-672ه.ق) دربردارنده شناخت­شناسی ویژ­ه­ای است که شناختن آن در فهم جایگاه اثر و تفکر شاعر اهمیت زیادی دارد. مؤلفه­های این شناخت­شناسی، گاه به­طور شفاف بیان شده است و گاه از متن داستان­ها و عملکرد شعرشناختی قابل پ...

ایران با متوسط بارش سالانة کمتر از یک سوم میانگین جهانی، در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و همواره در معرض خشکسالی است و هرچند سال یک بار با آن دست وپنجه نرم می کند. هدف کلی این تحقیق کیفی- که به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است- بررسی مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزان است. جامعة آماری شامل روستاییان شهرستان سرپل ذهاب است که بیشترین خشکسالی را تجربه کرده­اند. افراد مطلع، به­روش گلوله­...

تجربه معماری، چه به‌صورت تجربه در مواجهه با بنا یا تجربه فضا به‌واسطه «حضور» در آن، مهم‌ترین عامل وجودی معماری است. درک پدیده‌ای نظیر «تجربه معماری» لزوماً نیازمند تحقیق دیدگاه پژوهشی است و هر دیدگاه پژوهشی بایستی بر طبق گفتمان معماری گسترده درزمینۀ «تجربه» تدوین گردد. این پژوهش قصد دارد تا از طریق رویکرد شناختی فعال که مبتنی بر دیدگاه پدیدارشناسی و یافته‌های عصب‌شناسی است، بتواند به درک روشنی ا...

هدف از مقاله حاضر بررسی نظریه التفاتی در باب ادراک حسی است. این نظریه تلاشی برای ارائه تبیینی از ادراک حسی است که درصدد است افزون بر موارد ادراک حسی غیرواقعی ارتباط ذهن با عین در ادراک حسی واقعی را نیز توجیه کند. در این نظریه، ادراک حسی، اعم از واقعی و غیرواقعی، عبارت است از یک حالت ذهنی التفاتی که بازنمودی را عرضه می کند. با اینکه اکثر التفات گرایان متعلق تجربه حسی را شیء فیزیکی می دانند اما د...

موریس مرلو-پونتی که بیشتر با نظریه ی پدیدارشناسانه ی خود درباره ی بدن شناخته می شود در کتاب پدیدارشناسی ادراک دست به ارائه ی شرحی جامع از بدن، ادراک و ارتباط ادراک با بدن و جهان، با رویکردی پدیدارشناختی زده است. وی در سراسر کتاب، رویکردهای بدیل تجربه گرا، تعقل گرا و روانشناسانه و نیز سایر پدیدارشناسان را مد نظر داشته است. تحلیل مرلو-پونتی از نسبت ادراک و بدن یکی از جامع ترین و همزمان علمی ترین ...

افراد در فضاهای شهری، به واسطه تنوع محیطی، به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه قادر به کسب تجربیاتی می شوند که بسیاری از آن ها توسط حواس ادراک می شوند. اما سال هاست که برنامه ریزان و طراحان شهری، کیفیات این فضاها را انحصاراً بر اساس ادراک بصری آن طبقه بندی و ارزیابی می کنند. خواه هدف از این توجه، تعریف فضاهای معمول با کنترل ارتفاع، جنس مصالح و رنگ ها باشد یا خواه توجه به تضادها و تفاوت ها در چشم اندازی...

افراد در فضاهای شهری، به واسطه تنوع محیطی، به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه قادر به کسب تجربیاتی می‌شوند که بسیاری از آن‌ها توسط حواس ادراک می‌شوند. اما سال هاست که برنامه ریزان و طراحان شهری، کیفیات این فضاها را انحصاراً بر اساس ادراک بصری آن طبقه بندی و ارزیابی می‌کنند. خواه هدف از این توجه، تعریف فضاهای معمول با کنترل ارتفاع، جنس مصالح و رنگ ها باشد یا خواه توجه به تضادها و تفاوت ها در چشم اندازی...

پدیدارشناسی اخلاق تنها رشته‌ای است که می‌تواند جنبه‌های تجربی یا کیفی قلمرو ارزش‌ها را بررسی کند و همانند روان‌شناسی اخلاق صرفاً به جنبه‌های کارکردی آن محدود نیست. پدیدارشناسی یا تجربۀ پدیداری به چند معنا به‌کار می‌رود و آنچه در این‌جا مورد نظر است، پدیدارشناسی به معنای از سرگذراندن حالتی ذهنی به صورت اول‌شخص است، اما در مورد این‌که کدام حالات ذهنی می‌توانند تجربۀ پدیداری داشته باشند، اختلاف‌نظر...

وقوع خطا در ادراک حسی، به‌کرات برای همگان رخ می‌دهد و رمز‌گشایی از کیفیت و منشأ وقوع آن می‌تواند در بسیاری از مسائل معرفت‌‌‌شناسی مؤثر باشد. با مراجعه به آثار فلاسفه‌ای هم‌چون خواجه نصیر‌الدین طوسی و علامه طباطبایی روشن می‌شود که هر دو فیلسوف معتقدند ادراک حسی حاصل تأثیر امر محسوس در اندام قوة حسی است. به گفتة خواجه و همچنین علامه، خطای در احساس امکان‌پذیر نیست بلکه منشأ وقوع خطا در ادراکات حسی...