یکی از پیش‏فرض‏های جامعه‏شناسان تأثیرپذیری تفکر و دانش بشری از شرایط اجتماعی هر دوره است. مقالۀ حاضر به بررسی موانع رشد جامعه‏شناسی در خاورمیانه تحت تأثیر شرایط سه حوزۀ ساخت سیاسی و حکومت، اقتصاد و حوزۀ اجتماعی ـ فرهنگی طی سدۀ اخیر می‏پردازد. درباب حکومت و ساخت سیاسی، ظهور حکومت‏ها‏ی اقتدارگرا و ایدئولوژیک شدن قدرت سیاسی از دهۀ 1960 به بعد و خیزش اسلام سیاسی در دهۀ 1970 مهم‏ترین موانع سیاسی فرا...

با ظهور مکتب "نهادگرایان جدید" به نقش نهادها و به خصوص سرمایه اجتماعی در رشد و عملکرد اقتصادی توجه بیشتری شده‏است. شواهد موجود در مطالعات آرون (2000)و بارو (1996)، نشان می دهند که نهادهای سیاسی و نهادهای اقتصادی ضعیف به طور موثرتری مانع رشد اقتصادی برخی کشورها بوده اند. هم چنین بر اساس اندیشه نهادی نورث بازده فعالیت های سیاسی که همان اعتماد و مشارکت است تأمین کننده سرمایه اجتماعی است. امروزه سر...

تجارت اسلحه کشورهای شمال با کشورهای جنوب تنها یکی از رشته های شبکه بغرنج بین المللی است که ممالک قوی و زورمند را با ممالک کم بنیه و فقیر مربوط می کند و فقط در محدوده این متن کلی قابل فهم است. تأثیرات منفی هزینه های نظامی، سدی در مقابل رشد و توسعه ی کشورهای جنوب شمرده می شود. البته تنها کشورهای شمال مقصر اصلی در نظامیگری کشورهای جنوب نیستند بلکه به دلایلی خود این کشورها نیز در این عارضه سهیمند. ...

در اغلب کشورهای عربی خاورمیانه، رابطه میان حکومت و جامعه ماهیتی سنتی دارد و در واقع فرایندهای ملت سازی هنوز در حال شکل‏گیری است. رشد طبقه متوسط شهرنشین، افزایش شمار افراد تحصیلکرده و سیر صعودی استفاده از وسایل ارتباطی جدید همچون اینترنت، تغییر سبک زندگی و... مظاهر اصلی تحولات اجتماعی اخیر در کشورهای عرب بوده است. از آن جایی که نظام های سیاسی حاکم بر این جوامع نتوانسته اند همپای تحولات اجتماعی د...

حمایت غرب از ایجاد اسرائیل و اشغال سرزمین‌های عربی توسط این رژیم، یکی از اساسی‌ترین عواملی بوده که به تقابل سیاسی بین خاورمیانه اسلامی و غرب دامن زده است. در این تقابل با غرب صنعتی و قدرتمند، خاورمیانه همه ابزارهای قدرت خود را وارد عرصه نموده است. با توجه به وابستگی اقتصاد غرب به نفت، کشورهای عربی خاورمیانه تحریم نفتی را در گذشته تاریخی علیه غرب حامی اسرائیل به‌کار گرفتند که به‌ویژه در سال 1973...

طرح خاورمیانه بزرگ نخستین بار در 12سپتامبر 2002 مطرح گردید؛ هدف این طرح که با مخالفت ها و تردیدهایی نیز روبرو بود، در ظاهر، کمک به کشورهای منطقه خاورمیانه به ویژه کشورهای عربی این منطقه در زمینه اصلاحات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. واژه «خاورمیانه اسلامی» اولین بار پس از شکست ارتش صهیونیستی در جنگ 33 روزه به دست حزب الله لبنان در سال 2006 و در برابر طرح «خاورمیانه جدید» وزیر امور خارجه وقت آمر...

هدف: هدف این پژوهش مطالعه جایگاه کشورهای خاورمیانه و تعیین کشورهای قدرتمند اطلاعاتی، وابسته و ضعیف آن‏ها براساس چارک تولیدات علمی و همکاری‏های علمی در جغرافیای سیاسی اطلاعات است. روش‌: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نوع علم‏سنجی است که با روش‏های اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 کشور خاورمیانه است که براساس تولیدات علمی و همکاری‏های علمی منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای از سال 2008-...

سابقه و هدف: بررسی کمّی و کیفی تولیدات علمی حوزه­‌های مختلف، امروزه در دانشگاه‌­ها و مراکز علمی مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش، تعیین وضعیت تولیدات علمی ایران در حوزه­‌ی انرژی و سوخت و مقایسه‌­ی آن با کشورهای خاورمیانه می‌­باشد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش علم‌­سنجی انجام شده است. داده‌­های آن با استفاده از بخش جستجوی پیشرفته پایگاه استنادی Web of Science گردآوری ش...

امنیت در زمره دیرینه ترین آمال بشر بوده است و یکی از ابزار و شروط بهزیستی و بهروزی بشر به حساب می آید. با شکل گیری دولت های مدرن امنیت و سازکارهای آن دچار تغییر اساسی شد. در شرایط کنونی با وجود مرزهای شیشه ای بین واحدها و وابستگی متقابل پیچیده که در بین این بازیگران وجود دارد، به طبع تاثیرگذاری و تأثیر پذیری در بین واحد وجود خواهد داشت. به گونه ای که هرگونه تغییر و تحول در یک کشور به صورت مستقی...

پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت علمی کشورهای منطقه خاورمیانه در حوزه های علوم اجتماعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش را تولیدات علمی کشورهای منطقه در نمایه استنادی علوم اجتماعی پایگاه وب آوساینس، طی سال های 1980 تا 2009 تشکیل می دهد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این امر است که این کشورها سهم بسیار اندکی از تولیدات علمی جهان را در این نمایه نامه استنادی به خود اختصاص داده اند. کشورهای ترکیه و ایران و...