در این مقاله ضرورت وجود هدف برای فاعلیّت خدا به سه صورت نفی می‌شود: اول: غایت برای ذات خدا نه ضرورتی برگرفته از مبانی و قواعد عقلی و فلسفی است. دوم: نه لازمه مکتب و فلسفه ارسطویی است. سوم: نه از آموزه‌های دینی و نصوص شرعی اعمّ از آیات و روایات قابل استفاده است. لذا هرگونه فرض یا ضرورت هدف برای خدا در خلقت مردود است و اثبات کردیم که خدا در خلقت هیچ‌گونه غایتی نداشته است، بلکه خالقیت او نسبت به همه...

کتاب روح الارواح اثر احمد سمعانی که قبل از سال 500 هجری تألیف شده یکی از شیواترین، گیراترین و خواندنی¬ترین آثار کهن فارسی است. این کتاب که قدیمی¬ترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماء حسنی است علاوه بر تفسیر و تأویل عرفانی آیات قرآنی، یکی از منابع موثّق در خصوص احادیث قدسی و نبوی و اقوال مشایخ طریقت است. گفته¬های عرفانی که از «ابوسعید ابوالخیر» در روح¬الارواح نقل شده و دیدگاه¬های مشترکی که در این کتا...

مقاله ی حاضر معناشناسی واژه ی نساء و بررسی روابط معنایی این واژه با واژگان مرتبط با آن در قرآن با الگوگیری از کتاب خدا و انسان در قرآن نگارش ایزوتسو یا همان مکتب «معناشناسی اولمان» است. افزون بر این، در این مقاله تلاش شده است سیمای کلی زن در قرآن و جایگاه وی با رویکردی به معناشناسی- زبان شناختی واژه ی نساء ارائه شود. روش فهم آیات در این مقاله، صرفاً بر ظاهر لفظ و جغرافیای نزول آیات است.

بررسی برخی از آثار مثبت و بی بدیل اهل بیت(ع) در پاسداری از حریم ارزشهای دینی و قرآنی است.  پیشینه تاریخی مسلمانان نشان از توجه پیامبر به سرنوشت امت اسلامی پس از خود دارد. اهل بیت(ع) از سوی پیامبر برای پاسداری از اسلام و دفع فتنه ها و دسیسه ها معرفی شدند. اهل بیت(ع) از آیات قرآن پاسداری و از تحریف لفظی به خصوص معنوی آیات جلوگیری کردند. و در دفاع از مبانی اصولی و عقیدتی نهایت سعی خود را به کار می...

بعد از نزول قرآن کریم، کتاب هدایت همگان، از طرف خدا بر پیامبر اکرمˆ عده ای آن را پذیرفتند و عده ای دیگر به انکار آن پرداختند. حال، باید دید چه زمینه ها و مصادری وجود داشت که مشرکان و مخالفان آیات قرآن را انکار کنند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از آیات قرآن در پی یافتن پاسخ برای آن هستیم. تحقیق و مطالعه آیات قرآن نشان می دهد برخی از مصادر انکار قرآن عبارتند از: کفر مشرکان، لجاج...

آیات متعددی از قرآن کریم بر اصل رجعت دلالت می ‏کند. یکی از آیاتی که در آن به خروج «دابه الارض» اشاره شده است، آیه 82  نمل است. واژه «دابه» از نظر معنا، جنبنده ای است که قابل اطلاق بر انسان و غیر انسان است. درباره چیستی «جنبنده زمینی» و چگونگی برنامه و رسالت او، قرآن به صورت اجمال چنین می‏فرماید که: موجود متحرک و جنبنده ‏ای است که خدا او را در آستانه رستاخیز، از زمین ظاهر می‏سازد. او با مردم سخن...

با توجه به توقیفی بودن ترتیب و نظم آیات در سوره‌‌ها، ارتباط و هم‌خوانی اسماء الهی با مضامین آیات امری انکارناپذیر است و آمدن آنها در فواصل آیات بر خلاف تصور برخی مغرضان، حکمت‌آمیز و همراه با دقّت و ظرافت است. دقّت در اسماء حسنای الهی در فواصل آیات سوره انفال، پیوند آنها با همان آیه، با آیه پیشین یا پسین و با محتوای کلی چند آیه و موضوع محوری سوره به‌خوبی روشن می‌شود. موضوع محور‌ی سوره انفال جهاد د...

چکیده تشبیه و تنزیه از پیچیده‌ترین مباحث عرفانی و یکی از مسائل مهمّ اعتقادی مرتبط با عقیدة توحید اسلامی است که مورد توجة اکثر متفکّران و اندیشمندان مسلمان است. صورت مادی و انسانی دادن به خدا در طول تاریخ همواره وجود داشته و برخی برای شناخت خدا او را به انسان یا موجودات دیگری تشبیه می‌کرده و حتّی قائل به تجسّم خدا می­شده اند و در مقابل عدّه‌ای دیگر نیز برای در امان ماندن از تشبیه به تنزیه مطلق پناه ...

بسیاری از آیات کتاب مقدس، اعم از عهد قدیم و عهد جدید، به یکتایی خداوند و منزّه بودن او از جسمیّت تصریح می‌کند و از سوی دیگر، در برخی از نوشته‌های عهد جدید به صراحت به تجسّم خدا در کالبد عیسی مسیح اشاره شده است. مسیحیان با استفاده از برخی مطالب عهد جدید، به «تجسّد خدا در مسیح» معتقد شده‌اند. بنابراین اگر کسی قائل به تحریف کتاب مقدس نبوده،  بخواهد آیات را با همین شرایط موجود بپذیرد و تفسیر صحیحی ارائ...

خداشناسی از موضوعات بسیار اساسی و حائز اهمیت در قرآن کریم و بیانات ائمه (علیهم السلام) است. در موارد فراوانی از آیات قرآن و کلام ائمۀ اطهار به ویژه حضرت علی (ع)، با تعابیر مختلف به راه های خداشناسی اشاره شده است، از مهم ترین این راه ها؛ راه فطرت، راه عقلی- حسی؛ و راه عقلی- فلسفی است. از آنجا که نهج البلاغه پس از قرآن کریم، ارزشمندترین کتاب هدایت و انسان سازی محسوب می شود و در جای جای آن، انعکاس...