مذهب تشیع که از ابتدای ورود اسلام به ایران در اشکال و فرق مختلف در این سرزمین رواج یافت تا زمان صفویه و رسمی شدن مذهب تشیع دوازده امامی، رسمیت پیدا نکرد. با ظهور صفویه، زمینه برای انتخاب تشیع به عنوان مذهبی رسمی و مورد حمایت حکومت فراهم شد و به دنبال آن، علمای شیعه از جایگاهی بسیار مؤثر و نفوذ سیاسی ـ اجتماعی برخوردار شدند. پس از زوال صفویه به دست افاغنه که پیرو مذهب اهل سنت و جماعت بودند، جایگ...

زنجان و یا به عبارتی ایالت خمسه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، در دوره هایی از تاریخ مورد توجه حکومت ها قرار گرفت .نزدیکی زنجان به پایتخت و همجواری با پنج استان کشور و حاصلخیز بودن زمین های کشاورزی همواره توجه امیران و حکمرانان را به سوی خود جلب می نمود.با وجود درگیری پنج ایل بزرگ ساکن زنجان، که اغلب برای حکمرانان اعزامی به زنجان دردسر ایجاد می-کردند،همواره به دلیل مزایای، دیگر،حکمرانی زنجان امر...

در سطور آتی، سعی شده است ضمن معرفی گذرا و مجمل کتابخانۀ ملی ملک تهران، وابسته به آستان ملک پاسبان سلطان دو سرا حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه و الثنا، همراه با بازخوانی مختصر فهارس دوازده گانۀ تألیفی روانشادان ایرج افشار و محمدتقی دانش پژوه ـــ1352ش.ـــ مرورنامه ای بر مندرجات و مطاوی فهرست جدید الانتشار کتابخانه، جلد 14، اثر دانشور فاضل، سید محمدحسین حکیم ترقی ام شود تا فراروی مطالعه ک...

تاریخ ایران در دوره اسلامی شاهد ظهور دولت های نظامی گرای متعددی همچون غزنویان، ایلخانان، تیموریان و افشاریان بوده است.از میان دولت های یاد شده، سلسله افشار عمری به غایت کوتاه داشت. این مقاله با هدف بررسی علل فروپاشی زودهنگام دولت نظامی گرای افشاری تهیه شده است.فرضیه اصلی مقاله این است که فقدان ارتباط مناسب میان ساختار سیاسی و ساختار اجتماعی موجب بی ثباتی سیاسی و در نهایت فروپاشی این دولت شد.ب...

عبدالکریم کشمیری، فرزند عاقبت محمود، فرزند خواجه محمد بولاقی،  فرزند خواجه محمدرضا (1198ق)، تاریخ‌نگار فارسی‌نویس شبه‌قاره بود. دربارة زندگی وی ظاهراً جزآنچه از کتاب وی (بیان واقع) به دست می‌آید، آگاهی‌هایی در دست نیست. وی از مردم کشمیر بود و در شاه‌جهان‌آبادِ دهلی می‌زیست. در سالهایی که در دهلی سکونت داشت، نادرشاه افشار (1160ـ 1148ق)، بدان شهر تاخت و آنجا را گرفت (1151ق). عبدا...

چکیده یکی از فرایندهای واژه سازی در ساختواژة اشتقاقی، فرایند تغییر نقشی یا تغییر مقوله است که در آن،مقوله­ای بدون تغییر صوری، به مقوله ای دیگر تبدیل می شود که از جمله این تغییر نقش­ها، تغییر مقولاتی چون اسم و صفت به فعل تبدیلی است. در این مقاله، سعی بر آن است که با بررسی انواع مختلف تغییر نقشی، توجیهی ساختواژی از سبک خاص طرزی افشار، شاعر قرن یازدهم، در واژه­سازی به دست داده شود تا روشن گردد ک...

تاریخ ایران در دوره اسلامی شاهد ظهور دولت‌های نظامی‌گرای متعددی همچون غزنویان، ایلخانان، تیموریان و افشاریان بوده است.از میان دولت‌های یاد شده، سلسله افشار عمری به غایت کوتاه داشت. این مقاله با هدف بررسی علل فروپاشی زودهنگام دولت نظامی‌گرای افشاری تهیه شده است.فرضیه اصلی مقاله این است که فقدان ارتباط مناسب میان ساختار سیاسی و ساختار اجتماعی موجب بی‌ثباتی سیاسی و در نهایت فروپاشی این دولت شد.ب...

چکیده محمد طرزی­افشار شاعر عهد شاه عباس دوم و شاه صفی از ایل افشار است که متاسفانه، تاکنون چون مرواریدی مکنون در صدف خمول و گمنامی مانده است. زبان او در آثارش ویژگی خاصی دارد که در آثار شاعران دیگر کمتر دیده شده است. این پژوهش بر آن است تا به طریق تحلیلی اشعار طرزی را بررسی کند و نشان دهد تغییراتی که طرزی در آن روزگاران در مورد واژگان انجام داده، امروزه تحت عنوان هنجارگریزی مطرح می­گردد. در این...

شاهنشاهنامه یکی از نسخ مصور دوره قاجار است که در نیمۀ اول قرن سیزدهم توسط فتحعلی خان صبا سروده شده است. این کتاب در باب شرح فتوحات فتعلی شاه قاجار و تاریخ این سلسله است. نسخه‌های متعددی از شاهنشاهنامه در کتابخانه‌های مختلف موجود است. در این پژوهش، نسخه 15234 کتابخانه مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نسخه مورد نظر دارای 24 تصویر نگارگری است که نگاره‌های آن فاقد هرگونه امضا یا شناسه است. هدف از ا...