از بارزترین پدیده های هنری در تجربه های شعری جدید استفاده فراوان از رمز و اسطوره به عنوان یک ابزار بیانی است. بازتاب اساطیر در شعر، زیباترین و هنرمندانه ترین کاربرد اسطوره پردازی است. با بازتاب اسطوره ها، جهان اساطیری جولان گاه تخیل و آفرینش شاعر و نویسنده ی اسطوره پرداز می شود تا گذشته و حال را پیوند دهد و از این راه دریافتها و استنباط های اجتماعی و سیاسی را به خواننده نشان دهد و بسیاری از نیا...

محمدبن زکریای رازی طبیب و فیلسوف ایرانی مؤثر در تاریخ علم است. شناخت و نقد آثار و آرای این نام‌آور پرآوازۀ ایرانی موضع پژوهش­‌های فراوانی از روزگار وی تا کنون بوده است. این مقاله با تحلیل و مقایسۀ جریان‌­های رازی‌شناسی در تمدن ایران اسلامی و تمدن مغرب­‌زمین به توصیف گوناگونی آن­‌ها از حیث روش و جهت‌گیری می‌پردازد. حاصل این مطالعه پیشنهاد طبقه‌بندی چهارگانه در رازی‌شناسی است: رازی شناسی سنتی در ...

مقدمه: باتوجه به سابقه چند هزار ساله طب سنتی ایران و شاخه های متعدد آن، ازجمله داروسازی، و اختصاص کتب و رسالات فراوان برجای مانده از قدما در این حوزه، این پژوهش در پی یافتن جایگاه صنعت داروسازی در عصر صفوی می باشد. مواد و روش ها: اطلاعات و داده های این تحقیق مبتنی بر تفحص در کتب و رسالات پزشکی و داروسازی دانشمندان ایرانی در عصر صفویه و اعصار ماقبل آن می باشد. این اطلاعات از منابع مذکور گردآوری،...

اختلال اشتها و عدم تعادل انرژی سبب تغییر وزن و عوارض متعددی مانند چاقی یا سوء تغذیه می گردد. علی رغم تحقیقات گسترده در مورد اشتها و عوامل تغییردهنده آن هنوز هم در بسیاری از موارد، درمان اختلالات اشتها با مشکلات زیادی همراه است. در این مقاله براساس کتاب «قانون بوعلی سینا»، «الحاوی رازی» و سایر کتاب های معتبر طب سنتی ایران اشتها و اختلالات آن، رابطه اشتها با اخلاط اربعه و عوامل و داروهای مؤثر بر ...

مقدمه: گیاه‏شناسان مسلمان، در آثار خود، به صورت پراکنده و نامنظم، اطلاعات فراوانی ارائه داده اند. با توجه به این که در تمدن اسلامی، رازی، یکی از برجسته ترین پیشگامان عرصه دانش گیاه شناسی می باشد، در این مقاله، برای اثبات این فرضیه که گیاه شناسان مسلمان، روشی خاص و منحصر به فرد در مطالعات گیاه شناسی داشته اند، آثار شاخص او، الحاوی فی الطب ، المنصوری فی الطب و منافع الاغذیه مورد مطالعه قرار گرفته...

نورالعیون، اثر ابوروح محمّد بن منصور جرجانی (زرّین‌دست)، نخستین کتاب چشم‌پزشکیِ فارسی است که ظاهراً در قرن پنجم هجری نگاشته شده است. این اثر به کوشش یوسف بیگ‌باباپور، برپایۀ شش نسخه تصحیح، و در 1391ش منتشر شده است. مصحّح از دست‌نویس کهن و اصیل کتابخانۀ مرعشی (به‌شمارۀ 12528) بهره‌ای نجُسته و در خواندن نسخه‌های منتخبِ خویش هم توفیقی نیافته است. نیز برای پیداکردنِ سرچشمه‌های کار مؤلّف و بازیافتن ...

سابقه و هدف: طب قدیم ایران- قبل و بعد از اسلام- یکی از غنی ترین مکاتب طبی در هر مقطع زمانی بشمار می رفته و مورخین مشهوری همچون صاعد اندلسی (462-420 هـ.ق) بر این امر تاکید داشته اند. یکی از رشته های مهم مرتبط با پزشکی، دانش نظری و عملی دندانپزشکی بوده که مورد توجه و علاقه اطبای قدیم قرار داشته است. این مطالعه با هدف ارزیابی دیدگاه اطبای برجسته و پیشکسوت ایران قدیم در ارتباط با موضوعات مختلف دندا...

سابقه و هدف: پیکا(pica) یا هرزه خواری نوعی اختلال غذا خوردن می باشد که شخص تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی  و فاقد ارزش غذایی مثل گل و گچ و یخ و سنگ و رنگ  و ... پیدا می کند. تعریف آن خوردن مداوم مواد غیر غذایی به مدت دست کم یک ماه که از نظر فرهنگی غیر قابل قبول باشد است. این اختلال می تواند دلایل مختلفی چون کمبود آهن یا روی و اختلالات روانی و... داشته باشد. در خانم های باردار و کودکان و در جوام...

یکی از انواع سردرد در کتب طب سنّتی ایران، سردرد مشارکتی معده می باشد. سردرد مشارکتی معده، عبارت است از سردردی که علّت ایجاد آن اختلالات ناحیه ی سر و گردن نمی باشد، بلکه اختلالات عملکرد معده و بیماری های آن موجب ایجاد حس درد در سر می شود. درمان این نوع سردرد وابستگی کامل به درمان اختلالات معده دارد. با توجه به اینکه در طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد (ihs)، این نوع سردرد تعریف نشده است، لذا این م...

سابقه و هدف: گاهی تعداد آروغ یا به اصطلاح «belching»، تا حدی زیاد است که موجب افت فعالیت‌های اجتماعی روزانه وکیفیت زندگی افراد می‌شود. با توجه به ناموفق بودن طب مدرن در شناسایی انواع و علل آروغ که منجر به شکست درمان آن در بسیاری از موارد شده است؛ لازم است از روش‌های طبی مکمل استفاده شود. به نظر می‌رسد ریشه‌یابی این واژه، انواع و اسباب آن در منابع طب سنتی بتواند در بالین به درمان آن کمک کند. مو...