شاخص‌های علم در سیاست‌گذاری علم به‌عنوان ابزارهای اندازه‌گیری پیشرفت علمی استفاده می‌شوند و فلاسفۀ علم، نظریه‌های مختلفی را در باب پیشرفت علمی طرح کرده‌اند. هدف اصلی این مقاله پاسخ به این پرسش است که: «آیا شاخص‌های علم نشان‌‌دهندۀ پیشرفت علمی، آنچنان‌ که این نظریه‌ها مطرح کرده‌اند، هستند؟». این مقاله می‌کوشد تا نشان دهد که اگر پیشرفت علمی به معنای معرفتی و اگر معرفت علمی به معنای بسط‌یافته اجتم...

نظریه دانش ولایی، یکی از دیدگاه‌های موافقان علم دینی است که از سوی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی ارائه شده است. این دفتر با بیان خاصی از چیستی علم و دین، به سه رویکرد روش‌شناختی، جامعه‌شناختی و هستی‌شناختی در باب علم دینی پرداخته است. در این منظر، علم دینی بدین معناست که ولایت الهی بر فرایند پیدایش علم در همه مراتبش حاکم شود. علم دینی در این جریان، مبتنی بر مبانی همچون فلسفة‌ شدن و روش شناسی است. ...

هدف پژوهش حاضر، بازخوانی جایگاه علم در هر دو الگوی اول و دوم علم و شناسایی مفروضات آنها و در نهایت، تأمل انتقادی در باب ماهیت فراعلمی الگوی دوم تولید علم (با تأکید بر بخش بازار ـ صنعت) است. با ورود جوامع به عصر پسا صنعتی و فرهنگ ها به عصر پسامدرن، جایگاه علم دستخوش تغییر و تحول شده و پارادایمی نو جایگزین آن شده است. مایکل گیبونز و دیگر نویسندگان، این تغییر و تحول در جایگاه علم را به مثابه گذر ی...

گوناگونی نظریه های رشد و توسعه اقتصادی تا جایی ادامه یافته است که امروزه توجه به سرمایه گذاری در سرمایه فیزیکی و اشتغال نیروی کار جای خود را به سرمایه گذاری در دانش و خلق ایده های نو داده است. تأکید بر اقتصاد دانش‌محور ایجاب می‌کند که منابع رشد دانش شناخته شده، زمینه های سرمایه گذاری و تخصیص منابع مالی به آنها فراهم آید. با این وصف و با عنایت به اهمیت بخش صنعت در توسعه اقتصادی، این مطالعه در پی...

یکی از مباحث مهم علم اصول، مبحث اطلاق و تقیید است. دلالت اسم علم و جمله بر اطلاق از باب مقدمات حکمت است. در مورد اسم جنس، اختلاف است که دلالت آن بر اطلاق وضعی است یا مثل. اسم علم و جمله از باب مقدمات حکمت است. مقدمات حکمت شرایط پنج‌گانه امکان اطلاق و تقیید، در مقام بیان بودن، عدم وجود قرینه، نبودن قدر متیقن در مقام تخاطب، وجود یا عدم انصراف برای احراز اطلاق است. انصراف آن است که از شنیدن لفظ مط...

خود مقدمتاً رویکرد رئالیسم‌ انتقادی را رویکرد هماهنگ‌تری می‌یابد و متعاقباً می‌کوشد با ترکیب حکمت صدرایی با رئالیسم‌ انتقادی و اتخاذ رویکرد معرفت طولی و هماهنگ و افزودن منابع معرفت وحی و شهود به منابع رئالیسم‌ انتقادی، راهی به سوی علم دینی بیابد. کاری که خود وی هم اقرار دارد که هم‌چنان پروژه‌ای ناتمام است. وی با تأیید رویکرد جامعه‌شناختی درون‌گرایانه و پذیرش تأثیر جامعه در محتوای علم، در عین اصرا...