شاید هیچ گوینده و متفکری چون حکیم عمر خیام نیشابوری، مورد توجه و اقبال جهانیان نبوده است و هیچ اثری چون رباعیات وی موضوع گفتگوها، بحث­ها، پژوهش­ها، ترجمه­ها و نقدهای جهان شرق و غرب قرار نگرفته است. اعتقاد بنده براین است که تبیین اندیشه خیامی جز از خلال رباعی­های مقبول­الاصاله وی میسر نیست و آن­چه اصالت هر رباعی را تأیید می­کند، سازگاری و توازن مفاهیم آن است با سایر رباعی­هایی که مجموعاً «منظومة...

از بدو اختراع رباعی، این قالب مورد توجه و استقبال شاعران در ادوار مختلف شعر و ادب فارسی بود. از دلائل عمده ی اقبال شاعران به این قالب، سهل ممتنع بودن،کوتاهی، نکته سنجی، تصویرسازی، خیال انگیزی، کشف، زاویه ی دید، «آنِ» شاعرانه و مهمتر از همه غافلگیری لذتبخش در پایان بندی آن است. مجموعه ی پیش رو جستاری در رباعی معاصر از نیما تا اکنون است. شکل گیری رباعی ازدیدگاه ساختاری و درون مایه ای آن، همراه با ...

در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، به ویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول مانده است. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده است و مختارنامه از آن جمله است. با این که عطار شاعر و عارفی بزرگ و صاحب سبک بود اما آن چه در اشعار و آثار منثور دیده می شود اقتفا از سبک پیشینیان است. به همین ترتیب، در رباعیات مختارنامه نیز بهره گیری...

بلاغت در معنای علمی که به زیبایی‏شناسی ادبیات می‏پردازد ازجمله علوم مهم و تأثیرگذاری است که متأسفانه به ویژه در زبان فارسی چندان مورد توجه و بررسی‏های عالمانه قرار نگرفته است. علم بلاغت در طول تاریخ هزارساله ادبیات فارسی از نواقص و آفت‏های زیادی آسیب دیده است که از جمله مهم‏ترین‏های آن می‏توان به فقدان نظریه‏پردازی‏های علمی، عربی‏زدگی، اختلاف در نامگذاری‏ها، تعاریف کلی و مبهم، پرداختن به موضوعا...

این مقاله، مشابهت سبک بلاغی قرآن را با بلاغت غربی با تکیه بر آهنگ کلام در قرآن، بررسی می کند. ابتدا از سبک بلاغی قرآن سخن به میان آمده و به وجوه متناظر آن با مؤلفه بلاغت در مغرب زمین اشاره می شود. سپس در پیشینه بحث به آثار مرتبط اشاره می شود. آنگاه در پیکره جستار، مبانی سبک بلاغی قرآن و مشابهت آن با بلاغت غربی بررسی و بر آهنگ کلام در قرآن تکیه می شود. این مقاله، ضمن ارائه نمونه هایی از آیات قرآ...

این مقاله در پی آن است که مفهوم تصویر را از منظر ناقدان قدیم مورد بررسی قرار دهد و نشان دهد که چگونه بلاغت قدیم در چارچوب درک جزئی از مفهوم تصویر و تمرکز بر جانب شکل، بدون پرداختن جدی به محتوا در نتیجة عواملی چند متوقف ماند. هر چند در این راستا عبدالقاهر جرجانی سرآمد قدماست و تلاش هایی گسترده تر داشت. اما پس از وی، دانش بلاغت تحولی شایسته نیافت. افزون بر این در این مقاله تلاش بر آن است که نشان ...

اسلوب شیوه خلق اندیشه و بیان آن در قالب الفاظ مناسب است. در کتاب های علوم بلاغی به موضوع اسلوب اهتمام شایسته نشده است هر چند در آثار گروهی از دانشمندان به بعضی از ویژگی های لفظی اسلوب اشاره شده است؛ اما این اطلاعات در بخش های مختلف آثارشان پراکنده است و بابی به آن اختصاص داده اند اسلوب و بلاغت با هم چه ارتباطی دارند ؟ و فرق بین آن دو چیست؟ شکی نیست که اسلوب و بلاغت هر دو به لفظ و معنی و مطابقت ...

عین القضات همدانی، باباافضل کاشانی و علاءالدوله سمنانی، از جمله عرفایی هستند که اندیشه های عرفانی خود را علاوه بر نثر در شعر و آن هم در نوع رباعی وارد کرده و به سرودن رباعی عرفانی شهرت یافته اند. این پژوهش با هدف بررسی اندیشه های عرفانی در رباعیات این سه شخصیت عارف و اندیشمند انجام یافته است. به یقین بررسی مضامین و اندیشه های عرفانی این سه عـارف بـزرگ اطلاعـات گران سنگی را عرضه می کند، که می ...

رباعی، یکی از قالب‌های شعری است که ابداع آن را در زبان فارسی دانسته‌اند. از آن‌جا که در این قالب، مفهومی  منحصر گنجانده می‌شود و وزنی خاص در آن بکار می‌رود،‌ کاربرد آن را در زبان فارسی کمتر از دیگر قالب‌های شعری می‌بینیم. مولانا نیز در خیل اشعارش، به سرایش رباعی پرداخته و در این باره مهارتی ویژه را بکار بسته است. در این مقاله به بررسی مسألة مرگ و آن سوی مرگ و اندیشه‌های مولانا در این باب می‌پر...

چکیده بررسی کانهزایی کانسار آهن رباعی دامغان بر اساس مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی بوسیلهی: حمید بادوزاده 35 عرض شمالی در ° ،22 ، 54 طول شرقی و " 20 °، 29 ، کانسار آهن رباعی با مختصات جغرافیایی " 30 کمربند فلززایی سرکویر – سبزوار، در فاصله 110 کیلومتری جنوب دامغان واقع شده است. به لحاظ چینه شناسی، برونزدهای پالئوزوئیک تا کواترنر را می توان در این منطقه مشاهده نمود. گسلهای انجیلو و ترود منط...