یکی از مهم ترین و بحث برانگیزترین مسائل علوم قرآنی، مسئله تحریف قرآن می باشد . مستشرقان طی قرنهای اخیر، تلاشهای فراوان و متنوعی برای نشان دادن ناکارآمدی اسلام و غیروحیانی بودن قرآن کریم انجام داده اند که این تحقیق به بخشی از تلاشهای آنان که وجود نسخ و اختلاف قرائات را دلیلی بر محرف بودن قرآن دانسته اند، اشاره می کند. آنان با تکیه بر نسخ ، قرآن را کتابی بشری می دانند هم چنین با استناد به آ...

یا عدم جواز تکلیفی و وضعی تفسیر، نقاط اشتراک متعددی دارند. جمعی در میان فریقین، به عدم جواز تفسیر حکم داده اند; ولی اکثر آنان فهم قرآن را میسور و تفسیر را روا می دانند. با مقارنه ادله عدم جواز تفسیر به دو نقطه مشترک دست می یابیم: دلیل بر عدم جواز تفسیر که مستند به روایات نهی از تفسیر به رأی است و عدم دلیل بر جواز تفسیر که مبتنی بر این ادعاست که شیوه قرآن در رساندن پیام هایش ویژه و از محاورات عر...

مقالة حاضر ابتدا با معرفی و تعریف «حدیث ثقلین» به اهمیت آن در اعتقادات شیعه و نیز در تقویت جریان تقریب میان مذاهب اسلامی می پردازد. حدیث ثقلین بیان گر اعتقاد شیعه به تحریف ناپذیری قرآن، عصمت ائمه (ع)، استمرار امامت، و زنده بودن امام زمان (عج) است. هم چنین این حدیث با خطابی جهان شمول جانشینان پیامبر اکرم (ص) و مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا (ص) را تبیین می کند. در این زمینه برخی مناقشات نیز مطرح ا...

در این نوشتار، جایگاه «عقل» و «نقل» در تفسیر قرآن، از دیدگاه  ابن تیمیه وعلامه طباطبایی(ره) بررسی می شود . اگر در تفسیر قرآن، بر عناصری همچون «عقل» و «نقل» تأکید می­شود، به خاطر تأکیدی است که در متن قرآن، به این دو مؤلفه، در وصول به مقصود قرآن شده است. از دیدگاه علامه، عقل علاوه بر«مفتاح» بودن دین، نسبت به اصل حقیقت دین«مصباح» نیز هست واین به خاطر هماهنگ بودن قرآن با فطرت وعقل سلیم است؛ از این...

برخی صاحب نظران، با تمسک به دلایلی، عرفان اسلامی را در بخشی از آموزه های معرفتی، شیوه های سلوکی، روش فهم متن دینی و حتی در خاستگاه همسو با دین اسلام نمی دانند. اما عارفان در مباحث معرفتی هم اصل شهود – به عنوان روش عرفان - را مورد تأیید دین می دانند و هم آموزه های معرفتی خود - همچون توحید، انسان کامل و معاد - را موافق با شریعت اسلام می یابند. و در بُعد عملی از یک سو جایگاه اصل سلوک در دین را تثبی...

«سبک زندگی» از موضوعات حیاتی و مهم اجتماعات بشری است و ابعاد مختلف زندگی بشر را پوشش می‌دهد. از دیگر سوی، هدف قرآن کریم هدایت بشر است و یکی از کلیدی‌ترین مؤلفه‌های هدایت، «سبک زندگی» است. جامعیت و جاودانگی قرآن اقتضا می‌کند آنچه بشر در مسیر رشد و کمال خود به آن نیاز دارد را بیان کرده باشد و چنین نیز هست. در قرآن کریم این قابلیت وجود دارد که برای زندگی تمامی انسان‌ها با سلیقه‌ها و شرایط گوناگون ...

بحث رویت خدا، یکی از مباحث پر جنجال کلامی است. اشاعره معتقدند خدا را در آخرت با چشم سر می توان دید و در اثبات ادعای خود هم دلیل عقلی آورده اند و هم دلیل نقلی. دلیل عقلی متکلمان اشعری، که نخستین بار از سوی ابوالحسن اشعری مطرح شد و به گونه های مختلف تقریر گردیده از جهات مختلف مخدوش است. از این رو اشاعره از جمله امام فخر رازی به این نتیجه رسیده اند که از راه عقل نمی توان اثبات رویت کرد و تنها راه ...

از میراث متکلمان معتزلی برجای گذاشتن روشی خاص در اثبات ادعاهای کلامی-تفسیری است. ازمشخصه های بارز این روش توجه به عقل به معنای جواز استفاده از صنایع بلاغی مثل مجاز و تاویلدر بیان آموز ههای کلامی و در تفسیر قرآن است. با فرض این که استفاده از این روش مختصمتکلمان مسلمان معتزلی نبوده و پاره ای از متکلمان یهودی و مسیحی قبل و بعد از آنان نیز به اینشیوه تمسک جسته اند، این مقاله در صدد است با تمرکز بر ...

مقالة حاضر ابتدا با معرفی و تعریف «حدیث ثقلین» به اهمیت آن در اعتقادات شیعه و نیز در تقویت جریان تقریب میان مذاهب اسلامی می‌پردازد. حدیث ثقلین بیان‌گر اعتقاد شیعه به تحریف‌ناپذیری قرآن، عصمت ائمه (ع)، استمرار امامت، و زنده‌بودن امام زمان (عج) است. هم‌چنین این حدیث با خطابی جهان‌شمول جانشینان پیامبر اکرم (ص) و مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا (ص) را تبیین می‌کند. در این زمینه برخی مناقشات نیز مطرح ا...

روش طبقه بندی احادیث متأثر از نظام طبقه بندی در هر دوره ای است که مؤلفان کتب با در نظر گرفتن ‏روش های مرسوم در عصر خویش به طبقه بندی احادیث می پردازند. کلینی جزء محدثانی است که در ‏طبقه بندی احادیث کتاب شریف «کافی» از روش طبقه بندی عصر خود یعنی طبقه بندی مفهومی آموزه های ‏حدیثی بهره گرفته است. اصل انتخاب و گزینش مفاهیم کلیدی کافی نیز مبتنی بر ضرورت ها و مسائل مطرح ‏در زمان تألیف آن است. مهمترین...