درک ماهیتِ نقش سیاسی وزارتِ دربار در دوره پهلوی‌دوم، چه در چارچوب شرحِ وظایف قانونی و چه در عرصه واقعیت‌های عملی حوزه سیاست، تنها با درنظرگرفتنِ رابطه ضروری این نهاد با نهادِ پادشاهی، ممکن و میسر است. در مقاطعی از دوران مزبور که هنوز خواست شاه مبنی بر تمرکزِ قدرت تحقق نیافته بود، قدرتِ وزرای دربار نیز، براساس نظامِ رسمی و قانونی توزیعِ قدرت در قانون اساسی، چندان درخور توجه نبود؛ پس، متصدیانِ این منصب مرت...

یکی از خاندان های محتشم آذربایجان در دورۀ مغولی و ایلخانی «جماعت ملکان» تبریز است. افراد این خاندان در تبریز و نواحی آن حاکمیّت داشتند و در نزد خانان مغول، از جمله هولاکوخان (حک  651 – 663)،  مقرّب و معزّز بودند. چندی از شخصیتهای آن، همچون ملک محمود، امیرمجدالدین محمّد و ابوالمجد تبریزی، شاعر و عالم بودند  و اشعار و آثاری از آنها در دست است. اطلاعات مختصر و پراکنده ای از این خاندان در منابع ادبی و ...

خاندان گیلویه یا به عبارتی  خاندان  روزبه، از مشهورترین و مؤثرترین خاندان های ایرانی فارس در سه سدۀ نخست اسلامی بود که پس از سقوط ساسانیان، علاوه بر درگیری متناوب با اعراب مهاجم و مسلّط، به­تدریج موفق شدند در دستگاه خلافت عباسی نفوذ یابند و نقش بارز خود را در وقایع سیاسی- اجتماعی عصر نشان دهند. گیلویه که از همۀ اعضای خاندان معروف تر و برجسته­تر شد،  اقتدار و عظمتش به حدی رسید که منطقۀ وسیعی از ف...

سلجوقیان پس از تسلط بر ایران، برای اداره قلمرو وسیع خود، از وزرای ایرانی برای کسب مشروعیت، مقبولیت و اداره کشور بهره بردند. رقابت‌های سیاسی در بین وزرا و خاندان سلطنتی، موجب شد تا راه برای ورود پیروان مذهب رقیب به ویژه شیعیان امامی به دربار گشوده شود. البته سیاست تسامح مذهبی ملکشاه و نفوذ ترکان‌خاتون و نزدیکان شیعه او، به نفوذ شیعیان امامی کمک کرد. مجدالملک قمی یکی از وزرای معروف این دوره بود ک...

چکیده ندارد.

قرن چهارم هجری از دوره های درخشان تمدن اسلامی است . در این عصر آل بویه شیعه مذهب در عراق و قسمت هایی از ایران به حکومت رسیدند . علم دوستی و دانش پروری امرای این خاندان ، انتخاب افراد فرهیخته برای تصدی مشاغل حکومتی و به خصوص برای منصب وزارت و ایجاد فضای باز فکری برای دانشمندان موجبات رونق علم و فرهنگ را در این عصر فراهم کرد . ری به عنوان یکی از مراکز تحت سلطه آل بویه از این قاعده مستثنی نبود . د...

یکی از مناطقی که مغولان در حملات خود، دستیابی و تسلط بر آن را مورد توجه قرار دادند، قفقاز جنوبی بود. در این زمان بیشتر نواحی این منطقه به وسیلۀ لردهایی اداره می شد که تابع پادشاهی باگراتیدی گرجستان بودند. یکی از معروف ترین خاندان های لرد، خاندان مخارگرسلی بود. این خاندان بر قسمت وسیعی از ارمنستان حکومت داشت و از قدرت و نفوذ گسترده ای در منطقه برخوردار بود. تلاش مغولان برای دست یابی بر ارمنستان،...

یکی از مهم ترین نهادهای حکومتی در عهد خلافت عباسیان، شرطه بغداد بود؛ اینمقاله می کوشد تا ضمن اشاره به چگونگی شکل گیری این نهاد و برخی از ویژگی هایخاص آن، به انگیزه های جریان ها و چهره های مختلف سیاسی برای در اختیار گرفتننهاد شرطه بغداد، تأثیر صاحبان قدرت و سیاستمداران مختلف بر آن نهاد و بازشناسیسیاست های ایشان در این راه و نیز زمینه ها و نحوه تأثیر تحولات و رقابت های سیاسی بربرخی از راهکارهای ر...

خاندان­های کهن به علت داشتن املاک و رعایای فراوان و، همچنین، لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری، در طول تمام سلسله­های ایران باستان، در موفقیت­ها و ناکامی­های سلسله­های ایران باستان تأثیر مستقیم داشتند. خاندان مهران نیز یکی از اعضای همین خاندان­های بزرگ بود که در زمان ساسانیان توانستند، همچنان، موقعیت خود را حفظ کنند و در تحولات سیاسی این سلسله نقش فعال و مؤثری داشته باشند. خاندان مهرانف هم...