رباعی قالب شعری است که نخست در میان شاعران ایرانی رواج یافته، و دراین باره که مبدع آن چه کسی بوده است، اتفاق نظری وجود ندارد. گروهی ریشه آن را در خسروانی های پیش از اسلام دانسته و برخی نخستین رباعی ها را به صوفیّه منسوب کرده اند. عطّار و مولانا دو اندیشمند حوزه ی عرفان و تصوّف نیز از این قالب کوتاه برای بیان بسیاری از مضامین عرفانی و تعلیمی و عاشقانه سود جسته اند. این پژوهش به بررسی مضامین و موض...

در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، به ویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول مانده است. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده است و مختارنامه از آن جمله است. با این که عطار شاعر و عارفی بزرگ و صاحب سبک بود اما آن چه در اشعار و آثار منثور دیده می شود اقتفا از سبک پیشینیان است. به همین ترتیب، در رباعیات مختارنامه نیز بهره گیری...

ساقی نامه­ها، یکی از انواع ادبی مؤثر در ادبیات فارسی است که گفته می شود شکل تحول یافته­ی خمریات ادب عربی است و در سیر تحولی خود با صبغه­ای فلسفی، اخلاقی، عرفانی و انتقادی توسط شاعران ساقی نامه سرای فارسی عرضه شده است. این نوع ادبی از جهت ساختار و محتوا دارای ویژگی­هایی است که کمابیش در اغلب آن ها تکرار می شود. از جمله­ی این خصوصیات اشتمال بر بن­مایه­های اصیل متون عرفانی و کاربرد واژگان اهل تصوف...

تاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنان بزرگی بوده است که رنجها و آرزوهای بشری را در صفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته اند. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنتهای کهنه و ارتجاعی جامع? خود ایستاده اند و در برابر ظالمان قد علم کرده اند، سود پرستان عافیت طلب، تلاش کرده اند آتش فروزان آنها را خاموش ساخته و شخصیت آنان را وارونه جلوه دهند. چه بسا انسانهای بزرگی که تاریخ چهر? آنان...

بی‌تردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تأثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه‌های عربی کم‌کم به زبان‌ فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادله­ی واژگان محسوب می‌گردید؛ به گونه‌ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می‌دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم‌کم ورود اصطلاحات، ترکیبات...

بی‌تردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تأثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه‌های عربی کم‌کم به زبان‌ فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادله­ی واژگان محسوب می‌گردید؛ به گونه‌ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می‌دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم‌کم ورود اصطلاحات، ترکیبات...

در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، به‌ویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول مانده‌است. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده است و مختارنامه از آن جمله است. با این که عطار شاعر و عارفی بزرگ و صاحب سبک بود اما آن چه در اشعار و آثار منثور دیده می‌شود اقتفا از سبک پیشینیان است. به همین ترتیب، در رباعیات مختارنامه نیز بهره‌گیری...

تاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنانی بزرگ بوده که رنج­ها و آرزوهای بشر را درصفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته است. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنت­های کهنه و ارتجاعی جامعة خود ایستاده و در برابر ستم­گران قد علم کرده­اند، سودپرستان عافیت طلب تلاش کرده­اند تا آتشِ­فروزان آن­ها را خاموش ساخته، شخصیت آنان را وارونه جلوه دهند. بسا انسان­هایی بزرگ که تاریخ چهرة آنان را م...

معروف الرصافی شاعر العراق الکبیر و احد أعلام النهضه الأدبیه و من کبار شعراء المدرسه الکلاسیکیّه قد طرق اغلب ابواب الشعر القدیمه من مدح ورثاء و غزل و وصف و خمریات؛ ولکن تمیز بشعره السیاسی و الإجتماعی و اشتهرب«شاعر الحریّه» و«شاعر البؤساء» لما نظمه من أشعار ثورویّه ملتهبه ولما عالجه من قضایا إجتماعیه و سیاسیّه. لشعره میزات عدیده فهو فضلاً عن متانه اللغه ورصانه الأسلوب یلازم روح العصر مقاصده و مطالبه. ...