نتایج جستجو برای: دورۀ صفوی
تعداد نتایج: 6652 فیلتر نتایج به سال:
شیوع و گسترش بیماریهای عفونی و واگیردار در سرزمین ایران همواره یکی از عوامل اصلی کاهش جمعیت و موجب صدمات فراوان انسانی، اقتصادی و اجتماعی در طول تاریخ بوده است. اگرچه اطلاعات زیادی از شیوع این بیماریها در دورۀ پیش از اسلام در متون مشاهده نمیشود اما منابع دورۀ اسلامی گزارشهای بسیار متعدد و مفصلی در باب شیوع امراض عفونی و بهویژه بیماریهای وبا و طاعون و تلفات ناشی از آنها را در اختیار پژوهش...
منسوجات دورۀ صفوی را میتوان از نظر طرح و نقش، ترکیببندی و حتی مضامین به سبک و سیاق نقاشان خاصی نسبت داد. این تأثیرپذیری از نقاشی، بهصورت نقش انسان و نقش گل و مرغ، روی پارچهها نقش بسته است. در این نوشتار، سعی شده چگونگی تأثیرپذیری پارچهها از نقاشی (نگارگری) این دوره بررسی شود. بدینسبب، ابتدا کاشان و نقاشان کاشانی دورۀ صفوی، سپس وضعیت مراکز و طرح ونقش پارچههای این دوره و نفوذ روشهای طراح...
قوسی شوشتری، شاعر، مؤلف و خوشنویس سدۀ دهم و یازدهم هجری از جمله ادیبانی است که در کنار هنر شاعری، در حوزههای مختلف علمی و ادبی نیز صاحب تألیفات متعدد بوده است. با این همه امروزه آگاهی چندانی از شخصیت و شعر او در دست نداریم. در این مقاله با جستوجو در منابعی که از این ادیب دورۀ صفوی نام بردهاند، دربارۀ زندگی، تألیفات، اشعار و دستنوشتههای او اطلاعاتی تازه ارائه شده است که نشان میدهد او در روز...
برای پژوهشگران حوزۀ تاریخ، دسترسی به اسناد جدید و یا چگونگی ارتباط اسناد و مدارک به یکدیگر، کلید حل بسیاری از نقاط تاریک تاریخی است. سکهها، یکی از مدارک مهم و ارزشمند در شناسایی نکات و ابهامات تاریخی از جمله نامهای جغرافیایی و سیر تحول نام آنها، نام پادشاهان و... هستند، چراکه بسیاری از تغییرات در منابع دیگر ثبت نشده و یا به دوران ما منتقل نشدهاند، اما به کمک سکهها و علم سکهشناسی میتوان بس...
ناظر بیوتات، از جملـه مناصب ابداعی صفویان است. این منصب را در تقسیم بندی دیوانسالاری آن دوره می توان جزو مناصب درباری و تشکیلات سلطنتی به شمار آورد، که البته مانند سایر مناصب دوره صفوی دارای کارکردهای دیگری ـ به خصوص اداری و در برخی موارد نظامی ـ هم بوده است. این منصب که از اوایل تأسیس سلسله صفوی پدید آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادی شاه عباس اول – که تأثیر خود را در بیوتات سلطنتی هم برجای گذاشت...
با تشکیل حکومت صفوی، به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و مذهبی، نخبگان زیادی از جامعۀ ایرانی نظیر پیروان طریقتهای صوفیانه، مجبور به جلای وطن و مهاجرت به سایر مناطق جهان اسلام و بهویژه هند شدند. درواقع شرایط خاص بهوجودآمده در اجتماع ایرانی عصر صفوی، مانند حضور علمای شیعۀ مهاجر از برخی مناطق جهان اسلام در ایران و اختلافات اندیشهای و فکری ایشان همراه با انتقادات شدید از صوفیگری از یکطرف و از طرف...
چکیده چگونگی کنش پادشاهان صفوی با طبقۀ کشاورز و روستایی، یا به عبارت دیگر میزان رعیت مداری این حاکمان، از موضوعاتی است که ابعاد آن چندان شناخته شده نیست. چنین کنشی در این مقاله از دو منظر مورد مطالعه قرار میگیرد : یکی از منظر وضع دادرسی و رفع ستم از رعایا و دیگر از دیدگاه توجه به وضعیت زیستی آنان (و بهطور مشخصتر کم و کیف بخششها، کاهش و تخفیف های مالیاتی و بیگاریها). بر این اساس، این پرسش ...
شهر آران و بیدگل واقع در شهرستانی بدین نام، در دهههای اخیر از ترکیب دو شهر آران و بیدگل تشکیل شده است. این شهر از قرنها پیش مرکز مهم جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی در منطقۀ کاشان بوده است. رد پای این شهر و مکانهای وابسته به آن مانند آبادی هراسکان را میتوان در منابع قرون اولیۀ اسلامی همچون تاریخ قم و کتاب ذکر اخبار اصفهان یافت. قصیدۀ نونیه راوندی نیز اطلاعاتی از این شهر در دورۀ سلجوقی به دست مید...
متن آیینۀ ذهن مؤلف،زمانه و فضای زیستی اوست؛ ازاینرو تحلیل متن ـ بهویژه داستان بهسبب ماهیت و گسترۀ وسیع مؤلفان و مخاطبانش ـ در دریافت تاریخ هر دوره اهمیت دارد. داستان محبوب القلوب برخاسته از گفتمان فکری-فرهنگی دورۀ صفویه است و تحلیل آن در شناخت بیشتر این دورۀ مهم رشد داستانپردازی در ایران راهگشاست. پس این پژوهش از روش تحلیل گفتمان انتقادی به بررسی داستان «مکر سهزن مکار با قاضی و شحنه و مح...
سلسلۀ صوفیانۀ قادری بعد از تأسیس در نیمۀ دوم قرن ششم هجری، از معروفترین طرایق صوفیانه شد و فضای اجتماعیِ بخش قابلتوجهی از جامعه را تحتتأثیر آموزههای اجتماعی ـ فرهنگی خود قرار داد. روند رو به گسترش این طریقت در ابعاد اجتماعی، تا قرن نهم هجری در ایران و حتی کشورهایی چون هند ادامه یافت؛ اما، با ترویج مذهب تشیع در ایران روند محوشدن این طریقت از ساختار اجتماعی و فرهنگی رقم خورد. در مقالة حاضر ا...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید