«مجموعه رسائل» عزیز نسفی از جملۀ مهمترین آثار وی محسوب می‌شود که مشتمل بر بیست و دو رساله در موضوعات مختلف عرفانی است. بدان جهت که مجموعه رسائل نسفی در بین آثار وی از حیث سادگی، روانی و توانایی انتقال موضوعات عرفانی جایگاهی ویژه دارد، وجود متنی خالی از اشکال و منقح از این اثر بسیار مهم و ضروری است. این اثر پیش از این یک بار با عنوان «الانسان الکامل» به چاپ رسیده است اما با توجه بدان که در...

سهروردی و برگسون در زمرة فیلسوفانی هستند که به عرفان و شهود اهمیت وافری داده اند. در این پژوهش سعی شده است با بررسی مبانی فلسفی این دو فیلسوف بزرگ، دلالت های تربیتی آنها استخراج گردد. بررسی مبانی هستی شناختی، انسان شناختی، ارزش شناختی و معرفت شناسی برگسون و سهروردی نشان می دهد که مفاهیم اساسی در فلسفة برگسون زمان، تکامل، شهود و تغییر می باشند. اما در فلسفه سهروردی، نور از جایگاه ویژه ای برخوردا...

اخلاق ابن سینا در «رسائل مشرقی»[1] به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیش تر باشد، آن ها انسان های اخلاقی تری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم می کند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان می دهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفت شناسانه و در...

اخلاق ابن‌سینا در «رسائل مشرقی»[1] به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیش‌تر باشد، آن‌ها انسان‌های اخلاقی‌تری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم می‌کند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان می‌دهیم که عامل ممیز میان این افر...

خاقانی سخنور بزرگ قرن ششم هجری در دو زبان فارسی دری و عربی سرآمد روزگار خویش بوده و آثار ارجمندی در نظم و نثر، به این دو زبان از خود به یادگار گذاشته است. بااین‌همه، تاکنون جز چند قصیدة عربی و چند قطعه نثر کوتاه به این زبان که در دیوان شاعر و احیاناً منشآت فارسی او آمده است، نمونة دیگری از آثار عربی وی در دست نیست. ما در اینجا برای نخستین‌بار دو نامة عربی برجای­مانده از او را براساس نسخه‌هایی که...

چکیده: رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری با بهره­گیری از یکی از گونه­های زبانی خاص از ساحتی تجربی و معنایی ویژه سخن می­گوید، ازاین­رو باید با تأملی ژرف به اندرون آن قدم نهاد و معنای نهایی را دید و دریافت، زیرا این زبان پیرایه­ای بر آن معنا نیست، بلکه با آن هم­سو و هم­عنان است، این رسائل در مجموعه­ای بالغ بر هیجده رساله در عباراتی آراسته به سجع و دیگر آرایه­های بلاغی درخور تأمل است. پژوهش حاضر بر...

با مراجعه به آثار سهروردی با هشت استدلال تناسخیان مواجه می شویم که سهروردی به چهار استدلال پاسخ داده و وجه عدم اعتبار یا عدم درستی آن ها را نشان داده، در حالی که ملاصدرا با تفصیل به ابطال استدلال های تناسخیان پرداخته است. به نظر می رسد که سهروردی با تکیه بر مبانی فلسفی خود، نظریة تناسخ را نظریه ای ضعیف و نادرست قلمداد کرده و همین امر سبب اجمال در نقد استدلا ل های تناسخیان در آثار او گشته است. د...

سهروردی در مورد عالم مثال دو گونه سخن گفته است: اول؛ گزارش تجربه شخصی و عرفانی خود و دیگر حکیمان اهل سلوک و دوم؛ ارائه تبیینی فلسفی از عالم مثال با استفاده از روش برهانی. تبیین فلسفی سهروردی در توجیه وجود عالم مثال از رهگذر توجیه وجود شناختی پاره‌ای از پدیده‌ها صورت گرفته است که از آن به رویکرد غیر مبنانگرانه تعبیر کرده‌ایم.  در این مقاله ابتدا ویژگی‌های عالم مثال و نقش و جایگاه آن در اندیشه س...