شهر تبریز تا اواسط حکومت شاه‌تهماسب صفوی 962ه.ق/1555م. به عنوان پایتخت و بعد از آن تا اواخر حکومت سلسلة صفوی 1193ه.ق/1779م. به عنوان دومین شهر مهم کشور ایران از جنبه‌های مختلف مذهبی، سیاسی، اقتصادی و به تبع آنها معماری از اهمیت ویژه و منحصر به فردی برخوردار بوده است. به‌گونه‌ای که در دوره قاجار نیز با حفظ لقب دارالسلطنه، ولیعهد‌نشین و همچنان دومین شهر مهم ایران محسوب می‌شده است. متأسفانه سوانح ...

مساجد شاهی یا سلطانی، یکی از انواع مساجدی هستند که در دوره­ی صفویه ظهور نمودند. سازندگان این مساجد، مرکز ثقل امور دینی را از مساجد جامع به این گونه مساجد منتقل کردند، تا آنان که نامشان با مسجد همراه بود نیز، در مرکز توجّه عموم قرار گیرند. ساخت مساجد شاهی در دوره­ی قاجار، به­خصوص در دوره­ی حکومت فتحعلی شاه قاجار، توسعه و گسترش بسیاری یافت، به­گونه ای که در پنج شهر قزوین، تهران، زنجان، بروجرد و سم...

هنر نقاشی قاجار تلاقی احساس هنرمند ایرانی اسلامی است که با اوج شیوه اروپایی آن روز، دوره رشد تکنولوژی را آغاز کرده بود. پژوهش حاضر به منظور مطالعه مفاهیم و کاربرد رنگ در نقاشی قاجار انجام گردیده است، بدین منظور از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده و اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری گردیده است. به علت عدم انجام هر گونه تحقیق تخصصی در این زمینه، محور پژوهش این پایان نامه بر مبنای مفاهیم و کاربرد رن...

شاهان صفوی به دلیل وضعیت سیاسی ـ اجتماعی ایران و مقابله با قدرت امپراتوری عثمانی و ایجاد وحدت سیاسی ـ مذهبی و تقویت و مشروعیت‌بخشی به حکومت خود، اقدام به رسمیت دادن مذهب تشیّع نمودند و به زیارت به عنوان یکی از مراسم مهم تشیّع دوازده امامی، که تأثیر بسزایی در تقویت باورهای سیاسی ـ مذهبی مردم نسبت به سلسلة صفویه داشت، توجه ویژه‏ای نشان دادند و به سفرهای زیارتی متعددی رفتند. در این مقاله، سعی شده اس...

نقاشی عصر قاجار به طور عمده، به دو دوره تقسیم می شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی شاه نضج می یابد تا عصر ناصری دوام می آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می گیرد و مبتنی بر بازنمایی از هنر طبیعت گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، م...

سلسلة چشتیه، سلسله‌ای‌ معروف‌ از صوفیان‌ مسلمان‌ شبه ‌قاره‌، منسوب‌ به‌ چِشت‌ استکهخواجه‌ معین‌الدین‌ سجزی‌ چشتی‌ آن را در اجمیر  بنیان‌ نهاد و آن شهر پایگاه‌ چشتیه‌ شد. مشایخ‌ این سلسله علاوه بر ترویج‌ دین اسلام‌ در شبه‌ قاره و ‌ تجدید روابط‌ فرهنگی‌ بین‌ دو کشور، نقش مهمی نیز در‌ گسترش‌ زبان‌ فارسی‌ در شبه‌ قاره داشتند. از این رو آثار متعددی دربارة این سلسله نگاشته شده است. یکی از این آثار ارز...

پدیده ی عکاسی با اختلاف سه سال از اختراعش در اروپا همزمان با حکومت قاجار وارد ایران (1842م/1258هـ .ق) شده و همزمان با آن رشد کرده است. عکاسی در ابتدای اختراع در اروپا جهت بکارگیری احتیاج به بستری مناسب داشته که به دلیل قرابتش به نقاشی از قواعد و ظرایف هنر نقاشی اروپایی بهره مند گشته است. فرضیه حاکی از آن است که این مدل تأثیرگذاری در ایران نیز تکرار شده و عکاسی دوره قاجار در نوع چیدمان پیش زمینه...