مسجد یکی از مهم ترین و تاثیرگزارترین کاربری های تاریخ معماری ایران است. این اهمیت و تأثیرگذاری را شاید بتوان مدیون نقش شاخص گونه آن در بافت اجتماعی پیرامونش دانست. این نقش برجسته در رویکردی تعاملی شروع به تأثیرگذاری نموده و به نوعی مخاطب خود را آموزش می دهد. در طول تاریخ شکل گیری شهرهای اسلامی، مساجد همواره به عنوان فضاهای عمومی مهم و مردمی دارای عملکرد متعدد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی بو...

در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته اند؛ از آثار منقوش بر سفالینه های تمدن های کهن گرفته تا دست ساخته های امروزین. در این میان، مطالعه تطبیقی نقوش منبرها و روابط بین آنها، علاوه بر شناسایی ارزش این آثار، زمینه ساز پژوهش های دیگر نیز خواهد بود. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و میزان ارتباط بین طرح ها و نقوش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان را ـ که در قرن هشتم هجری ساخته شده ـ...

بیان مسئله: مسجد نصیرالملک شیراز، که در منابع مکتوب معماری، مسجدی متمایز توصیف شده، سالهاست به یکی از کانون‌های گردشگری شهر شیراز تبدیل شده و به نظر می‌رسد که کارکرد عبادی خود را از دست داده است. تمایز این مسجد از مساجد هم‌دورۀ خود یا مساجد با قدمت تاریخی بیشتر در شیراز احتمال این فرض را ایجاد می‌کند که ویژگی‌های معمارانۀ این مسجد سبب این تمایز است. ویژگی‌هایی که با تغییر و یا تشدید الگوهای رای...

مذهب، اساسی ترین نقش را در حیات فردی و اجتماعی انسان در تمام دوران های پیش از مدرن )معاصر( داشته است. از این رو بناهای مذهبی تمدن ها، همواره مهم ترین و باارزش ترین آثار معماری هر تمدن و فرهنگی به شمار می رود. در دوره معاصر، معماری مسجد نیز همچون سایر بناها، دچار دگرگونی شده است. اهمیت مسجد و تحولات آن در دورهمعاصر، دغدغه بسیاری از پژوهشگران معماری بوده است. موضوع پژوهش هایی که تاکنون در این بار...

حکومت‌های مذهبی در ایران به‌منظور آموزش امور دینی و مذهبی در فضایی مذهبی، به کمک زمینه فراهم شده به‌وسیله مسجد-آرامگاه‌ها و مسجد-خانقاه‌ها، دست به ساخت کالبدی جدید به نام مسجد-مدرسه زده‌اند. نحوه شکل‌گیری این کالبد خاص و خصوصیات آن مورد مطالعات متعددی قرار گرفته است، با این وجود به نظر می‌رسد این کالبد هنوز آموزه‌های بسیاری برای معماری معاصر ایران داشته باشد.در مقاله شیوه‌های قابل استفاده...

در این پژوهش با شناخت شهر قزوین به عنوان شهری با بیشترین آثار تاریخی ثبت شده ملی کشور و محله قملاق آن به بررسی بنای مورد نظر، مجموعه مسجد مدرسه صالحیه پرداخته شد. به علت این که، این مجموعه از سری بناهای آموزشی – مذهبی می باشد به مطالعه و بررسی معماری و سیر تکاملی مسجد مدرسه ها پرداخته شد. پس از مراحل شناخت و آسیب شناسی مجموعه، به ارائه راهکارهای مرمتی در رابطه با بنای فوق پرداخته. با نگاهی به ن...

معماران همواره مساجد را به‌عنوان یکی از عناصر مهم معماری بناهای شهری با طرح‌ها و شیوه‌های مختلف و درنظرگرفتن اقلیم، بنا می‌کردند. ناحیه‌ی طبس واقع در جنوب استان خراسان جنوبی همواره نقش مهمی در تاریخ، هنر و فرهنگ ایران به‌ویژه در دوران اسلامی داشته است. این مهم را می‌توان از وجود آثار فراوان و ارزشمند به‌جای‌مانده از معماری این ناحیه دریافت. در طی بررسی باستان‌شناسی که در 1394 در بخش دستگردان طب...

یکی از پرسش‌های همیشه مطرح در عملکرد مساجد محلی، چگونگی تعامل سازمان‌‌های محیطی با آنان است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عناصر الگوی تعاملی مسجد با سازمان‌‌های محیطی مرتبط صورت گرفته است. روش طراحی الگوی مفهومی در این پژوهش، مفهوم‌‌سازی عملی منفرد است. روش تحقیق نیز روشی ترکیبی است، مشتمل بر مصاحبه اکتشافی، مشاهده و نظرسنجی دلفی از خبرگان. گردآوری اطلاعات از منابع مختلف علمی و دینی انجام شده است....