چکیده نیّر تبریزی یکی از شاعران برجستة دورة قاجار است که بیشتر اشعارش را به اهل­بیت (ع) و واقعة عاشورا اختصاص داده و در کنار اشعار فارسی و ترکی، سه قصیدة عربی هم دارد که در سرودن آن­ها از شاعران عرب و سبک شعری آن­ها تأثیر زیادی پذیرفته است. این تأثیرپذیری را می­توان در چهار محور مطلع قصاید، لحن خطابی، وحدت موضوع و اقتباسات و تضمینات و تلمیحات بوضوح مشاهده کرد. در مقالة حاضر، تأثیر شاعران عرب در...

این جستار به متناقض نما در نمادهای شعرِ انشودة المطر سرودة بدر شاکر السیاب و نیز به چگونگی ظهور و حضور معنا در آنها می پردازد. در این نمادها تا پایان شعر، مضامینِ متناقض نمای غم و شادی، ترسالی و خشکسالی و مرگ و زندگی متبلور می شود. نامْ آوایِِِِِِِِِِِِِِِِِِِِِ باران نیز که تصویر مرکزی این شعر را تشکیل می دهد دستخوش چنین پارادوکسی است. تنش مستمر میان این نمادهای متناقض نما در نهایت با بارش یکریز باران به زندگی و شادی...

مفجّع بصری (د.327ق) ادیب، کاتب، نحوی و لغوی برجستۀ عصر عباسی، از شاعران گمنام عربی‌سراست که در شعر خود به مدح و منقبت اهل بیت(ع) پرداخته است. از چکامه‌های مشهور او «قصیدة الأشباه» است که شاعر در آن با عنایت به حدیث نبوی «اشباه» و احادیث مشابه، و نیز با استناد به آیات قرآن و حوادث صدر اسلام، به ذکر فضایل و مناقب امام علی(ع) و بیان وجوه شباهت ایشان با پیامبران الهی مبادرت کرد...

معنادرمانی یا لوگوتراپی یا همان "درمان از رهگذر معنا" یا "شفابخشی از رهگذر معنا" یا "روان درمانی متمرکز بر معنا"، مکتبی روان‌شناسی است که به نام ویکتور فرانکل، متخصص اعصاب و استاد روانپزشکی و فلسفه دانشگاه وین به ثبت رسیده است.این مقاله که با رویکرد اثبات‌گرایی و به شیوة توصیفی-تحلیلی نگاشته شده است، در نظر دارد به تطبیق مبانی اصلی معنادرمانی با دیدگاه‌های شاعر پرآوازه و نام‌آشنای عرب، بدر شاکر...

ادبیات تعلیمی- به مثابة نوع ادبی ارزشمند و مهم و بهترین نمودِ خواننده محوری - در کنار دیگر انواع ادبی همچون ادبیات حماسی، ادبیات غنایی و ادبیات نمایشی از پیشینه‌ای کهن برخوردار است. این نوع ادبی فارسی، گنجینه ای از آموزه های اخلاقی است که با هدفِ دگرگونی رفتاری مخاطب، برانگیختن صفات نیکوی اخلاقی، تعلیم حکمت و آموزش اخلاق، تببین مسایل تربیتی، فلسفی، مذهبی و مفاهیم پند واندرزی و بیدارکردن وجدان خفت...

یکی از اصولیترین ‌بن‌مایه‌های عرفانی اعتقاد به اصل و منشأ الهی و ملکوتی روح است که به‌سبب غفلت در عالم پست مادی هبوط کرده و زندانی گشته است و سالک می‌کوشد آن را از پلیدیها پاک سازد و با علم و معرفت رشد دهد، تا آن هنگام که زمان مرگ فرا رسد و بار دیگر نفس به جایگاه اصلی خویش بازگردد، درحالی که به همه امور نهانی آگاه است. ابن سینا در قصیدة عرفانی «عینیه» این مسأله را محور قرار داده و به  تبیین مر...

اسماعیل بن عباد، ملقب به صاحب، وزیر فرهیخته و شاعر برجستة ایرانی و عربی سرای قرن چهارم است. صاحب ادیب و سراینده ای متعهد و شیعی است، که در بسیاری از اشعار خود تعهد و پای بندی اش را به مذهب شیعه و دفاع از حقانیت اهل بیت علیهم السلام نمایان کرده است. وی شیفتة اهل بیت، به ویژه حضرت علی  (ع) است. یکی از قصاید مشهور و برجستة صاحب در مدح حضرت «قصیدة لامیّه» است. ابن عباد در این قصیده به بیان مناقب و ف...

دعبل خزاعی از نامدارترین شعرای متعهّد اهل بیت (ع)، در قرن سوم هجری است که در عصر عباسی می زیست. او چندین قصیده در مدح اهل بیت (ع) دارد؛ ولی شهرتش را بیشتر مرهون قصید? تائیه ای است که بعدها به نام «مدارس آیات» مشهور شد. موضوع قصید? او مدح اهل بیت (ع) ، رثای سید الشهدا (ع) ، هجو دشمنان آنان و دفاع از حقوق پایمال شده آن ها به دست خلفای عباسی و اموی است. طلائع بن رزّیک نیز از جمله شعرای نه چندان مشهو...

لاشک أنّ لکلّ تعبیر شعری أسراراً وجمالیات ولمسات وصوراً فنیة تدلّ علینا بالنسج الفرید لکلّ قصیدة شعریة لشاعرٍ ما. یهدف هذا البحث إلی دراسة قصیدة نونیة شهیرة لابن زیدون، مستخدماً المنهج الأسلوبی الذی یتمحور حول معطیات علم اللغة العام. ویتناول المستوی الصوتی والموسیقی للأصوات والکلمات فی القصیدة، ویدرس المستوی الدلالی وسمات الألفاظ، وتتبع الظّواهر الأسلوبیة البارزة فی القصیدة والمعانی البلاغیة الملازمة ...