مقالة حاضر برآن است تا فرایند «حذف فعل» را در چارچوب زبان‌شناسی شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد و نیز از طریق مقایسة این فرایند با تحلیل‌های دستور سنتی به‌ویژه دستور زبان فارسی به تبیین‌ دقیق‌تر آن بپردازد، آن هم به گونه‌ای که برحسب نوعی رهیافت بازنمودی- ارجاعی و از منظر درک «معنی» امکان مقبولیت بیابد. داده‌های مورد بررسی در مقالة حاضر، پیکره‌ای جمله‌بنیاد از زبان نوشتاریِ فارسی معیار و متناظر ...

هم اکنون از وردنت به عنوان ابزاری قدرتمند در زمینه پردازش زبان طبیعی استفاده می شود. در این پژوهش درجهت فراهم آوردن منبعی برای پردازش های رایانه ای بر روی زبان فارسی، به دنبال ارائه ی الگویی برای ساخت نیمه خودکار وردنت افعال فارسی بوده ایم که هم بتوانیم به ساخت وردنت افعال نائل شویم و هم به الگوی ساخت فعل مرکب و رابطه ی میان اجزاء آن دست یابیم. به این ترتیب این پژوهش را می توان به حوزه ی معناشن...

وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل های زبان شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

امروزه زایایی صرفی مورد توجه بسیاری از زبان شناسان قرار گرفته است. از جمله می توان به افراد زیر اشاره کرد: اسپنسرو زویئکی (2001)، هسپلمث (2002)، پلاگ (1999)، ولف گنگ و درسلر(2000)، هی و باین(2003)، هی (2001،2003)، آرونوف و گائتا (2003)، کاوی (2003)، آرونوف (2005)، بوی (2003,2005)، پلاگ (3200،2006)، لودلینگ و همکاران (2000)، بائر 1983)،2001،2003،2007)، استه کائر(2002،2003،2005)، آرونوف و فیودمن...

نحوة تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان شناسان قرار گرفته است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت هایی زبانی است که تصورشان به مثابة عامل انگیزش تشکیل فعل مرکب موجّه به نظر می رسد. به عقیدة نگارندگان، افعال مرکب را می توان به طور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهوم موسّعی از انضمام مدّ نظر است که آن را باxi نشان می دهیم و در آن x شامل مقولات اسم، ...

در پژوهش حاضر به بررسی ساخت­های غیر­شخصی در گویش گیلکی شهرستان لنگرود در چارچوب نظریۀ کمینه­گرا می­پردازیم. هدف از این پژوهش، تعیین ماهیت عنصر غیر­فعلی و نحوۀ اطلاق حالت به گروه اسمی ابتدای این جملات و تبیین جایگاه زیر­ساختی و روساختی این سازه است. بررسی داده­های گیلکی نشان می­دهد که ساخت­های غیر­شخصی قالبی دارای گزارۀ مرکب­اند و فعل آن­ها از نوع نامفعولی است. عنصر غیر­فعلی به عنوان هستۀ گزاره،...

در این مقاله، ساختار جملات مرکب زبان فارسی بر پایه نظریه «دستورِ نقش و ارجاع» بررسی می شود. این نظریه را، در سال 1997، رابرت دی. ون ولین و رندی جی. لاپولا مطرح کردند و، در سال 2005، ون ولین نسخه نهایی آن را ارائه داد. دستور حاضر سه نوع رابطه را با عنوان «هم پایگی»، «ناهم پایگی» و «هم وابستگی» بین جملات مرکب مطرح می سازد و سه سطحِ اولیه پیوند را «بند»، «کانون»، و «هسته» می داند. سه نوع رابطه احتما...