از پیش گامان عرفان نظری در جهان اسلام، حکیم ترمذی است؛ محدث، فقیه، و مفسر ایرانی سدۀ سوم قمری/ نهم میلادی که در میان عامۀ مسلمانان از یک سو، با اثر مشهور حدیثی اش، نوادر الاصول، و از سوی دیگر، همچون یک صوفی و حکیم شناخته می شود. با تکیه بر آثار پرشمار باقی مانده از وی، می توان دریافت که خواسته است شیوه های سلوک معنوی رایج در ایران باستان و تمدن های همسایه را با تکیه بر منابع اسلامی، نظریه مند و...

ادب با ریشه ای نامعلوم، در زبان عربی، نخست در شعر مخضرم و به ویژه در احادیث نبوی، به کار گرفته شد و به سرعت بر مفاهیمی بسیار گوناگون اطلاق گردید. آن بخش از ادب که اینک صوفیانه می خوانیم، از آغاز اسلام تا میانه های قرن دوم قمری، بیشتر ادب دینی بود، تا آنکه حسن بصری، ابراهیم ادهم و همنشینان او پایه های تصوف را در جهان اسلام استوار کردند و از سدۀ سوم قمری، ادب صوفیانه اندک اندک در آثار برخی مدون ش...

حکیم ترمذى (ف. ٢٨٥ق)، به‌مثابۀ یک عالم و اندیشمند آگاه به زمان‌، در فرهنگ حاکم و علوم زمانۀ خود آسیب‌هایى را تشخیص داد و درصدد بود با نظریۀ خاص خود در معرفت‌، راهى براى رهایى ارائه کند‌. ترمذى این مسیر را، هم در جهت سلبى و نقد عالمان و علوم زمانه و هم در جهت ایجابى و مطرح کردن الگوى مطلوب و تمام‌عیار از معرفت، به‌جد پى گرفت و پنج اثر را در موضوع علم و معرفت تألیف کرد‌. ترمذى در مقام نقد دعاوى م...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

تبیین و تفهم دو روش مهم و مطرح در علوم اجتماعی برای بررسی مسایل اجتماعی هستند که هر کدام پیروان خاص خود را دارند.یکی از پیروان روش تفهمی پیتر وینچ است. او سعی کرد با استفاده از اندیش? ویتگنشتاین دربار? زبان و بازی های زبانی، دیدگاه جدیدی را در باب روش تفهمی ارائه کند.او بر اساس اندیشه های ویتگنشتاین میان علوم طبیعی و علوم اجتماعی تفاوت قائل شد و هر یک از این دو حوزه را دارای جهان مخصوص به خود و...

شناخت پدیده مشروعیت سیاسی در این پژوهش، بدنبال تشریح و کالبد شکافی مشروعیت سیاسی ، در مبانی مشروعیت سیاسی اندیشه محقق ثانی در چهارچوب مفهومی مشروعیت ، ناشی از هماهنگی ‏عقیدتی و ارزشی میان شهروندان و حکومت کنندگان است، به گونه ای که این هماهنگی اطاعت را آسان می کند، دولت را از کاربرد زور و تهدید به منظور تأمین فرمان برداری، بی نیاز می سازد. ازاین رو، پژوهش فرا رو در پی تأمین پاسخی برای این پرسشه...

تحقیق حاضر با عنوان مطالعه برنامه درسی اجرا شده و ادراک شده دروس عمومی معارف اسلامی در پی بررسی میزان تحقق اهداف دروس عمومی معارف اسلامی بوده است. این پژوهش به دو شیوه کمی (از نوع توصیفی) و کیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه (اساتید و دانشجویان) و نمونه آماری دانشجویان کارشناسی دختر دانشگاه تهران به حجم 270 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب و داده‌ها با استفاده از پرسشنامه مح...

مکتب عرفانی مولانای رومی از مکتب ابن عربی مستقل است. اثبات دیدار مولانا با ابن عربی در دمشق (در سالهای جوانی مولانا و پیری ابن عربی) و نیز دوستی و مصاحبت و مجالست مولانا با صدر قونوی (بزرگترین مروج و معلم تعالیم ابن عربی) در قونیه (در سالهای پایانی عمر این دو) یا اشتراک بعضی افکار، برای اثبات این که مولانا تحت تأثیر افکار ابن عربی واقع شده باشد، کافی نیست، زیرا: اولاً- دیدار مولانا با ابن عربی د...

بنیادی ترین اصل و مهم ترین مسأله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوعِ ولایت و شناختِ ولی است. اکثرِ قریب به اتفاقِ موضوعاتی که در عرفانِ اسلامی مجالِ طرح و بررسی یافته اند، برحولِ محورِ ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده اند. از زمانی که تصوف از مرحلۀ زهد وارد مراحلِ پیچیده ترخود شد، بحث دربارۀ ولی و مقامِ ولایت هم روی در رشد و کمال نهاد. در طول تاریخِ عرفان و تصوف اسلامی، مباحثی گوناگون و حاشیه های متعد...