با مطالعۀ تاریخ بیهقی، روابط تیرۀ چهره های طراز اول غزنویان و فضای غیرشفاف حاکم بر دربار مسعود غزنوی بخوبی مشهود است. بی اعتمادی، فریبکاری، تظاهر و دروغ ویژگی تقریباً مشترک بین ارکان حکومت سلطان مسعود است. جناح بندی درباریان و منازعۀ محمد و مسعود در جانشینی محمود، خودبینی و خودرأیی سلطان، جاسوسی ، دورویی و تظاهر، تهمت، انتقام و فساد در نظام اقتصادی و اجتماعی، از مهم ترین مصادیق بی اعتمادی در دست...

هدف: این مقاله به بررسی شیوة نگارش نامه­های اداری در دورة غزنوی و ویژگی­های خاص آن، براساس منابع مکتوب٬ به­ویژه تاریخ بیهقی پرداخته است. همچنین، مقایسه­ای بین مکاتبات دورة غزنوی با دوره­های قبل و بعد از آن صورت گرفته و نیز به موضوع تشابه نثر و مکاتبات غزنوی از لحاظ دستوری با نثر عربی یا فارسی قدیم پرداخته شده است. روش/رویکرد تحقیق: نوع تحقیق، بنیادی-کتابخانه­ای بوده و روش آن توصیفی است که با مر...

به اعتبار پژوهش های گسترده و متقن بزرگان حوزه ی تحقیق ادب فارسی، حکیم سنایی غزنوی - شاعر بزرگ قرن پنجم - از جمله اولین کسانی است که اصطلاحات عاشقانه را با اصطلاحات صوفیانه بهم درآمیخته و طرحی نو درافکنده است. از دیگر سو در هر دو حوزه ی عشق و عرفان، زیبایی در اوج قرار دارد و چون زن نمود آشکارای زیبایی است لذا محبوب و معشوق همواره در شمایل زن تجلی یافته است؛ ازین جهت رویکرد سنایی به مقوله ی زن می...

«عشق» یکی از موضوع­های ارزنده­ای است، که بیشتر عارفان و فیلسوفان اشراقی بدان نظر داشته­اند و درباره‌اش به سخنوری پرداخته‌اند. آنان عشق را مبنا و اساس عالم می­دانند که به واسطه­ی آن، همه‌ی موجودات از ادنی تا اعلی، در جنبش­اند و به سوی منبع و منشأ «عشق» یعنی ذات حق تعالی در حرکت هستند. سنائی غزنوی و ملاصدرای شیرازی، دو تن از عارفان و فیلسوفان اشراقی هستند که در آثار و نوشته­هایشان «عشق» نقش کلیدی...

با وجود آنکه در کارنامه­ دوران فرمانروایی سلطان محمود غزنوی (389 – 421 ه.ق.) افتخارات سیاسی و نظامی چشمگیری وجود دارد؛ اما او بیشتر به دلیل فتوحات خویش در هندوستان از شهرتی ویژه برخوردار است. پیروزی­های پی در پی سلطان محمود در لشکرکشی­های گوناگون، ولع او را برای تصرف سرزمین های جدید، بیشتر بر می انگیخت. سلطان محمود که با لشکرکشی های مکرر، بر سرزمینی بسیار گسترده سلطه یافته بود، در سال 420 ه.ق. ...

موضوع مقاله، چنانکه از عنوانش بر می­آید، سبک شناسی نامه­های سنائی است و بر آن است تا از این طریق به دو پرسش اصلی پاسخ دهد: ویژگی­های سبک­شناسانه نامه های سنائی، به عنوان یکی از نویسندگان دوران گذار فرهنگی و ادبی، کدام است؟ با عنایت به این­که برخی محققان در انتساب نامه­ها به سنائی تردیدهایی وارد کرده­اند، آیا می­توان از طریق بررسی وجوه سبکی نامه­ها و نیز تشابه آن­ها با سروده­های وی به نتایج روشن...

منوچهری دامغانی، از شاعران برجسته عصر غزنوی، از دیرباز مورد توجه ادیبان بوده و سروده های او جریان مستقلی را، به ویژه از نظر خمریه سرایی در شعر فارسی، پدید آورده که تا دوره بازگشت ادبی ادامه یافته است. اهمیت دیوان منوچهری، با قریب سه هزار بیت شعر، سبب شده است تا این دیوان بارها تصحیح و چاپ شود. جدیدترین چاپ از دیوان منوچهری به تصحیح استاد حبیب یغمائی است. این تصحیح اگرچه اخیراً منتشر شده است، ولی...

سیاست و اقتصاد ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند و هیچ‎یک از این دو بی دیگری نمی‎تواند قوام و ثباتی داشته باشد . این نکته ای است که در درازنای تاریخ پیوسته به آن توجه شده است. اما، در گذشته به مانند امروز علم اقتصاد وجود نداشته، بنابراین برای دانستن برخی از مسائل اقتصادی باید به کتاب‎های تاریخی و ادبی مربوط به سیاست، تدبیر منزل و علم اخلاق که اجزای سه‎گانۀ حکمت علمی است، رجوع کرد تا اطلاعات مورد ...