در معروض حکم شرعی، مولفه های مختلفی وجود دارد که بررسی معیارها و عوامل موثر در تشخیص آنها موضوع اصلی این رساله است. در فرایند استنباط احکام شرعی، همان گونه که بحث از حکم ضروری است، بحث و بررسی راجع به «معروض یا موضع حکم» و آنجه در تعیین این معروض دخالت دارد نیز اجتناب ناپذیر است. از این رو تعیین معیارها و مراجع معتبر در تشخیص آن مهم و ضروری است. دامنه این تحقیق، اصول و فقه امامی است. رساله حاضر...

ایمان، از واژگان کلیدی قرآن و از مفاهیم اساسی دین است که؛ دارای ساختار مفهومی و معنایی ویژه ای می باشد. در ساختار لغوی و اصطلاحی مفهوم ایمان، از سه عنصر: تصدیق قلبی، اقرار زبانی و عمل به جوارح سخن گفته شده است. در ساختار معنایی این واژه، دو نسبت ترادفی و تقابلی وجود دارد. ایمان با واژگانی چون: اسلام، تقوا، شک، هدایت، دارای قرابت معنایی می باشد. مفهوم ایمان و بسامد های آن در آیات الهی، نقش مت...

واژگان و مفردات قرآن از جنبه های گوناگونی مورد مطالعه قرار می گیرند. مطالعه این واژگان امکان فهم بهتر مراد آیه را به مفسّر و خواننده قرآن می دهد، چرا که یک واژه همیشه بر یک معنا در تمام گفتار و نوشتار باقی نمی ماند، بلکه با توجه به کاربرد یک واژه در جملات مختلف ، دارای معانی متفاوتی می باشد. عدم اطلاع بر این امر، گاهی ممکن است منجر به فهم اشتباه یک متن شود. از جمله این واژگان قرآنی، واژه فتنه اس...

عدالت در اندیشه و سیره امام علی(ع) جایگاهی ویژه دارد به گونه ای که وی پذیرش حکومت را برای تحقّق عدالت عنوان کرده و هدف اصلی حکومت خویش را برپایی عدالت در مفهوم وسیع آن و در عرصه های مختلف مطرح کرده است. پی جویی عدالت و تحقّق آن منوط به دریافتی درست از مفهوم عدالت است که این مفهوم شناسی بتواند به منزله راهبرد و طرح عملیاتی آن عمل کند. بدین معنا که با عدالت چه چیز روی می دهد. تا زمانی که مفهوم عدال...

حقیقت معنا چیست؟ جایگاه آن کدام است؟ چه تفاوتی با مفهوم و مصداق و واقع دارد؟ آیا امری ذهنی است یا خارجی و یا نه ذهنی و نه خارجی؟ تفکیکش از مفهوم و غیر آن چه آثاری دارد؟ این همه پرسش هایی بنیادین را در باب ماهیت و هستی شناسی معنا رقم می زنند. برخی معنا را با مفهوم یکی دانسته و بعضی معنا را با مصداق خلط نموده اند. گروهی معنا را از مصداق و واقع متمایز ندیده اند و دسته ای نیز آن را رابطه ای میان ل...

یکی از مسایلمهم در فهم ساحت اجتماعی، سخن گفتن از روش است. تا تحولی در عرصه روش شناسی رخ ندهد، جهشی نیز در تولید و آفرینش جدید و متفاوت در حوزه علوم اجتماعی اتفاق نخواهد افتاد. پژوهش حاضر درآمدی است به معرفی روشی جدید در ساحتعلوماجتماعی، البته در سطح خردترِ مفهوم شناسی، تا گامی در جهت نیل به هدف مورد نظر برداشته شود. پرسش اصلی متن حاضر را می توان اینگونه بیان نمود: چگونه توان فهم نسبت به یک مفهوم...

مفهوم شناسی واژگان قرآنی از دانش هایی است که پرداختن به آن با شیوه صحیح « عبرت » علمی می تواند در علوم قرآنی و تفسیر، بسیار راه گشا باشد. به این منظور واژه را، که در قرآن کریم و روایات معصومین:، بسیار به کار برده شده است، گزینش کردیم. علت این انتخاب نیز فرمان خداوند با الفاظ و عبارات متفاوت به مردم است. دقّت و تأمّلی که در آیات قرآن نهفته شده و تنها با عبرت گرفتن از آ نها آشکار م یشود و بر دل خرد...

به منظور شناسایی توالی چینه شناسی ، بیواستراتیگرافی و میکروفاسیس ردیف سنگی کرتاسه زیرین در ناحیه شمال شرقی اصفهان و جنوب کاشان ( منطقه سه ) مطالعاتی بر روی برش هایی از این ردیف به ضخامت 954 متر واقع شمال شرق دهکده سه در 90 کیلومتری شمال شرق اصفهان انجام شد که می توان نتایج این مطالعه را بصورت زیر خلاصه کرد: تفکیک 4 واحد لیتواستراتیگرافی در توالی کرتاسه زیرین این منطقه که از پایین به بالا به شرح...

این مقاله ابتدا به نقش مفهوم شناسی دینداری در تربیت دینی پرداخته، سپس به شاخص ها و مراتب دینداری از دیدگاه متون و اندیشمندان اسلامی اشاره می کند، آنگاه به آسیب شناسی عوامل اختلال در مفهوم شناسی دینداری مربیان واساتید تربیت دینی می پردازد و در نهایت به حسب مورد پیشنهادهایی مناسب ارائه می دهد.

شناخت معنای واژگان عربی و دقت در نوع کاربرد و بافت‌های گونا‌گون، یکی از رسالت‌های دانش فقه الحدیث است که خواننده را به معنای مورد نظر و مقصود حدیث رهنمون می‌سازد. بر این اساس، نوشتار پیش‌رو با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی و تحلیل معنای واژه «بیضه» در احادیث پیامبر خدا9 پرداخته است تا به معنای این واژه در حدیث «لعن الله السارق یسرق البیضة...» دست یابد. تحقیق نشان می‌دهد که در کلام پیامبر خدا9 «بی...