قرآن کریم معجزه پاینده رسول اکرم صلی الله علیه و آله است و برجسته ترین وجه اعجاز آن، اعجار بیانی و فصاحت و بلاغت بی نظیر آن است . واژه گزینی قرآن بی بدیل و شگفت انگیز است و ظرافتهای آن عجیب . با این همه واژه های ترادف نمای قرآن تامل برانگیز است که بحثی به عنوان وجود یا عدم ترادف را در قرآن پدید آورده است ، مبحثی که از دیرباز بیان و بنان عالمان زبان عربی را به خود مشغول داشته، آرا مختلفی را در ا...

چیستی معرفت گزاره‌ای در معرفت‌شناسی معاصر ازمسائل مهم است. نظریه رایج در میان معرفت شناسان، معرفت گزاره‌ای را «باور صادق موجه» می‌شمرد، اما این نظریه با معضلی به نام «مشکل گتیه» مواجه شد. نقد گتیه بر تحلیل سه‌جزئی معرفت، باعث بازاندیشی بنیادین در مفهوم معرفت و پیدایش رویکردهای گوناگون از سوی معرفت شناسان معاصر گردید. این مقاله می کوشد با بازخوانی مساله «معرفت» در حکمت متعالیه، نظریه معرفت گزاره...

خونجی، پس از بیان نقیض موجهات بسیط و موجهات مرکب کلیه، از دو شیوه متفاوت برای استنتاج نقیض گزاره موجهه مرکب جزئیه استفاده کرده است. او در یک شیوه، نقیض گزاره موجهه جزئیه را گزاره کلیه مردده المحمول می داند و در شیوه دیگر نقیض این گزاره را گزاره منفصله ای تلقی می کند که موضوع یکی از طرفین آن به وسیله محمول مشترک اجزای انفصال مقید شده است. ما در این مقاله پس از بیان مختصری درباره چگونگی تناقض موج...

چکیده بررسی معنای واژه ها و رابطه های معنایی میان آن ها اهمیت ویژه ای دارد. مطالعه ی هم معنایی به عنوان یکی از مهم ترین رابطه های معنایی در عین حال که از ارزش ویژه ای برخوردار است، به دلیل انتزاعی بودن معنی و عدم ارائه ی تعریفی دقیق از هم معنایی، دارای پیچیدگی های خاصی نیز است. چنین به نظر می رسد که واژه ها و عبارت های هم معنا، دارای معنی شناختی مشابهی هستند و یک حوزه ی معنایی را بین خود تقسیم...

لیبر (2004 & 2009) نظریه ای تجزیه مدار با هفت مؤلفۀ معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ارائه کرده است. در این نظریه هر عنصر زبانی یک اسکلت معنایی و یک بدنۀ معنایی دارد. اسکلت از یک یا چند مؤلّفه معنایی و یک یا چند موضوع ساخته می شود. بدنۀ معنایی دو لایه دارد: 1. لایه ای که مانند اسکلت از یک گویشور به گویشوری دیگر نسبتاً ثبات دارد و می توان آن را نشان داد؛ 2. لایه ای که اطلاعاتِ کلی و دانش فرهنگ ...

روایت تمثیلی «پیل در شهر کوران» از کتاب حدیقه الحقیقه سنایی، بر اساس روایتی از کیمیای سعادت غزالی نوشته شده است. هدف اصلی این پژوهش کشف رابطه فزون متنیّت این دو روایت است. بدین منظور برپایه نظریّه فزون متنیّت ژرار ژنت، ارتباط روایت سنایی با روایت غزالی بررسی و این نتایج حاصل شد که در روایت سنایی تغییر حجم متن و دلالت های معناشناسی جدیدی وجود دارد که در دو بخش گشتار کمّی و گشتار کاربردی قابل بررسی ا...

یکی از کارکردهای زبان، برقراری ارتباط میان تفکرات و نگرش­های افراد است. این کارکرد زبان، به عنوان بخشی از رویدادهای ارتباطی و اجتماعی مانند نوشتن سرمقاله مشهود است. متن سرمقاله­ها نه تنها از طریق زنجیرة جملات، بلکه از طریق یک ساختار سلسله­مراتبی سازماندهی می شوند. این ساختار به واحدهایی به نام «اپیزود» تجزیه می­شود که هم از لحاظ ساختاری و هم از لحاظ معنایی، ماهیتی یکپارچه دارد و از نظر زبانی، م...

یکی از گزاره‏هایی که توجه مفسران را به خود جلب کرده، «إنّما البیعُ مثلُ الرّبا» است؛ تنها گزاره‏ای که به صورت بی‏واسطه بازتاب‏دهنده جایگاه «ربا» در بافت اقتصادی شبه‏جزیره در عصر نزول است. به رغم تفاوت آرای مفسران پیرامون این گزاره، همگی به دلیل تشبیه بیع به ربا بر غیرطبیعی بودنِ چینشِ واژگان در این گزاره متفقند. مطالعه حاضر تلاش دارد با بهره‏گیری از نگره نقشگرای مایکل هالیدی دست به بازخوانی این گزاره...

این مقاله در چهارچوب نظری? نمود معنایی- واژگانی لیبر(2004) به بررسی نقش معنایی پسوندهای ـَ نده و ـ ار می پردازد. این نظریه با استفاده از شش مشخّص? معنایی: مادّه ، پویا ، مکان ، وضع یا جایگاههای رویدادی استنباطی (وجرا) ، مقیّد و ساختمند و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ، نقش معنایی عناصر واژی از جمله وندها و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. در این نظریه هم? عناصر وا...