بررسی نقش شناخت بنیادهای فکری علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکی از مبانی فکری علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیری بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهی که منشأ و پیدایش حقایقی در رابطه با ربوبیت الهی، قرب الهی، تسلّط و تصرف الهی، حضور الهی، اطاعت ال...

عموم محقّقان، علامه طباطبایی را بیشتر با کتاب المیزان فی تفسیر القرآن می­شناسند؛ امّا آنچۀ دربارۀ ایشان کمتر بیان شده، آن است که این مفسّر بزرگِ قرن، قبل از نگارش این تفسیر، کتاب تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن را به رشته تحریر در آورده است. سؤالی که در اینجا مطرح است آن است که علّت این تألیف دوبارۀ تفسیر چیست؟ در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به روش شناسی تفسیر البیان و مقایسۀ اجمال...

 در این مصاحبه ویژگى‌ها، کاستى‌ها و اقدامات بایسته مربوط به المیزان مورد توجه قرار گرفته است.  آیةاللَّه دکتر صادقى در این گفتمان دیدگاه خود را در رابطه با ویژگى‌ها و ابعاد المیزان این گونه توضیح مى‌دهد: المیزان بدون تأثیرپذیرى از دیدگاه‌هاى دیگران توجّه به مقصود و معانى اصیل قرآن دارد، نیز دیدگاه قرآن را در محورهاى فلسفى، عرفانى، علمى، اخلاقى، اجتماعى، ادبى، فقهى، معرفت دینى در افق دید قرآن‌پژوه...

برخی از آثار تفسیری، به ویژه در عصر جدید به عنوان «تدبّری» یا «تدبّرگرا» شناخته می­شود. تفسیر المیزان، اثر علامه طباطبایی، یکی از تفاسیر موسوم به تدبّری است. این پژوهش با محوریّت سؤال از ویژگی­های ایجابی و سلبی تفسیر المیزان در حیطه تدبّر، به بررسی رویکرد تدبّری این تفسیر پرداخته است. نگاه قاعده­مند به مبانی و روش تدبّر و به کارگیری آن در مقام تفسیر، در بخش ویژگی­های ایجابی و مصونیّت از آسیب­های رویکرد...

تفسیر المیزان تألیف استاد علاّمه سیّد محمّدحسین طباطبائی، دارای سه ویژگی عمده است که آن را در بین تفاسیر شیعه و اهل سنّت ممتاز ساخته است: خلوص، جامعیّت و ابتکار. ویژگی «خلوص» پیشتر توسّط نگارنده تشریح شده است و بیان ابتکارات علاّمه در تفسیر قرآن موضوع چندین مقالة دیگر تواند بود. امّا «جامعیّت» بر حسب نگاه این مقاله دو جنبه دارد: جامعیّت محتوا و جامعیّت منابع که هریک جداگانه همراه با شواهد کافی توضیح داده ...

در این پایان نامه «نقش سیاق در تفسیر قرآن با تأکید تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن» (علامه طباطبایی) و تفسیر «مفاتیح الغیب» (فخررازی) مورد بحث و بررسی قرار داده شده است.این پایان نامه از یک مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. در ابتدای این نوشته مقدمه و سپس طرح تحقیق، در طرح تحقیق اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه بحث، تبیین موضوع، سوالات اصلی و فرعی، فرضیه های تحقیق، روش تحقیق و محدودیت ها و مشکلات تحق...

فهم گزاره ها و مسائل هر علمی بر مبانی و قواعد خاصی استوار است که در اصطلاح، «منطق فهم» نامیده می شود. پژوهش حاضر که درصدد بررسی منطق فهم روایات تفسیری در المیزان است، آن را از نظرگاه مفسّر بزرگ، علامه طباطبایی(ره)، در بعد مبانی عقلی به تحقیق کشیده و منطق مذکور را در حوزه عصمت اهل بیت(علیهم السلام) در فهم و تفسیر قرآن، عدم تعارض آن با مسلمات عقلی، زبان عرفی داشتن روایات تفسیری، وحدت منشأ در آیات ...

بی تردید تفسیر کم نظیر« المیزان » از بهترین تفاسیری است که برای قرآن مجید نوشته شده است.گرچه شهرت المیزان ،بیشتر به جهت سبک ویژه آن یعنی «تفسیر قرآن به قرآن »میباشد اما باید اقرار نمود ، جامعیت مؤلف دانشمند آن در علوم عقلی و نقلی و افق فکری باز و گسترده وی ،موجب به ظهور رسیدن مشخصه هایی ممتاز و کم بدیل در این تفسیر گردیده که آن را به طور ویژه از جنبه علمی و فنی ممتاز و برجسته ساخته است ،اصالت م...

در قرآن کریم آیاتی با ساختار مشابه وجود دارد که در این آیات، گاهی اسلوب تقدیم و تأخیر به کار رفته است و بی شک این اسلوب ها، حامل غرض خاصّی می باشند. با دقّت و بررسی تفاسیر مجمع البیان، المیزان و نمونه، متوجّه این مهم می شویم که عملکرد آنها در برخورد با این دسته از آیات، متفاوت بوده است. بازتاب تفسیر المیزان در پاسخگویی به تقدیم و تأخیر آیات متشابه لفظی، از تفاسیر دیگر بهتر است و پس از آن، عملکرد ت...

 چگونگى کاربرد روش تفسیر ترتیبى - موضوعى در "المیزان" است.  نویسنده، با گذرى بر پیشینه تاریخى تفسیر موضوعى و بالندگى آن در قرن چهاردهم و اشاره‌اى به روش‌هاى مختلف کاوشهاى موضوعى، به چگونگى استفاده علامه از شیوه تفسیر موضوعى پرداخته و گونه‌هاى مختلف تفسیر موضوعى را برمى‌شمرد: 1- موضوعى - مقایسه‌اى، 2- استقراء و جمع‌آورى آیات ذیل عنوان مورد بحث و 3- تفسیر ترتیبى - موضوعى. بنابراین، تجارب بشرى و ...