هر فردی برای اعتقادهای خود دلایلی – هر چند خیلی سست- دارد و بر اساس آنها به امری معتقد می شود. باورهای دینی ازجمله مهم­ترین باورها هستند که در رشته­های گوناگون علمی به بررسی آنها و پشتوانة معرفتی آنها پرداخته­ شده است. متکلمان مسلمان – به عنوان مدافعان دین- در ابتدای کتب کلامی خویش با عنوان «احکام النظر» به بررسی بایسته­های معرفتی برای اثبات باورهای اعتقادی، از جمله توحید، پرداخته­اند. آنها از ...

تاریخ گرایان کهن، متن را در درجه اوّل اهمیّت قرار می دادند و تاریخ را در حکم پس زمینه می دانستند. آن ها بر آن بودند که تاریخ، بازتاب دقیقی از رخدادهای واقعی است و تاریخ نگاران بدون هیچ شائبه حُبّ و بغضی، وقایع را آن گونه که حادث شده است ترسیم می کنند، ولی تاریخ گرایان نوین، درست عکس آن می اندیشند و تصریح می کنند که کُلّ تاریخ واجد کیفّیتی ذهنی است؛ زیرا افرادی نوشته اند که جانبداری های شخصی شان در تفس...

نوشتار حاضر به تامل در باب معنا و مضمون عدالتخانه دولتی می پردازد.فعالان سیاسی و رهبران روحانی در اعتراض و واکنش به فلک بستن تجار قند توسط حاکم تهران-میرزا احمدخان علاء الدوله-و ماجرای مسجد شاه به حضرت عبدالعظیم رفتند.این حرکت در تاریخ انقلاب مشروطیت به هجرت صغری مشهور شد.متحصنین حضرت عبدالعظیم برای پایان یافتن تحصنشان مطالبات هشت گانه ای را مطرح کرده بودند.یکی از آن مطالبات عدالتخانه دولتی بود...

نوشتار پیش رو در پی تبیین تحلیلی نو از دیدگاه اندیشمندان شیعه درباره حسن و قبح عقلی است؛ مسئله‌ای که محل بحث و نزاع گسترده‌ای در سنت کلام اسلامی بوده است. عدلیه (شامل شیعه و معتزله) به حسن و قبح ذاتی عقلی معتقدند و برخلاف آنها،‌ اشاعره حسن و قبح را شرعی می‌دانند. این نزاع خاستگاه و تبار معرفت­شناختی دارد؛ ریشه نزاع در پذیرش داوری عقل در حیطه احکام اخلاقی از سوی عدلیه و خلع عقل از چنین شأنی از س...

در دوره سلجوقیان نهاد وزارت به عنوان یک عنصر ثبات بر نیروهای مختلف وپراکنده که به صورت داخلی و خارجی در کار بودند نظارت می کرد. این نهاد بازوی کشوری حکومت به شمار می رفت ، وزارت در دوره سلجوقی یکی از نهاد های جا افتاده حکومت اسلامی محسوب می شد و وزیر محور دستگاه حکومتی و از قدرت زیادی بر خودار بود وی به عنوان نایب سلطان عهده دار تمام جنبه های تشکیلات کشوری بود و مسؤلیت زیادی داشت وظایف مالی، نظ...

در تنظیم مطالب فصل اول تا چهارم از روش تحقیق تاریخی استفاده از کتابخانه پیروی شده و کتابهایی در زمینه های تاریخ عمومی، تاریخ اجتماعی، تاریخ اختصاصی بعضی از سازمانهای اجتماعی، تاریخ تمدن، مطالعات مربوط به علوم سیاسی یا بعضی نهادهای اجتماعی و تحقیقات باستانشناسی با توجه به تألیفات دانشمندان این علم مورد مطالعه قرار گرفته است. در فصل پنجم علاوه بر تاریخ اجتماعی دوره قاجاریه و نشریات گذشته اساس تحق...

پروپ در کتاب ریخت شناسی قصه های پریان کوشید تعریف روشنی از روایت ارائه دهد. به همین منظور پروپ سعی کرد رخدادهای اساسی هر روایت را بیابد و آنگاه از آنها فهرستی تهیه کند. وانگهی، وی این رخدادهای پایه را کارکرد نامید. در حقیقت، او براین اعتقاد است که قصه های مورد مطالعة او علی رغم شـــکل متفاوتشان دارای ساختار مشترکی اند. از نظر او کارکرد ساده ترین و کوچکترین واحد روایتی است. به عبارتی دیگر کارکرد...

دولت صفویه که در سال 907 .ق / 1501 .م با ورود اسماعیل به تبریز و اعلام رسمیت مذهب تشیع تشکیل شد ، علاوه بر تمام تأثیراتی که در ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ایران داشت ، ساختار جدیدی از نظام سیاسی را عرضه نمود که تا مدت ها پایدار ماند . در این ساختار سیاسی مقامات جدیدی ایجاد ، مقاماتی حذف و مناصبی با تغییرات زیاد روبرو شد . در دهه های اولیه تشکیل این دولت ،مقام ًوکیل نفس نفیس همایونً که عه...

عدلیه بعد از استقرار نظام مشروطیت همواره در سه بُعد ساختار، قوانین و نیروی انسانی دچار نواقص و معایب فراوان بود و این میراث به دورة پهلوی انتقال پیدا نمود. علی‌اکبر داور در اوایل سلطنت رضاشاه بر اساس اختیاراتی که از مجلس دریافت کرد اقدام به انحلال و تجدید سازمان عدلیه نمود و یکی از ابعاد اقدامات او تصفیه و تغییر وسیع قضات بود. حدود 25 سال بعد نیز محمد مصدق بر اساس اختیارات وسیعی که دریافت کرد و ...

دکتر علی امینی در نتیجه حمایتهای قاطعانه امریکا و فشارهای همه جانبه داخلی و خارجی به محمدرضا شاه پهلوی، در تاریخ 17 اردیبهشت 1340 به قدرت رسید. دوران 5/1 ساله صدارت وی از پرهیاهوترین مقاطع تاریخ ایران است. این دولت هم در عرصه ی خارجی و هم در محافل داخلی به دولت اصلاحات معروف است. دکتر امینی در طول دوران کوتاه صدارت خود منشا اقدامات و اصلاحات بسیاری واقع شد. تلاش در راستای بهبود وضعیت اقتصادی کش...