آنچه از گذشتگان به صورت نسخه‌های خطی برای ما باقی مانده، هر کدام گنجینه‌ای است که باید در حفظ، احیا و شناسایی آن کوشید. با وجود آن که در سال های اخیر، سعی فراوانی در شناسایی و معرفی این گنجینه‌های نفیس صورت پذیرفته؛ ولیکن هنوز راه نرفته بسیار است؛ چراکه هنوز دواوین شعری و متون منثور فراوانی در گوشه و کنار کتابخانه‌ها، در زیر غبار نسیان و فراموشی است. یکی از این آثار مجهول القدر و ارزنده، دیوان ...

 منظومه عرفانی شیخ صنعان و دختر ترسا یکی از دو منظومه ی مستقل فارسی از داستان معروف شیخ صنعان است که محمد وحدت هندی،  شاعر و عارف قرن 13ه، با استفاده از روایت شیخ فریدالدین عطار نیشابوری در منطق الطیر سروده است. منظومه ی دیگر از میرزا ابراهیم نادری کازرونی، شاعر هم دوره ی وحدت است.  منظومه ی وحدت هندی در 2800 بیت در قالب مثنوی بر وزن خسرو و شیرین نظامی است. وحدت در جای جای این مثنوی ارزشمند از...

سرزمین گیلان همواره در طول تاریخ برای حاکمان مرکزی ایران سرزمینی ثروتمند و دور از دسترس بود. همین مسئله نیز موجب مهاجرت اسماعیل میرزا به سرزمین گیلان گشت. اما در دوره شاه تهماسب وشاه عباس اول این شاهان دلایل و بهانه­های متعددی جهت تسلط بر این سرزمین داشتند. همسایگی گیلان با قفقاز، روسیه و، همچنین، ارتباط با عثمانی از مسیر قفقاز، ذخایر ارزشمند ابریشم، ارتباط آبی با اروپا، تبدیل این سرزمین به مخف...

هدف مقاله بررسی امکان کاربرد مفهوم «سنت گرایی بازتابی» با مطالعه سفرنامه رضا قلی میرزا است. منظور از سنت‌گرایی بازتابی واکنش سنت در ایران در مقابل خود سنت ناشی از برخورد با مدرنیسم غربی است. روش تحقیق کتاب‌خانه‌ای و با استفاده از اسناد تاریخی انجام شد. فتحعلی شاه جمادی الثانی 1250ق 1834 از دنیا رفت. پس از مرگ او بین فرزندانش در باره جانشینی او اختلاف افتاد. حسینعلی میرزا فرمانروای فارس جانشین م...

شهر باستانی و تاریخی کرمانشاه سخنوران و نویسندگانی چیره دست و هنرآفرین را د دامن پر مهر خویش پرورده است؛ نامدارانی چون: محمدباقر میرزا خسروی، حسینقلی خان سلطانی، میرزا احمد الهامی، میرزا محمد جواد جلیلی نام بردار بشاب، میرزا قهرمان تبرایی، سید عبدالکریم غیرت، اسدالله جاودانی نامی به محرم. از آن میان، میرزا قهرمان تبرایی به ویژه در سروده های دینی نامی برآورده است. میرزا قهرمان، از دوستاران و ستا...

hajji mirza baba afshar was the first student sent to europe to study medicine, on abbas mirza1* and qa’em maqam farahani’s recommendation. he was educated a! oxford university in london, besides socializing with the british scientists and politicians. after returning to iran he was appointed the head-physieian, by abbas mirza, to cooperate with the crown prince’s british physician. dne to his ...

در این نوشته با مقایسه ی کمی و کیفی گوشه های ردیف فروتن با ردیف میرزا عبدالله و میرزا حسینقلی و دیگر عوامل احتمالی مؤثر در شکل گیری ردیف فروتن، به جستجوی منابع این ردیف و شناسایی برخی از ویژگی های آن می پردازیم. به این منظور، گوشه های ردیف فروتن از نظر کیفی در چهار بخش ریتمیک، ملودیک، متریک و مدال، دسته بندی و با ردیف های میرزاعبدالله و میرزاحسینقلی مقایسه شده اند. نتیجه ی این مقایسه نشان می ده...

میرزا ابوالقاسم شیرازی متخلّص به «فرهنگ»، خوشنویس و شاعر قرن سیزدهم ه. ق، فرزند وصال شیرازی است. وی آثار ارزنده‌ای را چون دیوان شعر، فرهنگِ فرهنگ، رساله طب‌البله، شرح حدائق‌السحر و شرح و ترجمه کتاب بارع از خود به یادگار گذاشته است. یکی از ارزنده‌ترین آثار او فرهنگ لغتی با نام فرهنگِ فرهنگ است که به صورت نسخه خطی و به خط مؤلف در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود و تصحیح و تحشیه آن حاصل پایان‌نامه کارشناس...

شهر باستانی و تاریخی کرمانشاه سخنوران و نویسندگانی چیره دست و هنرآفرین را د دامن پر مهر خویش پرورده است؛ نامدارانی چون: محمدباقر میرزا خسروی، حسینقلی خان سلطانی، میرزا احمد الهامی، میرزا محمد جواد جلیلی نام بردار بشاب، میرزا قهرمان تبرایی، سید عبدالکریم غیرت، اسدالله جاودانی نامی به محرم. از آن میان، میرزا قهرمان تبرایی به ویژه در سروده های دینی نامی برآورده است. میرزا قهرمان، از دوستاران و ستا...

از وقتی که گویندگان فارسی زبان ایرانی رو به سرزمین هند آوردند و در آن­جا با اقبال و توفیق همراه شدند، کتابخانه­های آن سرزمین به‎ویژه «کتب‎خانه» امیران گورکانی، از آثار نظم و نثر صاحب­قلمان ایرانی انباشته‎شد، زبان فارسی قدر دید و بر صدر نشست. در اقصی نقاط هند، فارسی، زبان رسمی شد و نسلی از هندیان به‎وجود آمدند که هم به زبان هندی هم به زبان فارسی شعر سرودند. شاعرانی چون: عبدالقادر بیدل دهلوی و می...