زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...

انسان همواره در جامعه نیازمند ارتباطات اجتماعی بوده و هست، و همیشه افرادی نیز بوده اند که به علت تن ندادن به هنجارهای اجتماعی، مایل نبوده اند مکالماتشان بر دیگر گویشوران آشکار شود. پس مبادرت به ایجاد گونۀ زبانیِ خاصی کرده اند تا بتوانند بدون بروز مشکل به ارتباط با یک دیگر بپردازند. چنین گونۀ زبانی ای را زبان مخفی می نامند. یکی از گروه هایی که تمایل ندارند اسرار و مکالماتشان بر دیگران فاش شود نوج...

سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

پژوهش حاضر، کاوشی در حوزۀ جامعه‌شناسی زبان به‌ منظور بررسی بخش کوچکی از تفاوت‌های زبانی پیرامون مسئلۀ قاطعیّت در گفتار گویشوران کردی کلهری (یکی از گویش­های اصلی کردی جنوبی رایج در غرب ایران) است. یکی از برجسته‌ترین دیدگاه‌ها در این باب، رویکرد تسلّط لیکاف (2004؛ 1975) است که با برشمردن 9 مشخصّۀ زبانی، گفتار زنان را گونۀ زبانی«عاری از قدرت» معرّفی می‌کند و علّت برگزیدن آن توسّط زنان را نابرابری‌های اج...

مجموعۀ گونه­های زبانی متداول در منطقۀ فیروزآباد را می­توان ترکیبی از گویش­ها و لهجه­ها دانست. در این مقاله، سه گونۀ زبانی متعلق به گروه گویش­های کوهمرّه­ای، گروه گویش­های لُری و گویش قشقایی و گونه­ای زبانی متعلق به لهجۀ فارسی محلی  از نظر ساخت آوایی و دستوری معرفی و تبیین شده­اند. در این زبان­گونه­ها واکه­های کشیده­ای وجود دارد که جایگاه تولیدشان، جایگاه تولید واکه­های کوتاه با کشیدگی بیشتر است. ...

تاتی رودبار از گویش­های تاتی است که در بخش­هایی از شهرستان رودبار در استان گیلان تکلم می‌شود. استیلو تاتی رودبار را در گروه تاتیک قرار داده که تمام گویش­های تاتی، تالشی، وفسی، الویری و ویدری را در بر می­گیرد اما آنها را در حال تغییر به زبان گیلکی، از گروه زبان­های کرانۀ جنوبی دریای خزر دانسته­است. در این مقاله با ذکر شواهدی از ویژگی­های صرفی و نحوی تاتی رودبار، تفاوت‌های این گویش با دیگر گویش­ه...

پژوهش حاضر به بررسی برخی  فرآیند­های واجی مانند درج، انسدادی­شدگی و سایشی­شدگی در 15 گونه­ی زبانی استان کرمان از جمله بافت، بردسیر، بم، جیرفت، رابُر، رفسنجان، رودبار جنوب، زرند، سیرجان، شهربابک، کرمان، کهنوج، گلباف، گوغِر و میمند بر اساس نظریه­ی زایشی پرداخته­است.برخی از نتایج حاصل عبارتند از: 1- بعد از حذف همخوان سایش چاکنایی پایانی /h/، اگر واژه­ی بعدی با واکه آغاز شود، یکی از غلت­های [j] یا [w...

سبک واقعیتی زبانی است و سرچشمۀ این واقعیت در گزینش‌های زبانی نویسنده نهفته­است. مطالعات سبک‌شناسی می‌تواند در درک بهتر متون ادبی راهگشا باشد. تحقیق حاضر، به توصیف و بررسی ویژگی­های زبانی داستان­های کوتاه جلال آل­احمد می‌پردازد. نگارنده سعی­دارد تا برخی از ویژگی­های آوایی، واژگانی و نحوی نثر آل­احمد را تعیین­کند. بدین­منظور بیست داستان کوتاه آل­احمد، براساس روش پیشنهادی رایت و هوپ (1996) بررسی­ش...

زبان فارسی در دورۀ اسلامی به گویش­های متعدد انشعاب یافته است. بسیاری از واژه­های این گویش­های متنوع طی گذشت سده­ها دستخوش تحولات آوایی و واجی گردیده است. با نگاه دقیق به ساختمان زبان و قواعد دستوری گویش­های پراکندۀ ایرانی، می­توان به پیوند میان این گویش­ها با زبان­های دوره باستانی دست یافت. گویش رایج در منطقۀ سرکویر، به لحاظ زبانی و واژگانی دارای ویژگی­های برجسته­ای است که نویسندگان را بر آن دا...

این پژوهش در پی یافتن پاسخی برای این پرسش اصلی بوده‌است که آیا چنانکه هنینگ اندیشیده هرزنی در اصل گونه‌ای از زبان تالشی است و در پی مهاجرت مردمان تالش‌زبان به آن دیار راه یافته یا خیر؟ و نیز این پرسش که اگر مهاجرتی به هرزن رخ داده باشد، گونۀ زبانی تالشان مهاجر متعلق به کدام گویش تالشی بوده‌است؟ در این پژوهش به 13 مورد دگرگونی واجی و تفاوت‌های واژه‌ایِ دیده شده در منابع مورد نظر ما یعنی اشعار شیخ...