منظور از تاریخ نگاری محلی مجموعه آثاری است که درباره یک ناحیه یا شهر معین فارغ از زبان اثر یا نژاد مولف نوشته شده است. دراین پژوهش تاریخ های محلی خراسان وماوراءالنهر، انواع آنها وشرایط وعوامل موثر برتألیف آنها مورد بررسی قرار گرفته است. براین اساس، تاریخ های محلی به دو گروه تاریخ نامه های محلی وزندگی نامه های محلی تقسیم شده اند . از مجموع 46 اثر شناسایی شده در این دوره، 20 عنوان تاریخ نامه محلی...

با ورود مغولان به ایران و تشکیل حکومت ایلخانی تحولی مهم در زمینه ی مبانی مشروعیت حکومت ها در ایران رخ داد. حاکمان ایلخانی از مبانی جدید مشروعیتی که بر محور خاندان چنگیزخان در میان مغولان پذیرفته شده بود، پیروی می کردند. از زمان غازان خان و رسمیت یافتن اسلام در حکومت ایلخانی تلاش شد تا از مشروعیت دینی مبتنی بر شریعت اسلام نیز بهره گرفته شود. با سقوط حکومت ایلخانان در اواسط قرن هشتم هجری، ایران و...

دولت سرزمینی مدرن به حاکمیت سیاسی یکپارچه و متمرکز در درون مرزهای سیاسی معینی اطلاق می شود که در آن افراد، گروه ها و نهادها، تابع حکومت مرکزی اند. روی هم رفته به رغم تصور رایج، دولت سرزمینی مدرن از حیث ریشه ها و زمینه های شکل گیری، پدیده سیاسی جغرافیایی عام و جهانشمولی نیست، بلکه شکل خاصی از نظام جغرافیایی مغرب زمین است. از همین رو این پدیده در جوامع شرقی، به ویژه ایران، هیچگاه در یک فرایند طبی...

این مقاله متکفّل اشاراتی در باب نسبت «مدرنیته» و «مطالعات دینی» است. بدین منظور ضمن بحثی دربارة مفهوم «دین» در «مطالعات دینی» جدید، از داعیة علمی بودنِ مطالعات دینی جدید و نیز نوع زبان و اهمیت تاریخ در این مطالعات سخن می رود و تلویحاً به تمایز مطالعات دینی جدید با آن چه در سنّت الهیات، کلام و علوم دینی خوانده می شد، نیز اشاره می شود.

مورخین محلی به دلیل محدودیت حیطه جغرافیایی حوزه تحقیقات خود، فرصت بیشتری دارند که در جزئیات دقیق شده، با بررسی همه جانبه آن، تصویری شفاف تر از موضوع پژوهش خویش به دست دهند. از سوی دیگر زیستن در محیط جغرافیایی تحقیق، به آنها این امکان را می دهد که بتوانند بر روی هر پدیده ای که توجه آنها را جلب می نماید، به دقت نظرافکنده، به ثبت و ضبط آن اقدام کنند. بدین سبب خاطر عرصه تاریخ محلی میدان تاخت و تاز ...

نگارش تاریخ‌های محلی در شام که از سده سوم هجری آغاز شد، در عصر حکومت‌های محلی رونق بسیاری گرفت و تاریخ‌های پرشماری ذیل نام شهرهای آن ناحیه، به‌ویژه دو کلان‌شهر دمشق و حلب، نگاشته شد. تاریخ دمشق ابن قلانسی (د. 555‌ﻫ‌) یکی از برجسته‌ترین این تواریخ است. این کتاب در گونه تاریخ‌نامه‌های محلی قرار می‌گیرد که به شیوه سال‌شمار، رویدادهای سال‌های 363 تا 555 هجری را گزارش کرده است. محور گزارش‌های ابن قل...

برخی از آثار تاریخی هستند که مواد خام فراوانی برای تدوین تاریخ اجتماعی در اختیار پژوهشگر قرار می دهند و از این لحاظ دارای محتوای مناسبی می باشند که پژوهشگران با بررسی این منابع می توانند به نگارش تاریخ اجتماعی دست یابند. یکی از این نوع آثار، تاریخ های محلی می باشند. تاریخ های محلی دسته ای از منابع هستند که نویسنده ی آن ها به تاریخ یک شهر یا منطقه، محل و به طور کلی به یک منطقه جغرافیایی خاص و تع...