این پژوهش با سوال اصلی رویکرد کلامی هشام بن حکم چیست؟ سه فرضیه را مورد آزمون قرار داده است که این سه فرضیه در چهار فصل ساماندهی شده است در فصل اوّل مفاهیم و کلیات طرح شده چون رویکرد کلامی هشام را عقلانی یافته است به تعریف عقل از دیدگاه های مختلف پرداخته است و به چگونگی ورود مسلمانان به مباحث کلامی در قرن اول و دوم هجری پر داخته است، چون هشام بن حکم با معتزلیان در تضاد و رقابت دائمی قرار داشته ب...

این پژوهش با بررسی این سؤال که وقوع انقلاب اسلامی چه نقشی در خشونت‌های ضدشیعی در پاکستان و افزایش آن داشته است، این فرضیه را طراحی کرده است که وقایع پس از انقلاب ایران در پاکستان نشان می‌دهد که استکبار در دو محور به مبارزه و مقابله با آرمان‌های انقلاب اسلامی و ارزش‌های تشیع در پاکستان برآمد: محور اول عبارت بود از ایجاد تفرقه بین شیعیان و اهل سنت پاکستان و دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای؛ محور دو...

چکیده موضوع این تحقیق عبارت است از «بررسی شعر شیعی از قرن هفتم تاپایان قرن هشتم هجری»؛ یعنی دورانی که تسنن مذهب رایج و مورد حمایت حاکمان وقت در ایران بوده است. برای فراهم نمودن مجموعه ای منسجم از سیر شعر شیعی در این سرزمین، نگاهی به جامع? ایران در قرن های هفتم و هشتم شده و ابعاد گوناگون آن بررسی گردیده است. در بعد سیاسی، مشخص گشته که برخی از حاکمان مانند خوارزمشاهیان و ایلخانان مغول، برعکس غز...

چکیده قیام های شیعی توابین، مختار، زید بن علی، یحیی بن زید و عبدالله بن معاویه در عصر اموی رخ داد. به رغم گوناگونی اهداف اولیه قیام کنندگان، خونخواهی امام حسینa، اصلاح امور امت، جهاد علیه ظالمین و به دست گرفتن حکومت، خواسته نهایی آنها تحقق حاکمیت ائمهaیا دیگر علویان بر جامعه بود. با این حال هواداران این قیام کنندگان خواسته های دیگری چون تسلط کوفیان بر شامیان و رفع ظلم حاکمان از سوی هر گروه دا...

یکی از برجسته ترین نمادهای شیعی، واقعه کربلاست. بازتاب این واقعه در جوامع شیعی، در طول تاریخ به گونه های مختلف رخ نموده است. مردم گیلان به منظور پاسداشت حماسه عاشورا، مضامین این واقعه عظیم را بر دیوارهای بقاع نقش می زدند. شیعیان منطقه، مصایب کربلا را متعلق به خود می دانستند و در پیوندی عمیق با آن، در به تصویر کشیدن مجالس آن همت می گماشتند. نقش زدن بر در و دیوار بقعه، نوعی حرمت گذاری و ارادت به ...

چکیده بررسی تأثیرات و نقش کانونی انقلاب اسلامی ایران بر جنبش های شیعی عربستان و بحرین در چارچوب نظریه ژئوپولیتیک، هدف اصلی مقاله حاضر است. در همین راستا، سوال اصلی این بود که «انقلاب اسلامی ایران چرا و چگونه تأثیری بر جنبش های شیعی بحرین و عربستان داشته است؟» جهت پاسخ به سوال مذکور این فرضیه اصلی مورد آزمون قرار گرفت که «وقوع انقلاب اسلامی در ایران موجب شکل گیری و یا تقویت جنبش های شیعی عربستا...

شیخ شمس الدین محمد بن مکی عاملی معروف به شهید اوّل از فقهای بزرگ شیعه جبل عامل در عصر ایّوبیان است. ترویج تشیع در محیطی ضد شیعی و برقراری روابط با سربداران خراسان سبب زندانی شدن و شهادت وی شد. شهید اوّل با تکیه بر رابطه عقل و شرع و جایگاه عقلانیت در احکام شرعی به طرح آرای سیاسی در حوزه فقه شیعه پرداخته و ضرورت و خاستگاه حکومت را از این منظر مورد بررسی قرار داده است. از منظر ایشان، حکومت مطلوب، در...

شکل گیری مکتب علمی اصفهان نقطه عطف در تاریخ اندیشه کلامی شیعه عصر صفوی است و در کنار پیدایش حکمت متعالیه ، کلام اسلامی جایگاه ممتازی یافت و زمینه رشد و گسترش مباحث کلامی شیعه را در غالب سه رویکرد فراهم آورد. «کلام فلسفی» در مکتب اصفهان، بر رویکردهای دیگر کلامی ، تقدم زمانی داشت و اوج آن در آثار و آراء فیاض لاهیجی تبلور یافت و این شاگرد برجسته صدرا، به نوعی تحت تأثیر اندیشه مشاء ، آثار کلامی خود...

  جنبش‌های شیعی در دوره‌ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش‌ها با نقش محوری گروه­های اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی‌ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن‌ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش‌ها و قیام‌ها از دیدگاه جامعه‌شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن‌ها کمک شایانی می‌کند.   جنبش زید (79-122ق/ 698-...