سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

بررسی تاریخچه مختصر ترجمه ماشینی حاکی از این امر است که طراحی سیستم های ترجمه ماشینی همیشه بر پایه یک نظریه زبانشناختی صورت گرفته است. از اینرو، به نظر می رسد که دستور واژی- نقشی می تواند انگاره ای مناسب برای طراحی سیستم ترجمه ماشینی باشد . هدف پژوهش حاضر این است که نشان داده شود سیستم ترجمه ماشینی ای که بر اساس انگاره دستور واژی- نقشی طراحی می شود قادر است نه تنها اجزا کلام واژه ها و نقش دستور...

یکی از انواع لقب های آشنا ولی ناشناخته در زبان فارسی واژه هایی است ‏که از یک پیشوند نسبت خانوادگی مثل «خاله»، «عمو»، «عمه»، «بابا» و مانند ‏آن ها و یک صفت یا حالت ساخته می شود که دلالت بر شخص یا موجودی دارد که ‏صاحب آن صفت است. ‏ غور و استقصا در ساختار این القاب نشان می دهد که شباهت تام به ‏کنیه های عربی دارد و از هر جهت استعداد ارائه‏ی یک فرایند ساخت واژی قیاسی، ‏برای تولید واژه، با هدف پاسدار...

پژوهش حاضر به بررسی محدودیت‌های ناظر بر ترتیب پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی بر مبنای رویکرد محدودیت‌های ‌پردازشی می‌پردازد. داده‌های این پژوهش از پایگاه داده‌های پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی جمع‌آوری شده است. برای انجام این پژوهش، 8  پسوند زبان فارسی در سلسله‌مراتب قرارگیری وندها در رویکرد پردازشی قرار گرفتند، آن‌گاه ارتباط بین رتبه‌بندی پسوندها در این سلسله‌مراتب با زایایی، نسبت‌های تجز...

رمزگردانی دوزبانه های ترکی آذری‑ فارسی در پرتو مدل زبان ماتریس و نظریه صفر عبدالحسین حیدری[1] مهدی سمائی[2] لطیف عطاری[3] افسر روحی[4] تاریخ دریافت: 1/2/91 تاریخ تصویب: 30/1/92 چکیده از آنجایی که مدل زبان ماتریس تبیین بهتری از رمزگردانی درون جمله ای ارائه کرده است و نظریه صفر بر روابط هسته‑ متمم در گزینش ساخت های رمزگردانی شده تمرکز دارد، تحقیق حاضر در مطالعه رمزگردانی درون جمله ای ترکی آذری‑ ف...

تحقیق حاضر قصد دارد به بررسی تغییرات ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی که از فارسی میانه تا امروز در گویش گیوی صورت گرفته است، بپردازد و ضمن مقایسه ی برخی ویژگی های ساخت واژی، صرفی، نحوی و معنایی فارسی میانه با گویش گیوی نشان دهد که شماری از این مشخصه ها در گویش گیوی -نسبت به گویش معیار- کم تر دچار تغییر شده اند. در حوزه ی ساخت واژه، واژگان مشتق و مرکب؛ در زمینه ی صرف و نحو، اسامی، صفات، اعداد، اف...

چکیده بررسی شیوه های ساخت کلمه در زبان و پژوهش پیرامون فرایندهای واژه سازی و بررسی مقابله ای تولید و خلق واژگان نو، در زبان های فارسی و عربی، اقدامی سازنده و مفید جهت شناساندن ظرفیّت ها و توانایی های این دو زبان زنده و پویاست و عاملی موثّر در تقویت و غنای هر دو زبان می باشد.کشف و شناسایی متدها و راهکارهای مناسب برای واژه گزینی و لغت سازی و بررسی میزان زایایی زبان، به نویسندگان، مترجمان، ادبا و ...

یکی از گروه‌های اجتماعی که تمایلی به افشای اسرار مکالماتشان ندارند زندانیان هستند که این عدم‌تمایل آنها منجر به تولید گونۀ زبان زندان می‌شود. در این پژوهش، واژه‌های جدیدی که در زندان توسط زندانیان به‌کار برده‌می‌شود، جمع‌آوری شده و از لحاظ نمود واژی بررسی شده‌اند. پژوهش به صورت میدانی بوده و داده‌ها به شیوۀ ایجاد ارتباط مستقیم و براساس گفتار 50 نفر مشارک مرد که به مدتی بیش از 10 سال برای تحمل ک...