از دیرباز به دلیل مشترکات فرهنگی و زبانی دو ملت تاریخی ایران و هند و بویژه از دوران حکومت اکبرشاه و اورنگ زیب و رواج زبان فاخر پارسی در شبه قاره و مسافرت­های پی­درپی گویندگان و مورّخان ایرانی به آن سامان، آداب و رسوم مردم هند برای مردم ایران جاذبه­ای شگفت­انگیز داشته است. در این مقاله، نگارنده بر آن است تا آن دسته از آداب و رسوم تاریخی ملت بزرگ شبه قاره را که در تاریخ و ادب معاصر ایران انعکاس د...

پیوند دیرینۀ ایران و شبه قارّۀ هندوپاکستان به زمان های دور می رسد. اسناد و مدارکی از دورۀ هخامنشی در دست است و تصاویر غارهای اجانتا در جنوب هند حکایت از ارتباط ایران و هند در دورۀ ساسانی دارد. با نفوذ و گسترش اسلام در ایران در دوران حکومت سلطان محمود غزنوی و لشکرکشی های او به هند، اسلام به همراه زبان فارسی و تصوّف وارد آن سرزمین پهناور شد و به مرور ایّام با تشکیل حکومت هایی از مسلمانان و بعضاً ایرا...

فتوحات تیمور در شبه قاره هند که از سال 800 ق. آغاز شد، مقدمه‌ی دوره‌ای جدید در مناسبات تاریخی ایران و هند بود. به دنبال لشکرکشی تیمور، بخش‌هایی از شبه قاره هند از جمله مولتان و پنجاب به بهانه‌ی غزا و جنگ با کفار و گسترش اسلام، به قلمروی او افزوده شد. به موازات این پیروزی‌ها، برخی امرا و حکام ایالات هند برای اظهار انقیاد به تیمور، پیشقدم شدند و برخی نیز اداره‌ی متصرفات او در این سرزمین را بر عهد...

دوره صفوی یکی از مهمترین ادوار تاریخی ایران قدیم در زمینه ارتباطات خارجی است. در این میان روابط فرهنگی و سیاسی با هند به سبب زمینه های کهن تاریخی و اغلب مسالمت آمیز؛ بویژه در حوزه زبان و ادبیات فارسی بسیار برجسته است. نفوذ ادب فارسی در هند تا حدّی بود که آن دیار جز آنکه مأمنی پر برکت و بختگاهی بلند برای شعرا و ادبای ایرانی به شمار می آمد، خود به اندک مدّت خاستگاه گونه ای دیگر از ادبیات فارسی شد. ...

گلستان سعدی در میان متون قدیمی ادبیات فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. این کتاب از دیرباز چه در ایران و چه در خارج از کشور مورد توجه بسیار قرار گرفته است و تاکنون شرح های گوناگون در شبه قاره هند، امپراطوری عثمانی و ایران بر آن نوشته شده است.گلستان به زبان های گوناگون ترجمه شده است. همچنین بسیاری از محققان و ناقدان آن را تصحیح و یا بر آن حاشیه نوشته اند.شرح های گلستان را می توان به دو د...

علامه اقبال لاهوری از جمله بزرگترین شاعران فارسی¬گوی شبه قاره هند است که از اهمیت و جایگاه ویژه¬ای در بین مردم شبه قاره هند و همچنین ایرانیان برخوردار است. او در بیان افکار آزادیخواهانه و وحدت طلبانه خود از زبان شعری فارسی مدد بسیار جسته و بدین¬وسیله کوشیده است تا به بیان افکار و اندیشه¬های خود بپردازد. وی در بیان این افکار و اندیشه¬ها، آن هم با زبانی شاعرانه، از صور خیال که پایه¬های اصلی آن مب...

 میرزا اسداله خان غالب(1869 -1797) آخرین شاعر و نویسنده ی بزرگ دوران مغول است. پدر بزرگ غالب، گوکان خان سمرقندی، در دوره ی حکومت عالم شاه دوم به هند آمد. بدون شک، میرزا غالب شاعر و نویسنده ای از دوره ی مغول است ولی در هند دوران بریتانیا نیز زندگی و نویسندگی کرده است. غالب، از یک طرف محصول جامعه ی مغولی است، و از طرف دیگر تحت تـأثیر بریتانیائی ها بوده است، و در آثارش نوشته های بسیاری در باره ی ب...

سلسله چشتیه، سلسله ای معروف از صوفیان مسلمان شبه قاره ، منسوب به چِشت استکهخواجه معین الدین سجزی چشتی آن را در اجمیر  بنیان نهاد و آن شهر پایگاه چشتیه شد. مشایخ این سلسله علاوه بر ترویج دین اسلام در شبه قاره و تجدید روابط فرهنگی بین دو کشور، نقش مهمی نیز در گسترش زبان فارسی در شبه قاره داشتند. از این رو آثار متعددی درباره این سلسله نگاشته شده است. یکی از این آثار ارزشمند کتاب «مونس الارواح» تألی...

سیداحمدخان هندی از علمای قرن  بیستم شبه قاره هند و یکی از رهبران تاثیرگذار هندوستان در تحولات سیاسی و منطقه ای هند در زمان استعمار انگلیس بود.ایشان در برخی مباحث دینی نظریاتی متفاوت از دیگر علمای اسلام ارائه داده اند از جمله: مباحثی در رابطه با ملک،جن، بهشت، دوزخ و معجزه. که بیان و نقد نظریات ایشان ضرورت پرداختن به این موضوع را چند برابر می کند چرا که با بیان نظریات متفاوت مفسرین و تحلیل بررسی ...

بررسی وضعیت­ توسعه­ی انسانی هر کشور، می­تواند راهنمای مسئولان آن جامعه برای تدوین سیاست­های مناسب اقتصادی همچون ایجاد اشتغال، توزیع عادلانه­ی درآمد، حذف انحصارات، تخصیص بهینه­ی منابع و هزینه­ها، کاهش فقر و شتاب در دگرگونی­های نهادی باشد. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی وضعیت کشورهای شبه قاره هند (هند، بنگلادش، پاکستان، نپال، میانمار و بوتان) را به لحاظ شاخص توسعه ی انسا...