آدمی طبعا و ذاتا مایل است که دیگران کلام و سخنش را بفهمند و به منظور و مقصودش پی ببرند. انسان‏ها حتی اگر از کمترین درجه معرفت و امکانات شناخت برخوردار باشند، می‏کوشند برای بیان و تفهیم ما فی‏الضمیر خویش از «طریق زبان»، به سطح ذهن و فکر مخاطب نقبی‏زده و رهیافت‏های درون خود را به دیگران عرضه کند. مخاطب نیز برای فهمیدن و شناخت در قلمرویی که چه بسا گوینده از آن بی‏خبر بوده، واکنش نشان می‏هد. این کن...

سقراط بر این باور بود که میان معرفت و فعل اخلاقی، هیچ شکافی وجود ندارد؛ چراکه معرفت انسان، موجب تحقق فعل می‌شود. ارسطو ضمن انتقاد از این نگره سقراط، علت شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی را ضعف اراده می‌دانست. ابن‌سینا نیز برخلاف سقراط، معرفت را شرط کافی فعل در نظر نمی‌گرفت؛ اما برخلاف ارسطو، تأثیر میل بر اراده را هم علت شکاف میان معرفت و فعل اخلاقی نمی‌دانست؛ بلکه از نظر او، اراده ناشی از معرفت عقل...

در این مقاله آنچه را که ناصرخسرو در دیوان در بارهء اطلاعات علمی خویش بیان داشته، مورد بررسی قرار داده ایم. از آنجا که مشغلهء اصلی ذهن او، مذهب و اعتقادات دینی است، به تبع آن، مطالعه در اصول مذاهب مختلف و بررسی آرای آنان نیز مورد توجه شاعر قرارگرفته است. ناصرخسرو را به حق قبل از شاعر بودن، باید حکیم فرزانه و متکلمی خردگرا دانست, چون و چرا کردن، مقدم دانستن تحقیق بر تقلید و پیگیری مسایل کلامی از...

مسیحیت از منظر هگل درسه دوره قابل بررسی می باشد. برن، فرانکفورت و ینا. برن و فرانکفورت متعلق به دوره جوانی هگل یا نوشته های کلامی اویند، اما ینا به دوره کمال هگل تعلق دارد که درآن هگل فلسفه خویش را بنا می کند. دربرن مسیحیت را با یونان باستان مقایسه می کند و بیان می کند که برخلاف یونان که دین آزادی است، مسیحیت به واسطه ایجابیتی که در ذات آن است، به مجموعه ای از قوانین الزام آور تبدیل می شود که ن...

تقدیر و سرنوشت در مفهومی هستند که غالباً با یکدیگر اینهمان گرفته می شوند، حال آنکه این دو، نزد مردمانی که هستی شان تنیده با چنین مفاهیمی بوده است، از تمایزی آشکار برخوردار بودند. در این نوشتار، تقدیر بمعنای حدّ یا محدوده ی مشروع عمل گرفته شده است و سرنوشت، یکی از امکانات درون محدوده ی تقدیرست. خدای تقدیرگذار، همان خدایی است که بی نظمی را به نظم می آورد، و سرنوشت را مجموعه ی خدایان در درهمکنش با ی...

پداگوژی حوزۀ تحقیقاتی و کاربردی وسیعی در علوم تربیتی است که به تبیین مبانی نظری و راهکارهای عملی برای بهبود و اثربخشی فرآیند یاددهی و یادگیری می پردازد. به بیانی ساده تر، پداگوژی علم، هنر و روش شناسی تدریس است؛ همان «اصول بنیادی آموزگاری»، «فنون تعلیم» و «هنر معلمی» که موفقیت یک نظام آموزشی را تضمین می کند. کتاب حاضر تحول تاریخی این حوزه را در دنیای غرب از دوران باستان تا ابتدای قرن بیست ویکم ت...

فعالیت فلسفی افلاطون که در قالب نامه و محاوره به دست ما رسیده است، دس تکم پنجاه سال به طول انجامید. بدیهی است جریان تفکر انسانی با تغییر شرایط حیاتی همواره متحول م یشود و اگر قرار باشد حاصل این تحول در نمایشی پنجاه ساله نظاره شود، نباید تغییر رویکردها و تفاوت نگرش ها از نگاه محقق مخفی بماند. زمان بندی آثار افلاطون و تعیین تعلق هر یک از آنها به دور های خاص، به محقق کمک می کند هر چه بهتر ارزش مفا...

دیالکتیک از نظر لغوی به معنای فن مباحثه و از نظر فلسفی دارای معانی مختلفی است ، مانند دیالکتیک زنون،دیالکتیک سوفسطاییان،دیالکتیک سقراط،دیالکتیک افلاطون و... به نظر افلاطون یکی از ویژگیهای دیالکتیک این است که آن، مخرب فرضیات است . حال سوال این است که تخریب فرضیه یعنی چه؟ دیالکتیک دو مرحله دارد : 1- دیالکتیک صعودی 2- دیالکتیک نزولی آیا انسان،فطرتاً مطلق خواه است ؟ این مقاله به بحث و بررسی مسا...

آرمانشهر را می­توان جزء دیرین­ترین آروزهای بشر دانست. آنجایی که بشر تنها یک آرزو داشت و آن تحقق خوشبختی و سعادت در کنار اجرای عدالت و برابری بود. در طول تاریخ همواره متفکران و فلاسفه­ی بسیاری از سقراط و افلاطون گرفته تا فارابی و ملاصدرا، در اندیشه­ی تبیین یک آرمانشهر بوده اند. تصور یک جامعه­­ی آرمانی برای نوع انسان، بخش عمده­ای از مباحث تاریخ فلسفی بشری را به خود اختصاص داده و تا امروزه این آرم...