سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم‌ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...

حقوق بشر از جمله موضوعاتی است که از نقش حائز اهمیتی در روابط میان جمهوری اسلامی ایران واتحادیهی اروپا برخوردار است. بر اساس منشور اتحادیهی اروپا، حقوق بشر سنگ بنای سیاست خارجیمشترک این اتحادیه محسوب میشود. در این راستا، اعضای اتحادیهی اروپا همواره در مذاکرات سیاسیبا مقامات ایرانی، از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد کرده، خواستار بهبود این وضعیت شدهاند. آنهامواردی نظیر اعدام، شلاق، سنگسار، عدم تس...

مقاله حاضر ضمن درک اهمیت تغییر رژیم و فضای سیاسی – اجتماعی عراق جدید به تبیین عناصر و متغیرهای داخلی تأثیرگذار بر سیاست و رفتار خارجی این کشور می‎پردازد. سؤال محوری این است که منابع داخلی مؤثر بر شکل‏گیری سیاست خارجی عراق کدامند؟ فرضیه در پاسخ، مدعی است سیاست خارجی عراق جدید همانند دوران پادشاهی و جمهوری، تا حدود زیادی متأثر از منابع پایدار و ثابت داخلی است که ناسازگاری میان هویت و حاکمیت و یا ...

به علت سیطرة روح مدرنیستی، پدیده ها برای تعریف هویت خویش باید نسبت خود را با مؤلفه های مدرن و پست مدرن مشخص کنند. مدرنیته عالمی پدید آورد که با عقل محوری، وجوه ناپیدای هستی را نادیده می انگاشت. پست مدرنیته دربردارندة نگرشی نو به هویت است که این اندیشه را در تقابل با دنیای مدرن به سمت ضد بنیان گرایی می کشاند. فوکو و لاکلاو و موفه از پست مدرن های ایجابی، معتقدند هر گفتمان با ایجاد رژیم حقیقت خاص ...

مقوله ی باورها و ارزش های دینی همواره یکی از محورهای مهم و تکوینی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و نیز تبلور آن در عرصه ی تصمیم گیری بوده است. با درک این مهم، پژوهش حاضر ضمن در نظرگیری هویت اسلامی به عنوان عنصر احیا شده در کشورهای آسیای مرکزی و نیز عدم توانایی در ایفای نقش سازنده بوسیله این هویت در تامین منافع ملی ایران،این سوال را فراروی خویش می بیند که چرا این هویت نتوانسته واجد کارایی درخور و قاب...

در سالیان اخیر شاهد کاربست نظریه های مختلفی از سوی صاحب نظران برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مصادیق رفتاری آن بوده ایم. در عین حال، هیچ یک از نظریه های متعارف قادر به تبیین و تحلیل کلیت سیاست خارجی ایران نیست. این امر موجب شده برخی صاحب نظران سیاست خارجی ایران را مجموعه تصمیماتی اقتضائی در نظر گیرند. هدف این مقاله پردازش و تدوین نظریه سیاست خارجی مبتنی بر نظریه هویت اجتماعی و مفهو...

امروزه فرهنگ و هویت ملی به یکی از بهترین منابع برای شناخت رفتار و کنش بازیگران عرصه سیاست بین‌الملل تبدیل شده است. توجه جدی به این دو عنصر که اولین بار توسط نظریه سازه انگاری به نظریه روابط بین‌الملل آورده شد، بدین قرار است که کشورها براساس هویتی که برآمده از محیط داخلی آن‌ها (حافظه تاریخی مشترک، جغرافیا،  ژئوپلیتیک و فرهنگ و...) است، منافع دوستان و دشمنان خود را تعریف و در یک کلام سیاست خارجی ...

در این مقاله با شرح سه نوع هویت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به تحلیل رابطه همبستگی با هریک از این سه نوع هویت همپوشان پرداخته شده است. تبیین تمایز مفهومی میان همبستگی فرهنگی با سایر انواع همبستگی ها برای پرهیز از ایهام مفهومی در سیاست گذاری هدف اصلی این نوشته است. همبستگی فرهنگی به معنای احساس تعلق مشترک ناشی از تلاش برای حفظ مؤلفه ها و عوامل هویت فرهنگی تعریف شده است. در پایان به عنوان یک مصداق از...

هویت ملی اصلی ترین عامل در انسجام اجتماعی و وفاق ملی در هر جامعه تلقی می شود. هر اندازه یک ملت از هویت محکم تر و منسجم تری برخوردار باشد، به همان اندازه در تحکیم پایه های همبستگی و وفاق اجتماعی موفق تر خواهد بود. عناصر هویت ایرانی از زمان مشروطه تاکنون از سه عنصر تمدن ایران باستان، تمدن اسلامی و تمدن مدرن تشکیل شده است. چیزی که در نگاه موشکافانه به تاریخ معاصر ایران مشخص می شود افراط و تفریط در...

پس از جدایی ترکمنستان از شوروی سابق در سال 1991، حکومت ترکمنستان برای نشان دادن استقلال و ابراز موجودیت کشور ترکمنستان بر پایۀ قوم ترکمن، به تعریف گذشته و فرهنگی مشترک برای قبایل موجود در کشور پرداخته که با وجود داشتن زبان و دین مشترک، هرگز به عنوان قوم یا ملتی واحد در کنار یکدیگر زندگی نکرده بودند و هیچ گاه دولت جداگانه ای برای خود نداشته و تاریخ آنها از دیگر اقوام آسیای میانه، هم چون ازبک ها ...