جهان اسلام در قرن چهارم هجری با تعدد پایتخت هایی مواجه است که هریک از آنها در عرصه سیاسی و فرهنگی به جد نقش آفرین هستند. جغرافیای وسیع، لزوم بقای دولت های مستقل و نیمه مستقل اسلامی و بالاگرفتن رقابت های سیاسی، اقتصادی، نظامی و حتی مذهبی موجب شد تا برخی از شهرهای سیاسی به پایتختی مطرح در جهان اسلام تبدیل شوند. در میان پایتخت های هم طراز دو پایتخت شیعی جهان اسلام، شیراز به عنوان پایتخت بویهیان و ...

مقاله حاضر, حضور تشیع امامیه را در جامعه اسلامی ـ به خصوص ایران ـ سده چهارم هجری به بحث می گیرد. این جستار به ویژه به پیوند مذهب امامیه با آل بویه و علت دگرسانی آل بویه از مذهب زیدی به مذهب امامی و ارتباط آن با قدرت های شیعه آن روزگار (فاطمیان, قرمطیان, زیدیان یمن) عطف توجه دارد. بسط و توسعه جغرافیایی مذهب تشیع امامی نیز از مسائلی است که محل بحث قرار گرفته است. شیوه های بالندگی و رشد و گسترش فر...

شعر آیینی فارسی در مسیر طولانی خود، شاعران توانایی را به خود دیده است. یکی از آنان حسن کاشی، از شاعران شیعۀ قرن هفتم و هشتم هجری است. وی به غیر از مدح و منقبت خاندان رسول اکرم (ص)، بویژه امیر مؤمنان، حضرت علی(ع) شعری نسروده؛ از این رو، وی را شاعر امیرالمؤمنین می نامیم. اشعار وی از منظر محتوا و مضامین، ترکیبات زبانی و سهولت بیان، دارای اهمیّت ویژه ای است. با توجّه به غلبۀ شاعران اهل تسنّن در قرن هف...

رساله حاضر تحت عناوین ذیل مباحث کلامی شعر فارسی را از آغاز قرن هفتم هجر مورد مطالعه قرار می دهد : علم کلام - تاثیر علم کلام در شعر فارسی - بررسی مسائل کلامی در شعر فارسی - فردوسی - فرخی - عنصری - فخرالدین اسعد گرگانی - اسدی طوسی - قطران تبریزی - ناصر خسرو - ازرقی هروی - حکیم سنائی - عمعق بخارایی - قوای رازی - انوری - سوزنی سمرقندی - رشید وطواط - جمال الدین عبدالرزاق - خاقانی - ظهیر فاریابی - نظ...

قافیه همواره، از ارکان اصلی و کلیدی شعر فارسی بوده است؛ ازهمین‌رو، شاعران زمانی را صرف قافیه‌پردازی کرده‌ و به آن اهمیت زیادی داده‌اند. از سده‌های ابتدایی شعر فارسی تا به امروز، تغییرات زیادی در قافیه‌ها رخ داده است. گونه‌ای از قافیه‌ها را در شعر برخی از شاعران می‌بینیم که تا زمان خاصی وجود داشته و بعد از آن به کار نرفته‌اند؛ قافیه‌های «اماله» و قافیه‌های «دال – ذال» ازجمل...

این پایان نامه شامل 5 فصل می باشد : فصل اول به کلیات و مقدمه اختصاص یافته که شامل 1- بیان مسأله 2- اهداف 3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 4- فرضیه ها 5- روش تحقیق 6- سامانه پژوهش 7- پرسش ها 8- پیشینه می باشد. فصل دوم این پایان نامه به تعریف «خانواده و انواع آن » و «مراحل تطور و تکوین خانواده» پرداخته شده است. از آنجا که نهاد خانواده در طول تاریخ و در فرهنگ های گوناگون به اشکال مختلف تحقق یافته ...

اطلاعات و معارف علوم گوناگون هم واره ادبیات فارسی را پربارتر و سرشار از اصطلاحات علمی و حکمی کرده است. از عوامل مهم این پدیده در شعر فارسی درگذشته، بویژه از قرن چهارم هجری قمری به بعد، گسترش علوم عقلی و شاخه های مختلف دانش ها و توسعه دانش گاه ها و مدرسه های علمیه و ظهور دانش مندان برجسته در ایران زمین است. در این راستا بسیاری از جواهرات و احجار کریمه که خواصی گوناگون برای آن ها در نظر گرفته شده...

بیماری جزء لاینفک حیات بشری است و مشاوره طریقی در علاج دردمندیهای انسان. هدف این تحقیق نیز دست یابی به تکنیکهای پیشگیری و درمان بیماریهای روانی در قلمرو آراء اندیشمندان اسلامی است و تاکید ما در این راه تکیه بر مشاوره اخلاقی بوده است . محدودهء این آراء از سدهء چهارم تا سیزدهم (ه.ق) را دربرمی گیرد. در راستای هدف مزبور بررسی هفت نوع بیماری شامل : بیماری فکر، جبن، عجب ، حسد، سوءظن، بی غیرتی و بی حم...

ابوبکردلف بن حجدر شبلی از مشایخ وصوفیان بزرگ اواخر قرن سوم واوایل قرن چهارم هجری قمری است. (وفات: روزجمعه بیست وهشتم ذی الحجه سال334 قمری در سن 87 سالگی). شاگرد جنید بود ولی برخلاف رویّه معتدلانه استاد که به «صحو» تعلیم می کرد، وی به «سکر» گرایش داشت.بی پروایی وهیجانی که در بیان حالات وعقاید خود ابراز کرده است،طبعاً او را در زمره عارفان و صوفیان شوریده حال جای می دهد، و احوال و اقوال گاه متضاد ا...