با وجود آنکه در کارنامه­ دوران فرمانروایی سلطان محمود غزنوی (389 – 421 ه.ق.) افتخارات سیاسی و نظامی چشمگیری وجود دارد؛ اما او بیشتر به دلیل فتوحات خویش در هندوستان از شهرتی ویژه برخوردار است. پیروزی­های پی در پی سلطان محمود در لشکرکشی­های گوناگون، ولع او را برای تصرف سرزمین های جدید، بیشتر بر می انگیخت. سلطان محمود که با لشکرکشی های مکرر، بر سرزمینی بسیار گسترده سلطه یافته بود، در سال 420 ه.ق. ...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می کردند: یکی اینکه عباسیان نمی توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلافت...

این مقاله می کوشد در چارچوب الگوهای روش شناختی و معرفت شناختی تاریخ نگاری اسلامی، واقعه ی ذوقار و ارتباط آن را با نبردهای ایران و اعراب در متون تاریخ نگاری اسلامی واکاوی کند.فرضیه ی مقاله این است که تبدیل واقعه ی ذوقار به نماد انتصاب عرب از عجم و هم زمانی آن با بعثت پیامبر در سنت تاریخ نگاری ایرانی اسلامی، بر پیش فرض مورخان اسلامی و دیدگاه آن ها درباره ی رویدادهای تاریخی در قالب یک طرح انداموار...

قرن هشتم هجری شاهد ظهور سلسله هایی از خاندان مستقل در نواحی مختلف ایران بود. یکی از این سلسله ها آل مظفر بود که در اثر ضعف ایلخانان و آشفتگی اوضاع ایران شکل گرفت . آل مظفر که در آغاز، خدمتگزاران اتابکان یزد و سپس فرمانبرداران ایلخانان مغول بودند قدرت و حکومت را تنها به زور شمشیر و شجاعت و تهّور به دست آوردند. در میان تمام سلسله های حکومتی محلّی قرن هشتم هجری، دولت آل مظفر به خاطر وسعت قلمروی آنه...

روند گسترش اسلام در ایران در آغاز روندی آرام و تدریجی داشت. روند پذیرش اسلام در میان ایرانیان تا پایان عصر خلفای راشدین (40 ه. ق) در مقایسه با دوره امویان چشمگیر بوده است. ولی پس از آن با روی کار آمدن خلفای اموی این روند به کندی گراییده است، امویان خلافت را به سلطنت تبدیل کرده و شعارهای جاهلی مانند برتری عرب بر عجم را زنده کردند. سیاست سرداران و کارگزاران خلافت بنی ‎امیه با تاکید بر قوم محوری س...

بررسی موقعیت جغرافیایی استان مرکزی و توجه به جایگاه سیاسی و اجتماعی این خطه از کشور، همچنین مطالعۀ تاریخ این استان به عنوان بخش کوچکی از سرزمین بزرگ ایران اسلامی، خود گویای واقعیت¬های ارزشمندی است که نقاط برجسته¬ای همچون فراهان، آوه یا آبه، کرج ابودلف، خمین و... به سان نقاط درخشانی در آن رخ می نمایند و از جهات مختلفی می¬تواند در کانون توجه علاقه¬مندان به مطالعات تاریخی قرار گیرد. ورود اسلام به...

سرزمین لرستان کوچک در بخش میانی زاگرس در غرب ایران از نیمه دوم قرن ششم شاهد ظهور حکومتی بومی- محلی از میان قبایل و عشایر لر ساکن در این دیار بود. این منطقه قبل از تأسیس سلسلۀ خورشیدیان (اتابکان لر کوچک) به وسیله نمایندگان حکام عراق عجم وابسته به دولت سلجوقیان و دربار خلافت عباسی اداره می شد. مردم و عشایر لر مالیات خود را به دربار دارالخلافۀ بغداد پرداخت می کرده اند. شکل گیری قدرت محلی اتابکان ل...

در عصر قاجار بواسطه وجود مناقشات ارضی با کشورهای همسایه و وجود نا امنی های داخلی، باعث شده بود تا تقویت ارتش، مورد توجه باشد. در پی این منظور حکومت مجبور بود تا به شیوه حکومت های قبل از خود،علاوه بر استفاده از نظامیان رسمی، از طوایف نیز در مواقع جنگ سرباز، به خدمت بگیرد. این پژوهش با رویکرد آرشیوی، تحلیلی در نظر دارد تا در حوزه ساختار شناسی اسناد نظامی دوره قاجار و با استفاده از محتوای اطلاعاتی...

پس از جنگ ناپل در 1494م، بیماری همه‌گیر ترسناکی در اروپا شایع شد که بعدها سیفلیس نامیده شد. بنا به گزارش بهاءالدوله حسینی نوربخش (پزشک برجستۀ اواخر دورۀ تیموری و اوایل دورۀ صفوی)، مؤلف خلاصة التجارب، که این بیماری را ارمنی‏دانه، آبلۀ فرنگ و آتشک نامیده‌ است، در 904ق/1498م بیماری از سرزمین‌های امپراتوری عثمانی نخست به آذربایجان، عراق عجم و فارس راه یافت و سپس در سراسر ایران شایع گردید. ...

در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می‌‌کردند: یکی اینکه عباسیان نمی‌‌توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...