در این مقاله سعی بر آن است با استناد به منابع به کاوش چگونگی روابط میان نزاریان و خلافت عباسی در دوران مورد بحث پرداخته شود. روابط سیاسی اسماعیلیان الموت با خلافت عباسی در فاصله سالهای 487 تا 654ق تغییر فاحشی پیدا کرد. اسماعیلیان نزاری در این دوران به چند دلیل در چهارچوب سیاست مدارا و گفتگو با عباسیان رفتار می­ کردند: یکی اینکه عباسیان نمی­ توانستند برای متصرفاتشان خطری جدی ایجاد کنند و دست خلا...

گسترش فعالیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شیعیان با تسلط آل بویه بر بغداد مرکز خلافت عباسی رونق گرفت و سقوط آل بویه نیز مانع ادامه این روند نشد. هم زمان با حاکمیت سلجوقیان و تکاپوهای خوارزمشاهیان این فرآیند شتاب گرفت. به نظر می رسد روند رو به رشد کشمکش های سیاسی - نظامی پس از سقوط غزنویان میان سلجوقیان و سپس خوارزمشاهیان با خلافت عباسی، زمینه های بسیار مناسبی را برای رشد فعالیت های همه جانبه شیع...

در این رساله تلاش گردیده تا مناسبات سیاسی سلسله سلاجقه عراق با خلافت عباسی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. به عنوان پیش در آمد، ابتدا مناسبات سیاسی سلجوقیان بزرگ با خلافت عباسی بطور اختصار بررسی شده است. دراین دوره، سلطنت و خلافت به تقسیم قدرت سیاسی پرداختند. پادشاهان سلجوقی در راس قدرت دنیوی و عرفی قرار گرفتند و قدرت خلفای عباسی به قدرت معنوی محدود گردید. مناسبات سیاسی سلاجقه عراق با خلا...

این مقاله با واکاوی خلافت الناصر لدین الله، سی وچهارمین خلیفه عباسی در صدد پرداختن به رابط ههوشمندی و تدبیر سیاسی خلفا با توسع ه سیاسی، اجتماعی دستگاه خلافت و نیز جهان اسلام است. بهسخن دیگر نویسنده کوشیده تا با واکاوی کارنام ه این خلیفه، چگونگی و چرایی دستیابی به این موفقیترا دریابد. آنچه یافته این پژوهش است آنکه، تاریخ خلافت در دور ه الناصر، شاهد پیشرف تهای سیاسی،فرهنگی و اقتصادی چشمگیری بوده ...

به قدرت رسیدن فاطمیان، با نفوذ و گسترش قلمرو آنها در مناطق تحت نفوذ عباسیان و گرایش توده مردم به آنان همراه شد. خلافت عباسی این روند را تهدیدی جدی برای خلافت خود قلمداد کرد و در صدد مقابله با آن برآمد. از آن­جایی که در این ایام آل بویه بر مرکز خلافت عباسی سیطره پیدا کرده بودند، عملاً دست خلفای عباسی در امور کوتاه شد. به این دلیل در زمان خلافت المطیع والطایع که اوج قدرت و حاکمیت آل بویه بود، آنان...

در به قدرت رسیدن عباسیان، از نقش پر رنگ ایرانیان نمی­توان به سادگی گذشت. چرا که ایرانیان با به دست گرفتن امور دیوانی و فرهنگی، نه تنها باعث تثبیت قدرت عباسیان شدند، بلکه توانستند موقعیّت سیاسی و نظامی مهمّی در دولت عباسی، به دست آورند. در این راستا می­توان به خاندان سهل به رهبری «فضل بن سهل سرخسی» و حمایت­های بی­دریغ برادر کهترش «حسن بن سهل» اشاره نمود، که در به قدرت رسیدن، مأمون عباسی نقش اساسی ...

از دوره ی خوارزمشاهیان به علت، زود گذر بودن دوران اقتدار آن ها، عدم توجه به تاریخ نگاری و پرورش مورخ رسمی، ناتوانی آنان در مقابله با مغولان و مناسبات خصمانه ی آنان با خلافت عباسی و سلجوقی، اطلاعات کامل و درستی در دست نیست. مقام خلافت، از آغاز تا عصر خوارزمشاهیان، همواره با چالش هایی رو به رو بود بنابراین، اختلاف میان خوارزمشاهیان و عباسیان امری بی سابقه نبود. خوارزمشاهیان براساس اندیشه ها ی سیا...

نیمه دوم سده سوم و چهارم هجری یکی از اعصار مهم در تاریخ خلافت عباسی است. در این دوران که به عصر دوم خلافت عباسی معروف است ، نقش ایرانیان در تشکیلات اداری و سیاسی حکومت کمرنگ شده و عنصر ترک نقش بارزتری پیدا می کند . با این وجود نمی توان حضور ایرانیان و فعالیتهای ایشان را در امور سیاسی و اقتصادی نادیده گرفت . برخی خاندانهای ایرانی در این دوران همچنان حضور فعال داشتند و در دربار خلفا به مناصب بالا...

سرزمین لرستان کوچک در بخش میانی زاگرس در غرب ایران از نیمه دوم قرن ششم شاهد ظهور حکومتی بومی- محلی از میان قبایل و عشایر لر ساکن در این دیار بود. این منطقه قبل از تأسیس سلسلۀ خورشیدیان (اتابکان لر کوچک) به وسیله نمایندگان حکام عراق عجم وابسته به دولت سلجوقیان و دربار خلافت عباسی اداره می شد. مردم و عشایر لر مالیات خود را به دربار دارالخلافۀ بغداد پرداخت می کرده اند. شکل گیری قدرت محلی اتابکان ل...

نفوذ ایرانیان در دستگاه خلافت عباسی تنها منحصر به خاندان‏های چندی نظیر طاهریان و آل‏سهل و برمک و بختیشوع و نوبخت نبود، بلکه افراد بسیاری، بی‏آن‏که به خاندان مشخصی وابسته باشند، در این دوره به مناصب عالی کشوری و لشکری رسیدند. نوشته‏ی حاضر در صدد شناساندن یکی از این چهره‏ها به نام ابوحفص عمرو، یا عمربن ازرق کرمانی است، که از چهره‏های ادبی و سیاسی دوره‏ی مأمون و از مورخان این عصر به شمار می‏رود.