اعراب از روزگاران کهن وارد سرزمین های حاصلخیز بین النهرین (عراق) شدند. مهاجرت آنان به حدی گسترده بود که بر ساکنان منطقه غلبه یافتند و به تدریج بافت جمعیتی عراق را دگرگون کردند. برخی از این قبایل به دلیل همجواری با مراکز مسیحی در بین النهرین به آیین مسیح گرویدند. اعراب مهاجر توانستند تحت حمایت ساسانیان دولت لخمیان را در حیره تشکیل دهند. دولت ایران برای حفظ مرزهای خویش از آنان در برابر اعراب بدوی...

با پیروزی اعراب مسلمان در جنگ نهاوند یزدگرد پادشاه ساسانی دیگر فرصت نیافت نیروهای خود را برای  مقابله با مسلمانان سامان بخشد. وی علی­رغم دعوت حاکم طبرستان برای پناه­گرفتن در آن سرزمین راهی خراسان گردید. خراسان سرزمین بزرگ و همواری بود که راه فرار به سوی ترکان را برای یزدگرد در صورت ضرورت مهیا می­ساخت. هم­چنین وی درصدد بود با کمک نیروی ترکان در مقابل مسلمانان بایستد. احساس خطر از زنده­بودن یزدگر...

معاویه شخصیتی بحث‌ برانگیز است: در حالی که بنا بر برخی منابع، وی از صحابه بوده و نقش مهمی در فتوحات اسلامی داشته، در دسته‌ای دیگر از منابع، نه تنها از صحابه نبوده ـ بنا بر تعریف آن منابع ـ نبوده، بلکه باور وی به اسلام با سؤال‌های جدّی مواجه است. معاویه به عنوان یکی از سرسلسله‌های امویان، نقش برجسته‌ای در تاریخ داشته، و چهل و دو سال عملکرد و فعالیت سیاسی او در قلمرو اسلامی قابل توجه است. در این م...

این مقاله پژوهشی پیرامون مبلمان ایرانی در دوره اسلامی از برآمدن سلجوقیان تا پایان زندیان و آغاز قاجاریان است. هدف پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های متفاوت مبلمان ایرانی، با تمرکز بر تخت و صندلی، و بیان دگرگونی‌های آن در این دوره است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف پژوهشی توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت کیفی و اکتشافی و شیوه گرد‌‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای و میدانی است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه آثار بر‌جای ...

شهر غزنه واقع در ایالت زابلستان با برخورداری از موقعیت جغرافیایی مناسب، در روزگار باستان تا دوره اسلامی، مرکز حکومت خاندان‌های قدرتمند و شاهد حوادث گوناگون بوده است. این شهر، به سبب همسایگی با خراسان، سیستان و هند، همچنین قرار گرفتن در مسیر کابل ـ قندهار و ارتباط با مراکز تجاری مهم آن روزگار مانند بامیان، از نظر اقتصادی مهم و قابل توجه حاکمان بود. غزنه در دوره اسلامی، با حضور سلاطین غزنوی (حک: ...

با روی کارآمدن امویان، تغییرات بسیاری در سیاست‌های خلافت اسلامی به وقوع پیوست؛ اصولا ًماهیت خلافت اموی، با سیره حکومت نبوی و خلفای راشدین نه تنها متفاوت بود، بلکه درتعارض نیز قرار می­گرفت؛ زیرا حکومت آنان مبتنی بر اشرافیت و ساختار نظام قبیله ای بود که ریشه در عصرجاهلیت داشت؛ گاهی نیز متأثر از سنت سیاسی سرزمینهای فتح شده بود. چنین نظامیبرای اداره­ی خود به ثروت بسیاری نیازمند بود و تنها راه کسب آن...

پس از هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه ندای اسلام در محدوده شبه جزیره عربستان، گستره قابل ملاحظه ای پیدا کرد و با پیروزی های تاریخی مسلمین بر کفار و مشرکین، حوزه اثر اسلام در محدوده ی این شبه جزیره بیشتر نیز می شد و لازم بود تا پیامبر اکرم (ص) با حضور در مکه یک بار دیگر حضور اسلام را به نمایش بگذارد. لذا در سال ششم هجرت به قصد انجام عُمره مفرده عازم مکه شد که با ممانعت قریش مواجه و در نهایت ب...

یکی از آثار فتوحات اعراب در آسیای مرکزی، مهاجرت برخی از اعراب جزیرة العرب به مناطق تازه فتح شده بود. با وجود این­که اندیشه اسکان دائمی اعراب در شرق به نخستین‏ دورة فتوحات بازمی‏گشت اما در دوره امویان، به این امر بیشتر توجه می­شد. حضور مهاجران در منطقه شرق، حفاظت از سرزمین­های فتح شده را آسان تر می­کرد. هم­چنین می­توانست زمینه های لازم برای افزایش جمعیت و تأمین نیروی جنگی برای فتوحات بعدی در مشر...