شبه قاره هند به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی و فرهنگی، اهمیت خاصی در جهان اسلام دارد و این اهمیت انگیزه پژوهش درباره جریان های فکری شکل گرفته در این اقلیم را بیشتر می کند. در این نوشتار، ضمن اشاره به چگونگی ظهور اسلام در شبه قاره هند، ابتدا شخصیت های تأثیرگذار سده های اخیر در این منطقه را معرفی می کنیم و در ادامه به چگونگی ظهور سلفی گری و نیز جریان شناسی آن در دو بخش شخصیت های مؤثر و اصلی همچون...

شیخ حر عاملی (1104- 1033ق) به عنوان یکی از بزرگان عرصه ی علم و فقاهت شیعه، در نسخه ای خطی تحت عنوان «خلق الکافر و الغرض منه» که به زیور طبع آراسته نشده، اختصاصاً به موضوع خلقت کافر پرداخته و تلاش نموده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا خداوند کافر را درحالی که اوصاف او در علمش معلوم بود، آفرید، مهلت داد و بر مؤمنین مسلط ساخت؟ این در حالی است که بعضی از معارف قرآن و حدیث مانند طینت خاص، قضا و قدر، م...

در بحث که راجع به مهمترین تمایزات اعتقادی شیعه نسبت به اهل سنت است، در حوزه جبر و اختیار، معتزله به تفویض، اشاعره به جبر، و شیعه به «امر بین الامرین» قایل اند. از منظر شیعه، امام باید منصوص از جانب خدا و رسول باشد، و نیز نبی و اما باید هر دو معصوم از گناه و اشتباه باشند. لیکن اهل سنت تصمیم اهل حل و عقد را در انتخاب امام شرط می دانند و به عصمت ائمه معتقد نیستند. موضع اهل سنت در خصوص بداء انکار ا...

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

این پژوهش با هدف شناسایی مبانی الهیاتی (باورهای اعتقادی) روان‌شناسی اسلامی و نیز چگونگی تأثیر این مبانی در حوزه‌های گوناگون این دانش انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی−تحلیلی است. نخست با مراجعه به منابع اسلامی به شناسایی مفاهیم اساسی و گزاره‌هایی پرداخته است که دربر دارنده مهم‌ترین باورهای اعتقادی می‌باشد. یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که باور به توحید اعم از توحید ذاتی، توحید ص...

اکثریت امت اسلامی پس از رحلت پیامبر (ص) بطریقی غیر طریق حق رفتند. پس از ماجرای سقیفه و تعین و تحکیم پایه های حکومت و خلافت خلفا، راه نفوذ تأویلات در نصوص و اعمال اجتهادات بدعتی و اعمال رأی باطل بر خلاف نص باز شد. عدم همراهی و اطاعت از ولایت امیرالمومنین علی (ع) و جهل عامه مسلمین در کنار قدرت حاکم و خفقان و فشار ناشی از آن مسیر بدعتها و انحرافات بعدی را فراهم ساخت. علامه سیّد شرف الدین موسوی از ع...

می دانیم بنا بر نصوص مسلم دینی و دلایل مبرهن عقلی، زوج مفاهیم تولا و تبرا در سه مقام اعتقاد، عمل و گفتار مؤمنان، متمم یکدیگر محسوب می شوند و کارکرد آن دو، به ویژه تبرا، در مباحث امامت و خلافت، حساسیت ویژه ای دارد. از این میان، تبرای قولی، که در آیات و روایات به صورت لعن بر کفار، منافقان و ... تبلور یافته، واجد احکام خاصی به لحاظ شرایط زمانی و مکانی است؛ اما برخی متأخران به بهانهٔ تقریب مذاهب اسل...

یکی از مباحث مهم در فلسفه سیاسی هر مکتب، مبنای اطاعت از حاکم است. در این جا این پرسش مطرح می­شود که «مبنای اطاعت از حاکم» چیست؟ بر چه اساس و مبنایی، اطاعت از حاکم، مشروع است؟ و این که چرا مردم باید از فردی به نام حاکم، اطاعت کنند؟ حاکم، بر چه مبنایی از مردم، انتظار اطاعت دارد؛ به گونه­ای که اگر از اوامر او یا قوانین اجتماع، سرپیچی کنند، مستحقِّ سرزنش و مجازات‏ هستند؟ پاسخ این سؤال، بر اساس مبان...

چکیده تصوف در صدر اسلام با گرایش برخی از صحابه رسول خدا| به زهد و بی رغبتی به دنیا، ترک خانواده و زندگی، تمایل به جدایی از اجتماع و دوری از مردم، پرداختن به اذکار وعبادات، حرام کردن حلال الهی و توجه به زندگی رهبانی در بین مسلمین شروع که در همان ابتدا بعداز اطلاع رسول گرامی اسلام |از رفتارها واعتقادات غیر شرعی وغیر اخلاقی حضرت بلافاصله بر منبر رفته وبا این رفتارهای افراطی مخالفت کرده وآنها را خ...