در مطالعات امنیتی به مفهوم اخلاق توجه اندکی شده است، دلیل این امر تعریف سنتی از اخلاق به عنوان علمِ خود است، در حالی که امنیت عمدتاً در قلمرو اجتماعی و سیاسی مطرح است. در عین حال، بازتعریف علم اخلاق می‏تواند کمک مؤثری در ایجاد زندگی و زیست امن‏تر فراهم آورد. امنیت اخلاقی که در این مقاله مطرح شده، چارچوب مطالعات امنیتی را تابع مفاهیم اخلاقی نمی‏کند، بلکه به آن برای زیست امن‏تر یاری می‏رساند. امنیت...

رقابت در کسب مرجعیت علمیو اثرگذاری مؤثر بر سایر کشورها، با ابزارهای علم و فناوری و به‌ویژه در قالب دیپلماسی علمی، موضوعی است که طی سال‌های اخیر مورد توجه اغلب کشورهای منطقه، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه قرار گرفته است. بر این اساس، مقالۀ حاضر این پرسش اصلی را مطرح می‌کند که «چگونه ایران و ترکیه از ظرفیت‌های دیپلماسی علمی به‌منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقۀ خاورمیانه بهره‌گیری می‌کنن...

در نبود احزاب سیاسی کارآمد در جامعه ایرانی در سال‌های بین انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی، نهاد مرجعیت با توجه به خاستگاه مذهبی و پایگاه اجتماعی‌ خود در جامعه توانست برخی از کارکردهای احزاب سیاسی را در جامعه برعهده گیرد. هرچند کارکردهای سیاسی نهاد مرجعیت در ایران، برخاسته از خاستگاه مذهبی آن است؛ اما به‌خودی‌خود وجهی بارز از فعالیت‌های این نهاد است. سازوکارهای اعمال قدرت در نهاد مرجعیت با نهادها...

بحث از مفاهیم قرآن کریم همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و به خصوص مفسّران و فقیهان بوده و مفاهیم گوناگونی از این کتاب آسمانی استخراج شده است. این مفاهیم به سه دستة کلی، یعنی مفاهیم عرفی و مفاهیم منطقی و مفاهیم اصولی منقسم است. شایعترین معنای مفهوم، عبارت از معنا و مدلول الفاظ است و شامل معانی حقیقی و مجازی می گردد. دلالت الفاظ بر این معانی به طرق دلالت مطابقه و تضّمن و التزام و همچنین دلالت صر...

نویسنده این مقاله با نقد دیدگاه ساختارگرای نئورئالیستی معتقد است، اگرچه الزامات ساختار نظام بین‌الملل، الگوی رقابت منطقه‌ای و در مرحله‌ای بالاتر الگوی هژمونی را به نخبگان سیاست خارجی ایران توصیه می‌کند اما اولویت و هدف سیاست خارجی ایران، رقابت با قدرت‌های منطقه‌ای و یا هژمون‌گرایی نیست. الزامات ناشی از فرهنگ و تمدن ایرانی، تجربیات تاریخی، روندهای داخلی و نظام باورهای نخبگان سیاسی در جمهوری اسلا...

در پی جویی نگرش بازتابیده در قرآن کریم به موضوع ادراک و فهم، با حوزۀ معنایی گسترده ای روبه رو می شویم که در آن مفاهیم متعددی به یکدیگر پیوند خورده اند. از مفاهیم بنیادین این حوزه، «تدبّر» است. افزون بر آیات متعدد قرآن که با کاربرد تعابیر مختلف از لزوم تدبّر گفته اند، در چهار آیه از قرآن کریم نیز با کاربرد هم ریشه های واژۀ تدبر، از این عمل همچون یک تکلیف، یا حتی غایت نزول قرآن یاد می شود. بناست که...

چکیده محور تحلیل تاریخی نگارندة مقاله این است که هویت سیاسی ـ اجتماعی ایران در نیمة اول قرن نوزدهم چه ابعادی داشته و چگونه منابع تاریخ نگاری در بازنمایی معانی و مفاهیم آن به ایفای نقش اجتماعی پرداخته اند. دستاورد بحث حاضر نشان می دهد که برخی معانی و مفاهیم هویتی در منابع تاریخ نگاری، متأثر از وضعیت عصر تأسیس، درصدد جست وجو و کشف خاستگاه ایرانی در جغرافیای سرزمینی ایران برای قاجاریان، انتساب آن...