یکی از رخدادهای مهم عصر مشروطه-که باعث تشدید ناامنی در ولایات شد-بازگشت محمد علی شاه به ایران بود که پس از فتح تهران در سال 1327 ق./1909 م./1287 ش.به دست مشروطه خواهان تبعید شده بود.او که مناسبات تنگاتنگی با سران ترکمن،مازندران و سوادکوه داشت،از راه استرآباد وارد ایران شد و سوادکوه را-که مقر اسماعیل خان سوادکوهی(امیر مؤید بعدی)بود-به عنوان پایگاه خود برگزید.با توجه به درگیری پیش آمده بین مشروطه...

چکیده این پژوهش در صدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌های اساسی است که چرا دولت در دوره پهلوی اول ساختاری متفاوت از دوره قاجار پیدا کرد. چه عوامل ساختاری ترتیب نهادی دولت را دگرگون کرد و آن را به سمت ساختاری جدید (دولت مطلقه مدرن) حرکت داد. علت این دگرگونی ساختاری چه و سازوکار آن چگونه بود. در این مقاله، برای پاسخ‌گویی به پرسش‌های یاد شده با استناد به ادبیات مربوط به دولت مدرن و با قرار دادن دولت مدرن د...

یکی از دگرگونی های برآمده از جنبش مشروطه خواهی مردم ایران، تغییر نوع نگرش به کودکان و نوجوانان و چگونگی آموزش و پرورش آنان بود. بنابر اصل نوزدهم متمم قانون اساسی، دولت مشروطه موظف به نظارت بر نظام آموزشی بود و برای این منظور تشکیلات قبلی دچار تحول و توسعه شد در این میان با اجباری شدن آموزش ابتدایی و افزایش تدریجی مدارس، لزوم تولید کتابهای درسی احساس شد و کسانی را واداشت تا برای دستیابی به این م...

در مقالۀ حاضر، با توسل به نظریۀ بسیج منابع چارلز تیلی، به شناسایی فرآیند بسیج در دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران پرداخته‎ شده‎است. در واقع، پرسش اصلی پژوهش آن است که بسیج منابع در دو انقلاب مشروطه و اسلامی، بر اساس الگوی نظری چارلز تیلی چگونه صورت‎‎گرفته‎است؟ روش پژوهش تاریخی ـ مقایسه‎ای و همچنین روش تحلیل اسنادی است. بر پایۀ پرسش‎‎های مستخرج از مدل نظری مورد استفاده، تفاوت‎ها و تشابهات ...

این نوشتار به دنبال نمایاندن ریشه های گفتمان رضاشاه، به ویژه در سال های 1300 تا 1305، در اندیشۀ تجددگرایان عصر مشروطه است. از دید نویسندگان، غرب گرایی، سکولاریسم، گرایش به دولت قوی و ناسیونالیسم برجسته‎ترین بسترهای همسان میان گفتمان متجددین (از پیش از انقلاب تا روی‎کار‎آمدن پهلوی یکم) و گفتمان رضاشاه می باشد. اقدامات این متجددین زمینه های نخبگی و اجتماعی را برای پذیرش گفتمان پهلوی یکم فراهم‎آور...

چکیده در دوره قاجار، نظام مالیاتی ایران به دست مستوفی الممالک اداره می شد و ساختار ساده ای داشت؛ بخش اعظم درآمد مالیاتی دولت از مالیات املاک زراعی بود که بیشتر از رعایا و خرده مالکان اخذ می شد؛ زیرا مالکان متنفذ از زیر بار مالیات شانه خالی می کردند .اقطاع دادن درآمدهای مالیاتی و گسترش رسم اعطای تیول به صاحبان حقوق و مواجب به جای دستمزدشان از دیگرویژگی های این نظام مالیاتی بود. که همگی از غیر ...

چکیده ندارد.

در این نوشتار پرسش اصلی این است که چه تحولی در نظریه ولایت فقیه در دوران مشروطه بوجود آمد؟ در پاسخ به این پرسش چهار بخش در نظر گرفته شده است که در بخش اول سیر اجمالی از بحث ولایت فقیه از آغاز تا دوران مشروطه آمده است و در بخش دوم به ترابط نظریه دولت مشروطه و نظریه ولایت فقیه اشاره شده است و تحولی که در این دوره صورت گرفته است . در بخش سوم که از سال 1320 تا 1342 ه.ش می باشد نظریه آیه الله کاشانی...

چکیده در پی اقداماتی که از دوره مشروطه در راستای گسترش دایره نفوذ حکومت در اقصا نقاط کشور صورت گرفت، تغییراتی در ابعاد مختلف مدیریت روستایی از جمله منصب کدخدایی و ساختار و کارکردهای آن ایجاد گردید. هدف مقاله حاضر بررسی منبع اقتدار این منصب، جایگاه و ساختار آن در مدیریت جامعه روستایی، کارکردها و همچنین حقوق آن از برقرای مشروطه تا پایان حکومت پهلوی اول می باشد. در این پژوهش از نظریه ماکس وبر در ب...

این نوشتار به دنبال نمایاندن ریشه‌‌‌های گفتمان رضاشاه، به‌‌‌ویژه در سال‌‌‌های 1300 تا 1305، در اندیشۀ تجددگرایان عصر مشروطه است. از دید نویسندگان، غرب‌‌‌گرایی، سکولاریسم، گرایش به دولت قوی و ناسیونالیسم برجسته‎ترین بسترهای همسان میان گفتمان متجددین (از پیش از انقلاب تا روی‎کار‎آمدن پهلوی یکم) و گفتمان رضاشاه می‌باشد. اقدامات این متجددین زمینه‌‌‌های نخبگی و اجتماعی را برای پذیرش گفتمان پهلوی یکم...