چند و چون تلاشهاى پروفسور عثمانف در زمینه ترجمه قرآن و دیدگاه‌هاى قرآن‌پژوهى ایشان مورد گفت‌وگو قرار گرفته است. آقاى پروفسور عثمانف، مترجم قرآن به زبان روسى و ساکن مسکو و اهل داغستان است که دکتراى تخصصى در ادبیات فارسى و تاریخ دارد و شافعى مذهب است. پس از توضیحاتى توسط استاد درباره فعالیّت‌هاى علمى خود، انواع ترجمه روسى قرآن و اشکالات ترجمه‌اى آنها مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته و سپس بحث بر روى...

فردوسى در شاهنامه براى بیان افکار و اندیشه‏هایش نیروى تخیّل را به‏کار مى‏گیرد و گونه‏هاى مختلف خیال در تصویرپردازى‏هاى او بازتابى هنرمندانه مى‏یابد. او از کنایه که یکى از طبیعى‏ترین راه‏هاى بیان و قوى‏ترین راه القاى معانى است در مقایسه با دیگر صورخیال بیش‏ترین بهره را مى‏گیرد. این مقاله، پژوهشى است در مورد جمع‏آورى و تنظیم کنایه‏هاى موجود در بخش تاریخى شاهنامه که همراه شاهدمثال ارائه شده است. حا...

مثنوى جام جم اوحدى مراغه‏اى یکى از آثار ممتاز ادب فارسى در بیان مسائل اخلاقى، اجتماعى، عرفانى و حکمى است. اوحدى براى ملموس ساختن مطالب و پیام‏هاى خود در جام جم از حکایات استفاده کرده است. وى هرچند در این کتاب تالى و مقلّد حدیقه سنایى است اما توانسته به‏صورتى یک‏نواخت و منسجم ساختار کتاب را شکل بدهد. در نقد ساختارى این متن به نشانه‏هاى مختلف زبانى نظیر نشانه‏هاى آوایى، نحوى، معنایى و واژگانى پردا...

این مقاله به معرفى و ارزیابى معجم هاى موضوعى قرآن مى پردازد. نویسنده نخست از ضرورت معجم موضوعى سخن گفته سپس اهداف معجم نویسى موضوعى را مطرح مى کند. آنگاه پیشینه معجم هاى موضوعى را به صورت فشرده بررسى مى کند و سپس معجم ها و فرهنگ هاى موضوعى قرآن را که به زبان عربى و فارسى منتشر شده است به صورت جداگانه بررسى و ارزیابى کرده نقاط قوت و ضعف آنها را بیان مى کند و در پایان به ارزیابى «فرهنگ قرآن» فراه...

نظامى در "خسرو و شیرین" بارها واژه "پرى" و ترکیبات آن را در پیوند با شیرین و خدمتکارانش به کار برده است. پرى (حور و جن در تداول مذهبى) در گذشته فرهنگ ایرانى و نیز در دوره اسلامى، در میان معتقدان به آن و اهل ادب مشخصه‏هاى زیادى دارد. در کلام نظامى این مشخصه‏ها که در حوزه فرهنگ عامیانه مى‏گنجد، مستقیم و غیرمستقیم منعکس گردیده؛ از قبیل نمونه بودن پرى در زیبایى، چالاکى، خیال‏انگیزى، پنهان‏کارى، مرد...

با نفی جزم اندیشی واژگانی و حضور بلامانع واژگان در شعر، این توهّم ایجاد شد که واژگان به واسطه حضور در شعر ارزشمند خواهند شد و در پی آن، سیل واژه های گوناگون در شعر ، بدون ملاحظات شعری، از این حرکت اصیل، گهگاهی، روندی ابتر و عقیم ساخت. این اصل که واژگان مجاز هستند و بدون هیچ قید و شرطی وارد شعر شوند، در عین حالی که اصلی اصیل و بنیادی بود و موجب غنای واژگانی اثر می شد، در شیوه کاربردی خود- با چشم ...