سفرهای اساطیری جهان قالب و ساختار مشخصی دارد که آن ها را با دیگر انواع سفرها متمایز می کند. ساختار این سفرها متشکل از حوزه های عملیات گوناگونی است که در روند سفر، تحقق یا عدم تحقق آن تاثیر مستقیم دارد. برخی از حوزه های عملیاتی برای تحقق سفر و بعضی برای عدم تحقق آن تدارک دیده شده اند. شخصیت های سفر و وسایل نقلیه که دو حوزه عملیات این سفرها را به عهده دارند با قدرت جادویی و ماورایی خود بر موانع و...

این پژوهش به بررسی ساختارها و بن مایه های اساطیری موجود در داراب نامه و شاهنامه به صورت مقایسه ای می پردازد. این بن مایه ها ساختار و شالود? اصلی اسطوره را تشکیل می دهند. هیچ اثر اسطوره ای را نمی توانیم بیابیم که از وجود این بن مایه ها خالی باشد. بن مایه هایی چون آفرینش، بن مای? قهرمان، موجودات فراطبیعی و مانند آن ها از این نوع هستند. در این پژوهش پس از فیش برداری ساختارها و بن مایه های اسطوره ا...

این جستار، جایگاه توتمی جانوران حامی را در داستان های توتمیک ایرانیان و ترکان در نظر داشته است. در این راستا پس از ذکر پیشینة شکل گیری توتم در میان این اقوام، نخست ردپای توتم و نیای اساطیری ترکان، پثنه (paөana)، جست وجو و آنگاه روایات توتمیک ایرانیان بررسی خواهد شد. نتایج پژوهش حاکی از این است که ضعف اوّلیّه قهرمان با کارکرد هوشمندانۀ توتم جانوری جبران شده است. جانوران توتمی از نظر داشتن چهره های...

انسان از آغاز با نگاه جستجوگر خود در پی کشف رازهای کائنات بوده است. گاه درماندگی او از یافتن پاسخی برای این رمز و رازها و رسیدن به خواسته ها، و گاه اندیشه ی خلاق او موجب شده نخست دست به آفرینش خدایان بزند و سپس از شهریاران و پهلوانان معمولی و برخی جانوران، موجوداتی اساطیری بسازد که نیرویی شگفت انگیز و فراطبیعی دارند. تا به امروز، پیرامون اسطوره های ایرانی پژوهش های بسیاری انجام گرفته، اما بیش...

شاهنامه ی فردوسی همواره به عنوان گنجینه ای از اندیشه و تفکر هنری تأثیرگذار، مورد توجه و استفاده ی نگارگران در اکثر دوره های تاریخ نگارگری به خصوص دوره صفویه و قاجار بوده است. کیفیت تصویرگری شاهنامه در دوره های اخیر با توجه به شرایط تاریخی، فرهنگی و هنری خاص آن ویژگی های متفاوتی داشته است. با مطالعه ی تطبیقی عناصر مصور اسطوره ای درمجالس شاهنامه های این دو دوره، کیفیت تصویرگری و سیر تحولات آنها م...

عارفان با گوشه گیری از دنیا و دوری از مردم در صددند تا مراحل عرفانی را طی کرده، در نهایت به خداوند دست یابند. با نگاهی به زندگی سعدی می توان رد پایی از این گوشه گیری ها و خلوت گزینی ها را در زندگی او پیدا کرد. در این پژوهش، بر آنیم تا با نگاهی به خلوت های سعدی، ویژگی های جهاد اساطیری او را در آن ها بیان کنیم. نتایج به دست آمده در این تحقیق بیانگر این است که سعدی در خلوت های خویش عارف صرف نیست؛ ...

این پژوهش منطبق بر اصول هرمنوتیکی، در پی تبیین این فرضیه است که ساخت های استعاره ای متخیلّه، کنش و تعاملی اساطیری دارند. چرا که میان استعاره های خلّاق و اسطوره ها همواره نوعی سازگاری پنهانی وجود دارد. پس نباید پنداشت که قالب های استعاره ای تنها ساخت هایی تشبیهی ـ تزیینی و ابهام آفرین اند. شاعران صاحب سبک و طراز اوّل، می کوشند تا از طریق استعارة مفاهیم ارزندة اساطیری را که به طور فشرده در ساحت نهفت...