چکیده کودتای 28 مرداد 1332 یکی از رویدادهای بسیار تأثیرگذار جامعه ی ایران است. پیامدهای آن در روشن فکران متعهّد سرخوردگی، نومیدی، پناه بردن به افیون و باده و مواردی از این دست بود که موجب پدید آمدن گونه ای شعر به نام شعر سیاه شد و نمود آن را در برخی از جریان های شعری چون رئالیسم، رمانتیسم سیاه و سمبولیسم اجتماعی می توان دید. بارزترین چهره ی جریان اخیر، مهدی اخوان ثالث است. پژوهش حاضر به بررسی تح...

از مجموع دیدگاه های مفسران قرآن و منابع دینی درباره ی آیات و روایاتی که درمورد خلقت جهان نازل شده ، این نکته بدست می آید که قبل از خلقت آسمان وزمین ، توده ای از گازهای گسترده و عظیم وجود داشته و زمین و آسمان به هم متصل و چسبیده بوده اند و در اثر انفجارهای پی درپی از هم شکافته شده و از بخار و دود آن ، کهکشان ها وکرات دیگر بوجود آمده اند . آنچه از مجموع احادیث بدست می آید این است که : بخار آسمانی...

هر گونه بررسی علمی دربارۀ روند تحولات شعر ایران نیازمند توجه به پیشینۀ باستانی آن، از جمله آثاری است که از دورۀ میانه بازمانده است. در میان این آثار، یادگار زریران به دلیل احتوا بر ویژگی های شاعرانه و حماسی منحصربه فرد خود شایستۀ توجه ویژه ای است. یادگار زریران منظومه ای شاعرانه به زبان فارسی میانه و بازماندۀ ارزشمندی از میراث پارتی است که گوشه ای از هنر شاعری ایرانیان را در دورۀ میانه آشکار می...

در این جستار، ضمن بیان عوامل پدیدآورندة سبک، به تحلیل روش و سبک هنری، ساختار، و ویژگی های زبانی آثار نویسندۀ معاصر، بیژن نجدی (1320- 1376)، می پردازیم. نجدی با فرم و محتوای ارزشمند و آمیختن شعر و داستان مبدع سبک خاصی شده است و با مهارت از عهدۀ ظرافت های آن بر آمده است. استعداد کم نظیری در ادبیات داستانی داشته است اما با مرگ زود هنگام فرصتی برای خلق آثاری بیش تر نیافت. تحقیق و بررسی در آثار نجدی...

در منطق قرآن کریم گستر? هستی آیین? تمام نمای اسماء و صفات آفریدگار و به عبارت دیگر آیین? آیات الهی است و سفیران آسمانی و انبیای الهی از هر فرصتی برای متوجّه نمودن و حسّاس کردن مردمان نسبت به تأمّل در آیات پروردگار بهره برده اند تا از این رهگذر، فطرت خدا آشنا و خداگرای انسان ها را برآشوبند و بالنده و شکفته کنند. امام خداجویان و پیشوای پرواپیشگان حضرت علی بن ابی طالب × نیز به موازات قرآن در کلام سح...

رنج پدیدهای انسانی و فراگیر است که در طول تاریخ مورد توجه مکاتب فلسفی، عرفانی و روانشناختی بودهاست. با نگاه به بحثهای مربوط به رنج با موضوع و یا پرسشی مشترک مواجه می شویم و آن این است کهرابطۀ رنج و شر با خدای آفریننده و آفرینش مبتنی بر خیر چیست؟ خداباوران به این پرسش پاسخهایمتفاوتی دادهاند و کوشیدهاند تا توجیه مناسبی برای این پرسش بیابند. یکی از آنان جلالالدین محمد بلخی604 672 ق) است. موضوع رنج...

هرچند ضمیر نسبت به انواع دیگر کلمه مانند صفت، قید، فعل، اسم و مقوله های دیگر، تنوع کمتری دارد اما باز می تواند یکی از مهم ترین انواع کلمه باشد که شاعر با آن رفتارهای ویژه ای داشته باشد و محملی برای خلاقیت ها و مقاصد شاعرانۀ خود قرار دهد. هدف این مقاله بررسی خلاقیت های شاعرانه در عرصۀ ضمیر و کارکردهای هنری آن در شعر با تأکید بر اشعار شاملو است که با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع پرداخته است. ...

چکیده براعت استهلال سابقه ای به دیرپایی ادب فارسی دارد و در زبان پهلوی نیز شواهدی از آن وجود دارد، بلاغیون برای این صنعت تعاریف گوناگونی ذکر کرده اند، و از میان آنها عناصر مشترک زیر را می توان مشخص کرد: قرار گرفتن در ابتدای نوشته یا اثر، تناسب بین محتوای براعت استهلال با موضوع اثر، بیان موضوع یا محتوای اثر و مجمل و مختصر بودن. جوینی در تاریخ جهانگشا سعی کرده است با استفاده از صنایع گوناگون، زبا...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...