ترمذ همواره در طول تاریخ، خاستگاه بسیاری از بزرگان دین و عالمان و عارفان سترگ بوده است؛ چنان که حافظ ابرو آن را «مدینهالرّجال» خوانده است. ازجملۀ بزرگان این شهر می توان به شخصیت های زیر اشاره کرد: ابوبکر ورّاق ترمذی، از مشایخ صوفیه؛ سیدبرهان الدین ترمذی؛ ابوعیسی محمدبن عیسی ترمذی، مؤلف کتاب الجامع الصحیح، از صحاح ستّۀ اهل سنت؛ ابوجعفر محمدبن احمدبن نصر ترمذی، فقیه شافعی؛ و سرانجام، حکیم مورد نظر م...

از آنجا که سخنان گهربار امام علی (ع)، سرچشمه‌ی فصاحت و بلاغت بوده و برخوردار از معانی والای اخلاقی و دینی است، بسیاری از ادیبان و شاعران در طول تاریخ سعی داشته‌اند که با حفظ این سخنان و بهره‌گیری از آنها، زیبایی-های لفظی و معنایی آن را در آثار خود نمایان سازند. این تأثیرگذاری از زبان و اندیشه‌های علوی، به ویژه در میان شاعران حکیم و باریک اندیش نمود بارزی داشته است. محمود وراق (م221ق) یکی از این...

در سطور آتی، سعی شده است ضمن معرفی گذرا و مجمل کتابخانۀ ملی ملک تهران، وابسته به آستان ملک پاسبان سلطان دو سرا حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه و الثنا، همراه با بازخوانی مختصر فهارس دوازده گانۀ تألیفی روانشادان ایرج افشار و محمدتقی دانش پژوه ـــ1352ش.ـــ مرورنامه ای بر مندرجات و مطاوی فهرست جدید الانتشار کتابخانه، جلد 14، اثر دانشور فاضل، سید محمدحسین حکیم ترقی ام شود تا فراروی مطالعه ک...

علی بن حدید از راویان برجسته اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است که در کتب رجال از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد: شمرده شده است. وی کتابی تألیف نموده و در کتب اربعه حدود دویست روایت از ایشان نقل شده‏ که در مواردی نیز صاحبان کتب اربعه بر اساس آن فتوا داده‏اند. شیخ طوسی در سه مورد از تهذیب الاحکام و الاستبصار حکم به تضعیف او داده است. همین امر سبب شده تا عدم وثاقت علی بن حدید، نظر مشهو...

تأویل از واژه‌ها و اصطلاحاتی است که از دیرباز به ویژه در جهان قرآن‌پژوهی مورد بحث و گفتگو بوده است و هنوز نیز جای بررسی و پی‌جویی دارد. در این گفتار بر پایه کهن‌ترین واژه‌نامه‌های زبان عربی نشان داده‌ایم که معنی اصلی و بنیادین «تأویل« از قوّه به فعل آمدن و به غایت و پختگی رسیدن است، و چون این معنی با غایت، فرجام، آغاز و باطن پیوندهایی دارد، واژه تأویل کم‌کم این معانی را نیز پذیرفته است. سپس کوشی...

حکیم سنایی غزنوی، یکی از شاعران متعهد و سنی مذهبی است که در آثار خویش عشق و ارادتش را به خاندان پیامبر(ص) و امامان شیعه بی‌‌پرده ابراز داشته است. او هم در کتاب حدیقة الحقیقه و هم در دیوان اشعارش، در کنار مدح برخی از صحابه و خلفای راشدین، بارها از فرزندان پیامبر(ص) و اولاد علی(ع)، در نهایت احترام، اصالت و تقدس یاد کرده است. در این مقاله با مطالعه آثار حکیم سنایی و منابع تاریخی، با روش ت...

روال‌های کشف، روش شرح نهج‌البلاغه ازجمله رویکردهای جدیدی است که سعی در شناخت کلام امام علی (ع) دارد که سبب آشنایی با دیدگاه‌های مختلف و فهم عمیق و بهتر برای مخاطبان نهج‌البلاغه می‌شود. شرح حاج میرزا آقا باغمیشه ای تبریزی نیز ازجمله شروح معاصر است که هرچند وجه غالب آن ادبی و بلاغی است اما شارح بنا به‌تناسب موضوعی اشاراتی به علوم مختلف نیز داشته است و نسبت به شروح قدیمی‌تر از خود، کلام امام علی (...