ادبیات و به خصوص شعر، در ایجاد، توسعه و پیروزی یکی از بزرگ‌ترین تحولات اجتماعی و سیاسی ایران یعنی نهضت مشروطه، نقش اساسی و انکار ناپذیری ایفا نموده است و آنچه به عنوان شعر دوره مشروطه شناخته شده است، تأکید بر آگاهی بخشیدن و برانگیختن غیرت وطنی دارد؛ مفاهیمی که پیش از تکوین نهضت مشروطه خواهی، در ادب فارسی سابقه نداشته است. در این پژوهش به بررسی جایگاه علم و دانش در شعر شعرای برجسته مشروطه (ملک ا...

پایان نامه حاضر به بررسی بازنمایی تصویر زن در ادبیات نمایشی عصر مشروطه و سیر تطور آن می پردازد. فرضیه نخست ما مبتنی بر این نظر است که شخصیت زن در ادبیات نمایشی پیش از مشروطه تنها در نسبت با نیازهای مرد هویت یافته است اما در دوران مشروطه شخصیتی مستقل یافته است. این فرضیه با فرضیه دیگر ما که بر تاثیر حرکت های آزادیخواهانه غرب بر گفتمان نمایشنامه نویسان مشروطه خواه در رابطه با نقش زن مطرح است پیوس...

در برابر قیاس و استقرا که رسیدن از جزء به کل یا از کل به جزء است، تمثیل قرار گرفته است که نوعی تشبیه کل به کل یا رسیدن از کلیت یک چیز به کلیت چیز دیگر است. واقعیت‌های تمثلی غالباً عاریتی، مجازی، مشابه یا مدلول واره­هایی از واقعیت‌های عینی هستند که در آن‌ها کلیت تصویری یک متن واقعیت مجازی است که جایگزین یک تصویر کلی از یک واقعیت عینی می‌شود. معمولاً کسانی که در حوزه سیاسی، اجتماعی یا اعتقادی حرف­ه...

به دنبال آشنایی ایرانیان با مدرنیته و ظهور گفتمان نوخواهی و نوگرایی در بین نخبگان فکری- سیاسی جامعه ی ایران در عصر مشروطه، ادبیات نیز پا به عرصه ی تحوّلات سیاسی- اجتماعی جامعه گذاشت و ادبای این دوره نقشی بسزا در تحوّلات عصر مشروطه ایفا کردند، به طوری که تجدّد و نوگرایی تبدیل به مهم ترین مسأله ی ادبیات دوره ی مشروطه شد. موج نوگرایی در آثار ادبی این دوره بازتاب یافت و نویسندگان مشروطه با تجلیل از مف...

مشروطه و ادبیات آن، تحوّلی در ادبیات فارسی پدید آورد که از لحاظ مخاطب، کارکرد، تنوع و زبان، تفاوت چشمگیری با ادوار گذشته ادبیات ایران دارد. در خلال تحولی عظیم، نثر به سلطه طولانی شعر پایان بخشید، اما مهمترین تحول را می توان در زبان و عناصر آن مشاهده کرد. زبان، نقاب فرهیختگی و ادبیات را کنار می زند و همراه با جریان زمان و مکان آزادانه نفس می کشد. یکی از مهمترین تحولات زبانی و ادبی ایـن دوره، گرای...

بررسی گرایشهای اجتماعی درشعرهای پروین اعتصامی ونازک الملائکه، دو ستار? آسمان ادبیات عصر جدید، پروین اعتصامی تک ستاره آسمان ادبیات زنان ایرانی که در آفاق قله شعر فارسی می درخشد و در سوی دیگر در کشور همسایه نازک الملائکه شاعر عراقی که از نسل نو خاسته ی جدید عربی به شمار می آیدموضوع نوشته موردنظر می باشد. شناخت اینکه تمامی انسانهادارای احساسات مشترک هستند،واینکه دوشاعردربیان این احساسها،دردوکشور م...

مقاله ی حاضر، ضمن مروری بر جریان نقد ادبیات کودک و نوجوان ایران از مشروطه تا کنون، نشان داده است که این جریان هرچند رو به رشد بوده اما با رویکردی آسیب شناسانه، بیشتر بر دو قالب ویژه تاکید داشته است: نخست، ارائه ی فهرست کتاب های مناسب و دوم، نقدهای مفصل و تخصصی. این دو شیوه با وجود برخورداری از ارزش، کاربردهایی محدود دارند. از این رو نمی­توانند به تنهایی جریان نقد را مؤثر، فراگیر و نهادینه کنند....

شعر آیینی به گونه­ای از شعر متعهّدانه گفته می­شود که از جهت معنایی و محتوایی صبغه کاملاً دینی دارد و از آموزه­های وحیانی، فرهنگ عترت و ولایت سرچشمه می­گیرد. در شعر آیینی دورۀ مشروطه با توجه به شرایط زمانه، مضامین جدیدی همچون ستم­ستیزی، برقراری عدالت و نیز مبارزه با استبداد و  استعمار، تحت تأثیر نهضت عاشورا رواج می­یابد. شاعران آیینی­سرای این دوره نیز دو دسته هستند: یکی شاعرانی که در کنار مسائل دی...

دوره­ی مشروطیت، سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه­های نو درحوزه ی شعر ونثر فارسی است. اندیشه­هایی که از این دوره، وارد شعر فارسی شده­اند، اگرچه بعضاً در سابقه­ی ادبیات به نوعی یافت می­شوند، اما در ادبیات مشروطه شکل خاص خود را دارند. یکی از مهم­ترین این اندیشه­ها، اندیشه­ی وطن یا شعر وطنی است که به طور خاص در بحبوحه­ی دوران مشروطه و سال­های پس از آن به طور چشمگیری فضای شعر ایران را در بر گرفت و اکثر ش...

در عصر مشروطه، شعر فارسی، درکنار حفظ درون مایه های قدیمی خود، با مضامینی جدید آشنا شد که در دوره های قبل آن ها را تجربه نکرده بود. به همین دلیل، این دوره را عصر تغییر و تحول های بنیادین در درون مایه ها و مضامین قدیمی شعر فارسی می نامند. آشنایی با ادبیات غرب، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، انقلاب فرانسه، جریان موسوم به روشن فکری، استبداد داخلی و استعمار خارجی از مسائلی است که در این زمینه نقش بسز...